تحقیقات و مقــــالات

سرطان کبد

بیشتر سرطان های اولیه کبد، در ابتدا در سطح سلول های کبدی به وجود می آیند . این نوع سرطان ها را در اصطلاح کار سینوم سلول های کبدی (hepatocellular) یا هپاتوم بدخیم(malignant hepatom) نام گذاری کرده اند. کار سینوم هپاتو سلو لاری که در دوران کودکی بروز کند هپاتوبلاستوما)(hepatoblastoma نامیده می شود.

 

اگر قرار باشد سرطان کبد به خارج از این عضو انتشار یابد (متاستاز)،سلول های سرطانی تمایل دارند که عقیده های لنفی مجاور و استخوان ها و ریه ها را در گیر نمایند و هنگامی که این اتفاق بیفتد، تومورهای جدید و ثانویه ای به وجود می آیند که در بر گیرنده سلول هایی از همان نوع سلول های سازنده تومور کبدی اولیه خواهند بود.

چه کسانی بیشتر در معرض خطر ابتلا به سرطان کبد قرار می گیرند ؟

افرادی که واجد فاکتورهای خطر شناخته شده سرطان کبد باشند ،با احتمال بیشتری نسبت به سایر افراد در معرض خطر ابتلا به آن می باشند.

مطالعات به عمل آمده عوامل زیر را به عنوان عوامل خطر، نشان داده است . عفونت مزمن کبدی (هپاتیت (hepatitis:ویروس های مشخص می توان در کبد ایجاد عفونت نمایند .( این عفونت ممکن است به صورت مزمن و غیر قابل ریشه کن شدن در آید .) مهم ترین عامل خطر برای ایجاد سرطان کبد عبارت است از :

عفونت مزمن کبد با ویروس هپاتیت B یا ویروس هپاتیت C .

سیروز :

سیروز بیماری است که در آن هم زمان با آسیب سلول های کبدی ، جایگزین سازی توسط بافت فیبرو صورت می گیرد . سیروز ممکن است در اثر استفاده نابجا از الکل داروهای خاص و یا سایر مواد شیمیایی و هم چنین در اثر عفونت با ویروس ها و یا انگل های خاص به وجود آید . در حدود پنج درصد از مبتلایان به سیروز در نهایت دچار سرطان کبد خواهند شد .

آفلاتوکسین :

امکان دارد سرطان کبد به دنبال مسمومیت با آفلاتوکسین به وجود آید . آفلاتوکسین یک ماده سمی است که توسط برخی از انواع قارچ ها ساخته می شود . این ماده می تواند بر روی دانه های حبوبات و غلات و آجیل به وجود بیاید .

جنس مذکر :

احتمال بروز سرطان در مردان دو برابر بیشتر از زنان است .

سابقه خانوادگی :

افرادی که در میان اعضای خانواده خود ، سابقه وجود فرد مبتلا به سرطان کبدی داشته اند . به احتمال بیشتری دچار این نوع بیماری خواهند شد .

سن:

در ایالات متحده سرطان کبددر سنین بالای ۶۰ سال باشیوع بیشتری نسبت به افراد جوان تر بروز می کند .

علائم بالینی

• درد شکم در سمت راست . این درد ممکن است به پشت یا به شانه تیر بکشد .
• اتساع شکم bloating .
• کاهش وزن .
• کاهش اشتها و احساس پری در شکم .
• شعف یا احساس خستگی مفرط .
• تهوع و استفراغ .
• زرد شدن رنگ پوست و چشم ها و تیره شدن رنگ ادرار که همگی دال بر یرقان می باشند .
• تب .

تشخیص :

• معاینه فیزیکی : معاینه شکم ، شامل کبد ، طحال و احشای مجاور از نظر وجود توده یا هر گونه تغییر شکل یا اندازه در آن ها صورت می گیرد . هم چنین بررسی شکم از نظر وجود آسیت ( تجمع غیر طبیعی مایع درداخل حفره شکم ) الزامی است . به علاوه بررسی رنگ پوست و صلبیه چشم ها از نظر یرقان نیز توصیه می شود .
• تست های خونی : آزمایش خون از نظرسنجش سطح آلفافیتو پروتئین سرم (AFP) تا حدود زیادی بیان گر نحوه کارکرد کبد می باشد .
• سی تی اسکن .
• سونوگرافی .
• MRI.
• آنژیوگرام .
• نمونه برداری ( بیوبسی) .

انتخاب روش درمان

در مان انتخابی جهت سرطان کبد، به وضعیت کبدی ، تعداد ، اندازه و محل تومورها و هم چنین این که آیا سرطان به محدوده خارج کبدی گسترش یافته است یا نه بستگی دارد .

سرطان موضعی قابل برداشت

سرطان کبد موضعی و قابل برداشت ، سرطانی است که از طریق جراحی ، به طور کامل قابل پاک سازی باشد . در این مرحله شواهدی از گسترش سرطان به غده های لنفی مجاور و یا به سایر بخش های بدن وجود ندارد و تست های آزمایشگاهی نیز بیانگر عملکرد طبیعی کبد می باشند.

جراحی و برداشتن قسمتی از کبد ، هپاتکتومی نسبی نامیده می شود . مقدار بافتی که باید برداشته شود به اندازه ، تعداد و محل تومورها و همچنین عملکرد کبد تا چه اندازه طبیعی می باشد بستگی دارد .

سرطان موضعی غیر قابل برداشت

سرطان کبد موضعی و غیر قابل برداشت راحتی در صورتی که هنوز به غدههای لنفی مجاور و یا به بخش های دور دست بدن گسترش نیافته باشد نمی توان به طور کامل از طریق جراحی پاک سازی نمود .

بیماران مبتلا به سرطان موضعی غیر قابل برداشت ممکن است به منظور کنترل بیماری و افزایش میزان بقاء تحت درمان های دیگری قرار گیرند که عبارتند از :

Radio Frequency Ablation : در این روش از نوعی دستگاه مخصوص استفاده می شود که قادر است سلول های سرطانی را با استفاده از انرژی گرمایی از بین ببرند . سایر اقدامات درمانی که با استفاده از انرژی گرمایی ، برای نابودسازی سلول های توموری کبدی ، استفاده می شود ، شامل لیزر و هم چنین درمان با کمک میکرو موج است .

تزریق اتانول از راه جلدی : در این روش الکل اتیلیک ( اتانول ) مستقیما به داخل تومور کبدی تزریق می شود تا سلول های سرطانی را از بین ببرد . لازم است از امواج ماورای صوت استفاده شودتا بتوان سوزن کوچک تزریق کننده الکل را به درستی به درون بافت هدف ، هدایت نمود . ممکن است لازم شود این عمل را یک یا دو بار در هفته تکرار کرد .

کرایو سرجی : در این روش با استفاده از شکاف پوستی در جدار شکم ، الکترود فلزی را در داخل شکم کار می گذارند تا با کمک آن سلول های سرطانی را در سرمای شدید یخ زننده ، نابود سازند . امکان دارد از امواج ماورای صوت جهت کمک به هدایت صحیح الکترود به بافت هدف ، استفاده شود .

انفوزیون به شریان کبدی : در این روش کاتتری در داخل جریان شریان کبدی قرار داده می شود . شریان کبدی ، شریان اصلی خون رساننده به کبد می باشد . داروهای ضد سرطان از طریق کاتتر مربوطه به داخل بافت هدف ، تزریق می گردد و دارو وارد جریان خون عروق منتهی شونده به تومور خواهد شد .

کموآمبولیزاسیون : در این روش کاتتر مربوطه از طریق یکی از شریان های ساق پا وارد بدن می شود . با استفاده از اشعهX به عنوان راهنما ، کاتتر ، به داخل شریان کبدی هدایت می شود سپس داروهای ضد سرطان به داخل شریان تزریق شده بعد از آن با قرار دادن تکه های کوچک مسدود کننده جلوی وارد شدن خون اضافه به داخل شریان کبدی گرفته می شود . بدون جریان خون داروهای مربوطه تا مدت بیشتری در داخل کبد باقی می مانند . البته این بستگی به نوع داروی مسدود کننده دارد .

هپاتکتومی کامل همراه با پیوند کبد .

سرطان پیشرفته

سرطان پیشرفته سرطانی است که به هر دو لوب کبد دست اندازی کرده است و یا به سایر بخش های بدن توسعه یافته باشد .

درمان سرطان های پیشرفته کبدی می تواند شامل شیمی درمانی ، پرتو درمانی و یا ترکیبی از هر دو باشد .

شیمی درمانی : با استفاده از دارو سلول های سرطانی را از بین می برد .

پرتو درمانی : از اشعه پر انرژی برای کشتن سلول های سرطانی استفاده می کند .

اثرات جانبی درمان

جراحی : بیماران غالبا در طی روزهای اولیه ، احساس ناخوشایندی دارند اما به هر حال در اکثر موارد درمان های طبی قادرند درد آن ها را تحت کنترل درآورند .

کرایوسرجری : از آن جا که در کرایوسرجری شکاف کوچک تری نسبت به شیوه های معمول جراحی مورد نیاز می باشد فرآیند بهبود پس از کرایو سرجری به طور کلی سریع تر و با درد کمتری امکان پذیر است . این روش درمان عفونت و خونریزی کمتری دارد .

تزریق اتانول از راه پوست :

بیماران ممکن است پس از تزریق اتانول از راه پوست دچار تب و درد شوند . در این صورت پزشک می تواند درمان های لازم جهت مداوای این مشکلات را پیشنهاد نماید .

کموآمبولیزاسیون و انفوزیون شریان کبدی :

شیمی درمانی از طریق شریان کبدی : کموآمبولیزاسیون و انفوزیون شریان کبدی نسبت به شیمی درمانی سیستمیک سبب عوارض جانبی کمتری می شوند زیرا در این شیوه ها ، داروهای شیمی درمانی سیستمیک در تمام بدن پخش نمی شوند .

شیمی درمانی سیستمیک :سلول های تشکیل دهنده ریشه مو و سلولهایی که سرتاسر مخاط لوله گوارش را می پوشانند هم تقسیم سریعی دارند . در نتیجه ممکن است بیماران موهای خود را از دست بدهند و هم چنین ممکن است دچار سایر عوارض جانبی شامل کاهش اشتها ، تهوع ، استفراغ و یا زخم های دهانی شوند .

پرتو درمانی : پرتو درمانی به قفسه سینه و شک می تواند سبب تهوع ، استفراغ ، اسهال و یا ناراحتی ادراری گردد . همچنین پرتو درمانی ممکن است سبب کاهش تعداد گلبول های سفید خون می شود .

کنترل درد : تومور می تواند از طریق تحت فشار قرار دادن اعصاب و سایر اعضای بدن سبب درد شود .

کنترل دارویی درد : این داروها سبب یبوست می شوند و بیمار را خواب آلوده می کنند . استفاده از مسهل و استراحت می تواند به بهتر شدن وضعیت بیمار کمک کند .

پرتوتابی : این درمان با کوچک کردن تومور می تواند از درد بکاهد .

بلوک عصبی :

 پزشک ممکن است باتزریق الکل اتانول به ناحیه اطراف عصب های خاص در شکم درد را متوقف کند .

ماساژ ، طب سوزبی ، طب فشاری را هم می توان همراه با سایر شیوه ها به کاربرد .

حمایت از بیماران مبتلا به سرطان کبد :

برخی بیماران در می یابند که جهت سازگاری با جنبه های احساسی و عملی بیماری خود نیاز به کمک دارند . در این گروه ، بیماران و اعضای خانواده آن ها در کنار هم جمع می شوند تا در مورد سازگاری با بیماری و اثرات درمانی آن آموزش ببینند . بیماران ممکن است بخواهند با اعضای تیم مراقبت پزشکی خود در مورد یافتن یک گروه حمایتی صحبت کنند .

سرطان غدد فوق کلیه چیست ؟

غدد فوق کلیه

غدد فوق کلیه ، غدد کوچکی هستند که بر روی هر کدام از کلیه ها قرار دارند ، کلیه ها در عمق بخش فوقانی شکم قرار دارند . غدد فوق کلیه از دو بخش تشکیل شده اند . قسمت خارجی تر ، کورتکس نامیده می شود ، تومورهای آدرنوکورتیکال در این بخش به وجود می آیند . کورتکس هورمون هایی تولید می کند که برای بدن مهم هستند . ساختمان شیمیایی این هورمون ها شبیه هم بوده ، استروئید نامیده می شود . آن ها عبارتند از :

• کورتیزول : که با تغییر در سوخت و ساز سلول ها به بدن برای کنترل استرس کمک میکند .
• آلدوسترن : به کلیه ها در تنظیم میزان نمک خون و بافت های بدن کمک می کند .
• آندروژن واستروژن : در مردان ، بیضه ها آندروژن تولید می کنند که هورمون مردانه است . در زنان تخمدان ها بیشترین میزان استروژن بدن را تولید می کنند . اما غدد فوق کلیه مقادیر کمی آندروژن و استروژن را در مردان و زنان تولید می کنند . لایه داخلی غده فوق کلیه مدولا نامیده می شود که در واقع ادامه سیستم عصبی می باشد . هورمون های سیستم عصبی نظیر نوراپی نفرین و اپی نفرین که ( آدرنالین ) نیز نامیده می شوند در بخش مدولا ساخته می شوند .

تومورهای کورتکس غدد فوق کلیه :

این تومورها دو نوع اصلی دارند . اغلب آن ها خوش خیم بوده ، آدنوم نامیده می شوند . تومورهای بدخیم بسیار کم هستند .

آدنوم های کورتکس غدد فوق کلیه :

این تومورها خوش خیم هستند . این ها تومورهای کوچکی هستند و اغلب کوچکتر از ۵ سانتی متر قطر دارند . این تومورها معمولا فقط در یک طرف به وجود می آیند ، اما گاهی اوقات دو طرفه اند .

سرطان آدرنوکورتیکال : نوعی از سرطان که در بخش کورتکس غده فوق کلیه به وجود می آید ، سرطان آدرنوکورتیکال نامیده می شود . این تومور عموما به دلیل تولید هورمون هایی که باعث افزایش وزن و احتباس مایع در بدن بلوغ زودرس یا موهای زائد صورت یا بدن در خانم ها می شود تشخیص داده می شود .

تومورهایی که بزرگ تر از ۵ یا ۶ سانتی متر باشند عموما بدخیم هستند .

آمارهای مهم درباره سرطان غدد فوق کلیه :

این سرطان بسیار نادر بوده ، تعداد دقیق بیماران مبتلا به آن در آمریکا مشخص نیست . احتمالا سالانه حدود ۵۰۰۰ مورداز آن رخ می دهد . این سرطان بسیار کمتر از آدنوم بوده و معمولا در میان افراد میانسال و مسن بیشتر دیده می شود .

عوامل خطر در سرطان غدد فوق کلیه چیست ؟

• سابقه خانوادگی : بسیاری از موارد این سرطان ارثی نیستند و به صورت تک گیر رخ می دهند . سندرم لی – فرومنی بیماری بسیار نادری است که در آن اختلالات ژنتیکی خطر ابتلا به چند نوع سرطان را تا حد زیادی در فرد افزایش می دهد . از جمله این سرطان ها می توان از سرطان پستان ، پروستات ، استخوان ، سرطان خون و سرطان قشر فوق کلیه نام برد . در نئوپلازی مولتیپل اندوکرین (MEN-1) حالتی است که در نیمی از بچه هایی که والدین شان دچار چنین حالتی هستند به ارث می رسد . تومور غده هیپوفیز ، پاراتیروئید و لوزالمعده در این افراد بیشتر دیده می شود .
• سن : بسیاری از انواع سرطان ها در افراد مسن رخ می دهد اما سرطان بخش قشری غده فوق کلیه در بین افراد ۴۰ تا ۵۰ ساله یا بچه ها بیشتر دیده می شود .
• روش زندگی و عوامل محیطی : رژیم پرچربی ، سیگار کشیدن کم تحرکی و قرار گرفتن در معرض عوامل سرطان زای موجود در محیط باعث افزایش بروز انواع سرطان ها در افراد می شود .

عوامل ایجادکننده سرطان قشر غدد فوق کلیه چیست ؟

ژن هایی (DNA) که باعث افزایش تقسیمات سلولی می شوند ، انکوژن نام دارند . ژن هایی که باعث کندی تقسیمات سلولی شده یا سبب مرگ سلول در زمان مناسب می شوند ، ژن های مهار کننده تومور نامیده می شوند .

گاهی تغییرات ژنی (DNA) بی هیچ دلیل مشخص رخ می دهد در افراد مبتلا به نئوپلازی مولتیپل اندوکرین نوع ۱ (MEN-1) جهش DNA اثبات شده است . این حالت مسئول ایجاد اغلب تومورهای ارثی غدد فوق کلیه می باشد .

سندرم لی – فرومنی به دلیل غیر فعال شدن ژن مهار کننده تومور P53 در اثر جهش به وجود می آید . این جهش منجر به بروز انواع زیادی از سرطان پستان ، پروستات ، مغز ، استخوان ، بافت نرم و قشر غده فوق کلیه در فرد می شود .

علائم و نشانه های سرطان غده فوق کلیه :

نشانه های ناشی از تولید هورمونهای استروژن یا آندروژن :

علائمی که در بچه ها دیده می شود بیشتر به دلیل هورمون آندروژن است . شایع ترین علامت افزایش موهای زائی صورت ، ناحیه شرمگاه و زیر بغل و بزرگ شدن کلیتوریس در دخترها و آلت تناسلی در پسرها است . اگر تومور استروژن تولید کند ، علائم مختلفی رخ می دهد . در دخترها سبب بلوغ زودهنگام ، بزرگ شدن پستان ها و شروع قاعدگی ( عادت ماهیانه ) و در پسرها باعث بزرگ شدن پستان ها می شود .

نشانه های ایجاد شده در اثر تولید کورتیزول :

مقادیر زیاد هورمون کوتیزول مجموعه ای از علائم را ایجاد می کند که همراه با هم سندرم کوشینگ نامیده می شوند .

این علائم و نشانه ها عبارتند از :

• افزایش وزن ، بزرگ شدن دور سینه و شکم .
• وجود چربی اضافی پشت گردن و شانه ها .
• خطوط ارغوانی رنگ روی شکم .
• رشد موهای زائد روی صورت ، سینه و پشت در زنان .
• بی نظمی های قاعدگی .
• احساس ضعف در پاها .
• کمبود شدگی به سادگی .
• افسردگی یا بدخلقی .
• شکستگی استخوان به دلیل استئوپورز ( پوکی استخوان ).

سندرم کوشینگ ممکن است به دلیل سرطان غده فوق کلیه یا آدنومی که مقدار زیادی کورتیزول یا هورمون های وابسته به آن را تولید می کند به وجود می آید .

نشانه هایی که به دلیل افزایش تولید آلدسترون به وجود می آیند :

علائم و نشانه های اصلی که به دلیل وجود تومورهای ترشح کننده آلدسترون ایجاد می شوند عبارتند از : افزایش فشار خون ، ضعف ، گرفتگی عضلانی ، تشنگی زیاد و ادرار زیاد ، اگر چه اغلب آدنوم های غده فوق کلیه آلدسترون تولید می کنند ، اما سرطان های غده فوق کلیه نیز ندرتا آلدسترون تولید می کنند .

علائم فشاری ایجاد شده بر روی اندام های مجاور در اثر توموری که بزرگ شده :

بزرگ شدن سرطان بخش قشری غدد فوق کلیه باعث ایجاد فشار بر روی اندام ها و بافت های نزدیک می شود . این مسئله باعث ایجاد درد ، احساس پری در ناحیه شکم ، یا اشکال در خوردن غذا به دلیل احساس سیر شدن میشود .

گرفتن شرح حال از بیمار و معاینه او

روش های تصویربرداری :

تصویربرداری از قفسه سینه ، سونوگرافی ، CT اسکن ، توموگرافی با پرتوهای پوزیتیرون (PET) ، MRY.

سایر آزمایشات : لاپارسکوپی ، نمونه برداری ( بیوپسی ) ، آزمایش خون و ادرار .

 آزمایشات لازم برای بیمارانی که به علت افزایش هورمون کورتیزول دچار علائم بالینی شده اند :

در این حالت میزان کورتیزول و ۱۷ هیدروکسی استروئد در ادرار سنجیده می شود . اگر تومور تولید کننده هورمون کورتیزول وجود داشته باشد ، سطح این هورمون به طور غیر عادی بالا می باشد .

اگر بیمار تومور قشر غده فوق کلیه داشته باشد ، پس از تزریق دگزامتازون سطح هورمون کورتیزول هم چنان بالا باقی می ماند .

آزمایشات لازم برای بیمارانی که به علت افزایش هورمون آلدسترون دچار علائم بالینی شده اند : در افرادی که به تومور تولید کننده آلدسترون مبتلا هستند سطح پتاسیم و آلدسترون خون بالا بوده ، میزان هورمون رفین ( هورمونی که توسط کلیه ها تولید می شود ) در خون پایین است .

آزمایشات لازم برای بیمارانی که به علت هورمون های اندروژن و استروژن دچار علائم بالین شده اند :

سطح این دو هورمون درخ ون به طور جداگانه بالا می باشد ، در هر کدام از این موارد میزان ۱۷ کتواستروئید و ۱۷ هیدروکسی استروئید در خون بالا است . میزان هورمون تحریک کننده تخمگذاری (FSH) که یکی از هورمون های مرشحه از غده هیپوفیز است ممکن است اندازه گیری شود ، اگر میزان این هورمون افزایش یافته باشد بعید است که بیمار به تومور بخش قشری غده فوق کلیه مبتلا باشد .

درمان سرطان بخش قشری فوق کلیه چگونه است ؟

• جراحی : از آن جایی که غدد فوق کلیه در پشت شکم قرار دارند گاهی پزشک برش جراحی را از قسمت پشت و درست زیر دنده ها انجام می دهد . این روش برای درمان تومورهای کوچک مفید است اما برای درمان تومورهایی که بسیار بزرگ شده اند ، برش جراحی از جلوی شکم انجام می شود . اگر بافت چربی یا عضله اطراف غده درگیر شده باشد آن را نیز بر میدارند .
• رادیو تراپی : در رادیو تراپی خارجی اشعه از خارج بدن توسط دستگاهی که شتاب دهنده خطی نامیده می شود بر روی بافت سرطانی متمرکز می شود . در رادیو تراپی داخلی ( براکی تراپی ) از ذرات ریز مواد رادیو اکتیو استفاده می شود .
• شیمی درمانی : برخی از داروهای شیمی درمانی عبارتند از : سیس پلاتین ، تاکسول ، آدریامیسین ، ۵ فلورواوراسیل ، وین کریستین و غیره . ترکیبی از این داروها نیز ممکن است استفاده شود .

 

سایر داروهای ضد سرطان :

به طور متوسط پاسخ به درمان حدود یک سال طول می کشد اما در برخی افراد پاسخ به درمان بیشتر طول می کشد . در افراد مبتلا به این نوع سرطان که از عوارض جانبی زیاد بودن هورمون ها رنج می برند می توتان بسیار مفید است . این دارو حتی زمانی که باعث کوچک شدن تومور نشود قادر است تولید غیر طبیعی هورمون ها و علائم ناشی از آن ها را تخفیف بدهد . این دارو برای حدود ۸۰% بیماران مفید خواهد بود اما این دارو می تواند عوارض جانبی زیادی داشته باشد از آن جمله تهوع ، استفراغ ، اسهال ، جوش های پوستی و خواب آلودگی .

از داروهای دیگر برای جلوگیری از ترشح هورمون ها استفاده میشود . کتوکونازول ، آمینوگلوتوتتماید و متی راپون تولید هورمون های استروئیدی را کاهش داده و علائم ناشی از این هورمون ها را کم می کنند اما تومور را کوچک نمی کنند .

ملانوسیت ها و خال ها

ملانوسیت ها در تمام قسمت های ناحیه زیرین اپیدرم یافت می شوند . این سلول ها ملانن که یک ماده رنگی را تولید کرده و رنگ طبیعی پوست را ایجاد می کنند زمانی که پوست در معرض نور آفتاب قرار می گیرد ، ملانوسیت ها پیگمان ( رنگدانه ) ایجاد کرده سبب تیرگی و برنزه شدن پوست می شوند .

گاهی اوقات دسته های ملانوسیت ها و بافت های اطراف آن ها توده ها خوش خیم ( غیر سرطانی ) به نام خال ها را ایجاد می کنند . خال ها بسیار شایع هستند . اکثریت مردم بین ۱۰ و ۴۰ خال به رنگ های پوست ، صورتی ، برنزه یا قهوه ای دارند که معمولا گرد یا بیضی هستند و کوچکتر از یک مداد پاکن . این نواحی رنگی یا از بدو تولد وجود دارند و یا این که بعد ها و معمولا قبل از ۴۰ سالگی ظاهر میشوند . معمولا خال ها بزرگ می شوند و یا بسیار آهسته در یک مدت زمان طولانی تغییر می کند .

ملانوما :

ملانوما زمانی ایجاد میشود که ملانوسیت ها ( سلول های رنگدانه ای ) بدخیم می شوند .

زمانی که ملانوما در پوست شروع می شود بیماری ملانوما پوستی نامیده می شود . به ندرت ملانوما در مننژ ، لوله گوارش ، غدد لنفی یا نواحی دیگر بدن که ملانوسیت ها وجود دارد هم ایجاد می شود .

ملانوما در هر سطح پوست ایجاد می شود در مردان اغلب درتنه دیده می شود ( نواحی شانه تا لگن ) یا در سر و گردن . در زنان ملانوما در انتهای ساق پا دیده می شود .

در سیاه پوستان ملانوما در زیر ناخن انگشتان دست یا پا و یا در کف دست یا کف پا دیده می شود .ملانوما یکی از شایع ترین سرطان ها در نوجوانان و جوانان است .

علائم و نشانه های ملانوما :

غالبا اولین علامت ملانوما تغییر در اندازه ، شکل ، رنگ یا وجود یک خال می باشد . اکثرا ملانوماها به رنگ سیاه یا آبی تیره هستند . ملانوماها می توانند به صورت یک خال جدید سیاه ، غیر طبیعی و یا بد شکل ظاهر شوند .

نکات مورد توجه :

۱٫                  عدم تقارن : شکل دو نیمه خال یکسان نیست.

۲٫                  حاشیه ها : لبه ها مضر رس و ناصاف ، نامشخص و نامنظم هستند ، رنگدانه ممکن است به پوست اطراف پخش شود.

۳٫                  رنگ : رنگ غیر معمول ، سیاه ، قهوه ای و برنزه ، گاهی نواحی سفید ، خاکستری ، قرمز ، صورتی یا آبی هم دیده می شود .

۴٫                  قطر : تغییر در اندازه ، معمولا بزرگ شدگی وجود دارد ، ملانوما معمولا بزرگ تر از یک مداد پاک کن است ( ۵ میلی متر یا ۴/۱ اینچ ) .

ملانومای اولیه ممکن است زمانی که یک خال در معرض تغییرات آهسته ای قرار می گیرد همانند ایجاد یک ناحیه سیاه جدید دیده شود . از یافته های دیگر می شود پوسته ریزی هایی جدید یا خارش خال را نام برد . در ملانوماهای پیشرفته تر بافت خال تغییر می کند . به عنوان مثال خال سفت و یا ناهموار می شود . ملانوماها به صورت های متفاوتی ظاهر می شوند ، تومورهای پیشرفته تر ، با خارش ، ترشح یا خونریزی همراهند ، اما معمولا ملانوماها دردناک نیستند .

گروهی از افراد خال هایی با ظاهر غیر معمول دارند به این خال ها دیسپلاتیک یا خال غیر طبیعی گفته می شود که بیش از خال های طبیعی احتمال ابتلا به ملانوما را دارند .

خال های دیسپلاتیک اغلب بسیار شبیه ملانوما هستند .

تشخیص و مرحله بندی :

اگر پزشک در مورد یک ضایعه پوستی مشکوک به ملانوما شود انجام بیوپسی لازم است و تنها راه تایید تشخیص ، بیوپسی می باشد .

روش های درمان

• جراحی : درمان جراحی و برداشت یک ملانوما ، درمان استاندارد این بیماری است . برداشتن تومور و بافت اطراف آن برای به حداقل رساندن وجود بقای سرطان ضروری است . عمق و وسعت پوستی که در جراحی ملانوما باید برداشته شود بستگی به ضخامت ملانوما و عمق تهاجم پوستی آن دارد . پیوند پوست در صورتی که قسمت بزرگی از پوست برداشته شود در همان زمان می بایست انجام گیرد . غدد لنفاوی نزدیک تومور هم باید هنگام جراحی برداشته شوند چون سرطان از طریق سیستم لنفاوی گسترش می یابد . اگر پاتولوژیست سلول های سرطان را در غدد لنفاوی بیابد ، احتمال گسترش بیماری به نقاط دیگر بدن وجود دارد . در صورت پراکندگی ملانوما به نقاط دیگر بدن جراحی به تنهایی کفایت نمی کند . در چنین مواردی پزشک از روش های دیگر درمان مانند شیمی درمانی که پس از جراحی ( درمان اولیه ) برای مریض در نظر گرفته می شود تا تمام بافت سرطانی را از بین ببرد به این نوع درمان ، درمان کمکی گفته می شود .
• شیمی درمانی : شیمی درمانی استفاده از دارو برای کشتن سلول های سرطانی است و معمولا یک درمان عمومی ( سیستمیک ) می باشد . یک روش شیمی درمانی در دست تحقیق است که Limb perfusion ( پرفوزیون عضوی ) نامیده می شود و زمانی استفاده می شود که ملانوما فقط در یک دست یا پا وجود داشته باشد .
• درمان بیولوژیک : درمان بیولوژیک یا ایمونو تراپی یک روش درمانی است که از سیستم ایمنی بدن به طور مستقیم یا غیر مستقیم برای مقابله با سرطان و یا کم کردن عوارض ناشی از درمان های دیگر سرطان استفاده می کند . درمان بیولوژیک هم یک درمان سیستمیک یا عمومی است و از موادی به نام تغییر دهنده های پاسخ بیولوژیک استفاده می شود . به طور طبیعی بدن این مواد را به میزان کم در پایخ به عفونت ها و بیماری ها تولید می کند .
• پرتو درمانی : در بعضی موارد ، پرتو درمانی برای از بین بردن بعضی علائم ناشی از ملانوما تجویز می شود .
• درمان مطالعاتی ( کارآزمایی بالینی ) : یک روش درمانی جدید در دست تحقیق sentinel lymph node biopsy می باشد که ممکن است نهایتا موجب کاهس برداشت غدد لنفاوی به هنگام بیوپسی و پیشگیری احتمالی و یا کاهش شدت لنفادم شود ( تورم عضو به علت زیاد شدن مایع لنف در عضو ) در این روش مواد رنگی یا مقدار اندکی مواد رادیو اکتیو را به نزدیک منطقه تومور تزریق می کنند . این مواد به داخل غدد لنفی sentinel ( غدد لنفی اولیه ) که سرطان تمایل به گسترش از طریق همین تومور اولیه دارد جریان می یابد . یک جراح توسط نمایانگر یا ماده رنگی غدد لنفی sentinel را پیدا می کند . و آن ها را برای بررسی پاتولوژیک بر می دارد . اگر این غدد لنفی از نظر نوع سلول های سرطانی مثبت گزارش شوند معمولا غدد لنفی خاموش اطراف را هم بر می دارند و اگر منفی گزارش شوند غدد لنفی بافی می مانند و احتیاجی به جراحی مجدد نخواهد بود .
• عوارض درمان : عوارض درمان سرطان اساسا بستگی به نوع و گستردگی درمان دارد .
• جراحی : عوارض جراحی بستگی به اندازه و محل تومور و وسعت جراحی دارد اگر چه بیمار در چند روز اول بعد از جراحی احساس ناراحتی می کند اما این درد با دارو کنترل می شود بیمار باید در مورد بیان احساس درد خود به پزشک یا پرستار راحت باشد .
• شیمی درمانی : عوارض شیمی درمانی اساسا بستگی به نوع دارو ومیزان دریافت آن ها دارد .
• درمان بیولوژیک : عوارض درمان بیولوژیک بسته به نوع درمان متفاوت است . این درمان موجب علائم شبه آنفولانزا مانند لرز ، تب ، درد عضلانی ، ضعف عمومی ، بی اشتهایی ، تهوع ، استفراغ ، و اسهال می شود . بیماران ممکن است دچار خونریزی ، کبود شدگی بدون دلیل ، ضایعات پوستی ، و تورم شوند . ممکن است این اختلالات شدید باشند اما بعد از توقف درمان برطرف می شوند .
• پرتو درمانی : عوارض پرتو درمانی وابسته به میزان اشعه داده شده و منطقه تحت درمان خواهد بود . این عوارض شامل خستگی و ریزش مو در منطقه درمان شده می باشد .
• تغذیه برای بیماران سرطانی : تغذیه مناسب به هنگام درمان سرطان سبب می شود تا بیمار کالری و پروتئین کافی دریافت کند و دچار کاهش وزن و شعف نشود . بیمار به این ترتیب از احساس بهتر و انرژی بیشتری برخوردار خواهد بود .

مراقبت ها و پیگیری :

احتمال زیادی وجود دارد که بیماران مبتلا به ملانومای پوست ، دچار ملانوما در محل دیگری به طور جداگانه شوند .

در صورت معاینات منظم ملانوما بسیار زود تشخیص داده می شو د . این معاینات خصوصا در افرادی که خال های دیسپلاستیک دارند و یا در خانواده سابقه ای مثبت از ملانوما دارند مهم است .

احتمال عود در بیمارانی که ضایعه ملانومای آن ها ضخیم است یا به بافت های اطراف تهاجم کرده بیشتر است . پیگیری در بیمارانی که احتمال عود بیشتری دارند شامل : رادیو گرافی ، آزمایشات خونی و سی تی اسکن از ریه ، کبد و استخوان ها و مغز می باشد .

بعضی از عوامل همراه با ملانوما عبارتند از :

۱٫                  سابقه خانوادگی ملانوما : ابتلا بیش از دو نفر در یک خانواده به ملانوما یک عامل خطرناک است ، حدود ۱۰% از بیماران مبتلا به ملانوما دارای سابقه خانوادگی مثبت هستند .

۲٫                  خال دیسپلاستیک : خال های دیسپلاستیک بیش از خال های معمولی احتمال سرطانی شدن دارند .

۳٫                  سسسابقه ابتلا به ملانوما : افرادی که تحت درمان ملانوما قرار گرفته بودند بیشتر در معرض ابتلای مجدد ملانوما قرار دارند .

۴٫                  ضعف سیستم ایمنی : افرادی که به علت ابتلا به نوع خاصی از سرطان یا مصرف داروهایی که برای پیوند عضو داده می شود و یا ابتلا به ایدز دچار ضعف سیستم ایمنی شده اند بیش از دیگران در معرض ملانوما قرار دارند .

۵٫                  تعداد زیادی خال های معمولی ( بیش از ۵۰ عدد )

۶٫                  اشعه ماوراء بنفش : کارشناسان معتقدند که افزایش شیوع جهانی ملانوما با افزایش مدت زمان در معرض آفتاب بودن در ارتباط می باشد . در آمریکا به عنوان مثال ملانوما در تگزاس شایع تر از مینسوتا ( که نور آفتاب شدید نیست ) می باشد . دو نوع اشعه ماوراء بنفش وجود دارد نوع A و نوع B. منابع مصنوعی اشعه ماوراء بنفش مانند لامپ های خورشیدی و اتاقک های برنزه شدن هم می توانند موجب آسیب پوست و نهایتا ملانوما شوند . برای کاهش خطر و پیشگیری از ابتلا به ملانوما ناشی از اشعه ماوراء بنفش مردم باید سعی کنند که تا حد امکان در ساعات میانه روز ( از ۱۰ صبح تا ۳ بعد از ظهر ) در معرض نور خورشید قرار نگیرند راه دیگر محافظت ، پوشیدن کلاه و لباس های آستین بلند در این ساعات از روز می باشد . همچنین استفاده از لوسیون ، کرم یا ژل های ضد آفتاب برای مراقبت از پوست هم می تواند مفید فایده باشد . بسیاری از پزشکان بر این باورند که ضد آفتاب ها به پیشگیری از ملانوما کمک می کنند . ضد آفتاب های با SPF=12-29 در حد متوسط و معیار ۳۰ بیشترین میزان محافظت در برابر نور خورشید را خواهند داشت .

۷٫                  تاول های شدید آفتاب سوختگی : در صورت وجود یک یا بیش از یک تاول ناشی از آفتاب سوختگی در دوران کودکی و یا نوجوانی احتمال بروز ملانوما افزایش می یابد.

۸٫                  پوست روشن : ملانوما در افراد با پوست روشن شایع تر است چرا که این گروه از مردم نسبت به افرادی که پوست تیره دارند به راحتی دچار کک و مک یا سوختگی می شوند این افراد معمولا موهای بور یا قرمز و چشم های آبی دارند . سفید پوستان بیش از سیاه پوستان دچار ملانوما می شوند ، احتمالا به این دلیل که پوست روشن آسیب پذیر تر است .

چگونه خود آزمایی پوست را انجام دهیم ؟

پوست خود را از سر تا پا معاینه کنید همه نواحی پوست بدن که عبارتند از پشت ، پوست سر ، پوست شکم ، و قفسه سینه ، باسن ها و ناحیه تناسلی را معاینه کنید . هیچ منطقه ای را از یاد نبرید .

۱٫                  رو به روی آینه بایستید صورت گوش ها ، گردن و شکم خود را معاینه کنید به پهلو چپ و راست بچرخید و پهلوها را به دقت نگاه کنید .

۲٫                  آرنج خود را خم کنید و دست را بالا ببرید و به دقت ناحیه زیر بغل ، کف دست ساعد و بازوها ببینید .

۳٫                  بنشینید و به دقت پاهای خود را از ناخن های انگشتان پا و فضاهای بین انگشتی تا ساق پا زانو و ران را نگاه کنید .

۴٫                  بنشینید و به دقت پشت پا ران و ساق خود را نگاه کنید . ابتدا یک پا سپس پای دیگر ، مطمئنا احتیاج به یک آینه دستی برای مشاهده پشت ران پا خواهید داشت .

۵٫                  با استفاده از یک آینه دستی در حالت ایستاده پشت بدن باسن و پشت گردن را نگاه کنید .

۶٫                  استفاده از یک آینه قدی برای مشاهده پشت بدن شما به کمک یک آینه دستی مفید خواهد بود .

با معاینه مرتب پوست خود متوجه می شوید که چه شرایطی برای شما طبیعی است . خوب است که تاریخ معاینه را یادداشت کنید و نکات مورد توجه را در آن تاریخ بنویسید در صورت مشاهده هر نکته غیر طبیعی با پزشک مشورت کنید .

سرطان مقعد چیست ؟

سرطان مقعد در ناحیه مقعد به وجود می آید . مقعد انتهای روده بزرگ است که در هنگام خروج مدفوع به خارج از بدن باز می شود تا مدفوع از بدن خارج شود . طول مقعد حدود ۵/۳ سانتی متر است ، مقعد ساختمان پیچیده ای دارد بخشی از آن در داخل و بخشی دیگر آن در خارج از بدن قرار دارد . دو بافت مهم و لایه داخلی تر که به رکتوم می پیوندد ، گلندولار است .

پوستی که روی قسمت خارجی مقعد را می پوشاند مانند پوست سایر قسمت های بدن است این پوست ، پوست پری آنال یا پوست اطراف مقعد نامیده می شود . لایه سطحی این پوست شامل سلول های صاف و مسطح است که سلول های اسکوآموس نامیده می شود . بخش پایین تر مقعد ، از سمت خارج به طرف داخل بدن حاشیه مقعدی است . این ناحیه شامل سوراخ مقعد است و اسفنگتر نام دارد .

تومورهای خوش خیم مقعدی

پولیب :

پولیب توده کوچک ، متورم یا قارچی شکلی است که در داخل اپیتلیوم یا درست در زیر آن رشد می کند . پولیب ها بر اساس عامل به وجود آورنده و محل آن ها تقسیم بندی می شوند :

• پولیب های التهابی که به دلیل التهاب ناشی از صدمه یا عفونت به وجود می آیند .
• پولیب های لفتوئید در بافت لنفی که بخشی از سیستم ایمنی بدن است به وجود می آیند .
• زایده های پوستی که خوش خیم بوده ودر بافت همبندی رشد کرده و توسط لایه ای از اپیتلیوم اسکوآموس پوشیده می شوند . زائده های پوستی ، پولیب فیبرواپی تلیال نیز نامیده می شود .

کوندیلوما :

کوندیلوما که همان زگیل است در نتیجه عفونت یا ویروس پاپیلومای انسانی به وجود می آید .( ویروس HPV) .

تومورهای آدنکس :

رشد این تومورها عموما از فولیکول های مو یا غدد عرق پوستی شروع می شوند .

در موارد نادر تومورهای خوش خیم در سایر بافت های زیر غشای موکوسی مقعد رشد می کنند . این تومورها عبارتند از :

لیومیوم : این تومور از بافت عضله صاف منشاء می گیرند .

تومورهای سلول های گرانولر : این تومورها مقادیر زیادی از سلول های گرانول ( به شکل دانه های ریز ) را شامل می شوند . گرانول ها در زیر میکروسکوپ به شکل نقاط ریز دیده می شوند هنوز دانشمندان نمی دانند که رشد این تومورها دقیقا از کدام بافت آغاز می شود .

همانژیوم : این تومور از لایه داخلی سلول های عروق خونی منشاء می گیرند .

لیپوما : منشاء این تومور از سلول های چربی است .

شوانوما : این تومور از غلاف محافظی که سلول های عصبی را می پوشانند منشاء می گیرد .

تومورهای بدخیم مقعد :

کارسینوم های اسکوآموسل ( سرطان سلول پوششی ) شایع ترین نوع سرطان اسکوآموسل کارسینوم به مقعد هستند . آن ها علت اغلب سرطان های مقعدی می باشند . این تومورها از سلول های اسکوآموس اپیتلیوم که حاشیه مقعدی هستند می باشند . این تومورها از سلول های اسکوآموس اپیتلیوم که حاشیه مقعدی هستند که بیشتر کانال مقعد را می پوشانند ، منشاء می گیرند . در مراحل اولیه ، اسکوآموسل کارسینوم ، کارسینوم درجا نامیده می شود که یعنی محدود به همان ناحیه می باشد و اغلب با علامت اختصاری CIS نشان داده می شود .

کارسینوم کلوآکوژنیک :

این تومورها زیر گروهی از سرطان اسکوآموسل می باشند . تقریبا ۲۵ تا ۳۳% از تومورهای مقعدی در ناحیه انتقالی به وجود می آیند . ناحیه انتقالی ( بخش رابط ) ناحیه کلوآک نیز نامیده می شود . برخی از تومورهای منشاء گرفته از این ناحیه کارسینوم کلوآکوژنیک نامیده می شوند .

آدنو کارسینوم :

گروه کوچکی از سرطان های مقعدی آدنوکارسینوم نامیده می شوند . این نوع سرطان در غددی که زیر اپیتلیوم مقعدی قرار داشته و ترشحات خود را به درون کانال مقعدی می ریزند ، می تواند به وجود بیاید ضمنا آن ها در غدد آپوکرین نیز می توانند به وجود بیایند . بیماری پاژه نوعی از سرطان غده آپوکرین می باشد که در امتداد لایه سطحی پوست گسترش می یابد . این بیماری در پوست هر ناحیه از بدن می تواند به وجود بیاید اما اغلب در پوست ناحیه اطراف مقعد ولو ( فرج ، ناحیه تناسلی خانم ها ) و پستان به وجود می آیند .

کارسینوم سلول پایه ( بازال ) : نوعی سرطان پوست است که از پوست اطراف ناحیه مقعد منشاء می گیرد . این نوع سرطان بیشتر در قسمت هایی از پوست که در معرض نور خوشید قرار دارد مثل پوست صورت و دست ها به وجود می آید .

ملانوم بدخیم :

این سرطان از سلول های پوست یا اپیتلیوم مقعدی که رنگدانه قهوه ای رنگی به نام ملانین را تولید می کند به وجود می آید . تقریبا ۱ تا ۲% از سرطان های مقعدی ملانوم نامیده می شوند . این ملانوم نیز اغلب در ناحیه ای از بدن که در معرض نور خوشید است به وجود می آید .

آمارهای مهم درباره سرطان مقعد

این سرطان نسبتا نادر است در سال ۲۰۰۴ حدود ۴۰۱۰ مورد سرطان مقعدی در آمریکا تشخیص داده خواهد شد . اما موارد جدیدی که هر ساله تشخیص داده می شود در حال افزایش است .زنان تا حدودی بیشتر از مردان به این نوع سرطان مبتلا می شوند . از ۴۰۱۰ مورد جدید این بیماری ۲۱۲۰ مورد آن در زنان و ۱۸۹۰ مورد در مردان می باشد .

در سال های اخیر میزان سرطان مقعدی در بین مردان بویژه در بین مردان همجنس باز در حال افزایش است .

عوامل خطر

• ویروس پاپیلومای انسان : این ویروس چند نوع دارد اما نوع ۱۶ آن عامل این سرطان است . این ویروس اغلب از سریق تماس جنسی منتقل می شود و در بین افرادی که چندین شریک جنسی دارند بیشتر دیده می شود .
• سیگار کشیدن
• فیستول : افرادی که مشکلات خاصی نظیر فیستول که نوعی سوراخ غیر طبیعی است را در مقعد به مدت طولانی داشته باشند بیشتر در معرض ابتلا به این نوع سرطان قرار دارند .
• ضعف سیستم ایمنی بدن : افرادی که به دلیل پیوند یک عضو به بدنشان داروی تضعیف کننده سیستم ایمنی را دریافت می کنند عامل دیگر ابتلا به ویروس HIV است که عامل بیماری ایدز می باشد . این حالت اغلب در مردان همجنس باز دیده می شود . ویروس ایدز از طریق مقاربت رکتال نیز منتقل می شود.
• سن : سن یک عامل خطر است . اغلب موارد این بیماری در افراد ۵۰ تا ۸۰ ساله رخ می دهد . این سرطان در افراد بالای ۸۵ سال بیشتر دیده می شود .

راه های جلوگیری از بروز سرطان مقعد :

بهترین روش برای کاهش بروز این سرطان اجتناب از فعالیت های جنسی است که خطر عفونت HPV و HIV را در افراد افزایش می دهد . بهتر است مقاربت جنسی به ویژه از راه مقعد توسط کاندوم صورت گیرد .

استفاده از کاندوم برای جلوگیری از ابتلا به ویروس ایدز یا سایر بیماری های مقاربتی بسیار مهم است چون عامل این بیماری ها از طریق مایعات بدن منتقل می شوند .

ترک سیگار خطر ابتلا به این سرطان را مانند سایر سرطان ها کاهش می دهد .

علائم و نشانه های سرطان مقعدی :

برخی از موارد این سرطان هیچ گونه علامتی ندارند .در بیش از نیمی ازافراد خونریزی رخ می دهد که این اغلب نخستین علامت بیماری است . خونریزی اغلب جزئی می باشد در ابتدا ، اغلب مردم تصور می کنند که این خونریزی به دلیل هموروئید ( بواسیر) است . سایر علائم شایع این سرطان عبارتند از :

۱٫                  درد در ناحیه مقعد.

۲٫                  زور زدن در ضمن حرکات روده ای .

۳٫                  خارش مقعدی .

۴٫                  تغییر در دفعات اجابت مزاج به صورت افزایش یا کاهش دفعات .

۵٫                  تغییر در قطر مدفوع .

۶٫                  ترشح غیر عادی از مقعد .

۷٫                  تورم غدد لنفاوی ناحیه مقعد یا ناحیه کشاله ران .

روش های تشخیصی برای سرطان مقعد :

• آندوسکپی : از وسیله خاصی برای دیدن مقعد استفاده می شود .
• پروکتوسکوپی : در این روش از ابزار نوری خاصی برای دیدن داخل کانال مقعد استفاده میشود .
• سونوگرافی داخل رکتوم : در این روش دستگاهی که امواج صوتی تولید می کند به داخل رکتوم فرو برده می شود امواج برگشتی توسط کامپیوتری تفسیر می شود سونوگرافی به پزشک در تشخیص میزان گسترش تومور به بافت ها یا اندام های مجاور کمک می کند . پزشک ممکن است از روش هایی مثل کولونوسکپوی یا سیگموئیدوسکوپی برای تشخیص استفاده کند .
• مطالعات تصویر برداری : اگر سرطان در فرد تشخیص داده شود لازم است آزمایشات دیگری برای تعیین میزان گسترش سرطان انجام شود .
• سونوگرافی .
• CT اسکن .
• MRI .
• تصویربرداری از قفسه سینه .
• توموگرافی توسط پرتوهای پوزتیرون .

درمان سرطان مقعد :

۳ روش اصلی درمان سرطان مقعد عبارتند از : جراحی ، اشعه درمانی و شیمی درمانی .

• برداشتن موضعی تومور :

نوعی روش جراحی است . در این روش فقط تومور و حاشیه باریکی از بافت غیر سرطانی اطراف تومور برداشته می شود . برش موضعی زمانی کاربرد دارد که سرطان به بافت ها یا گره های لنفاوی مجاور گسترش نیافته باشد .

• برش شکمی – پرینه ای (APR ) :

در این روش جراح شکم و فضای بین رکتوم و اندام های جنسی بیمار ( پرینه ) را برش داده و مقعد و قسمتی از رکتوم را بر می دارد . جراح ممکن است بخشی از گره های لنفاوی را نیز در طی جراحی بردارد .

این روش در گذشته کاربرد زیادی داشت اما امروزه به جای آن از رادیوتراپی و شیمی درمانی همراه با هم استفاده میشود . دراین روش عضله مقعد حفظ نمی شود در نتیجه ، در این روش برای خروج مدفوع از بدن ، برش دائمی بر روی شکم ایجاد می شود ، این کارکولوستومی نامیده می شود و مدفوع از طریق این منفذ وارد کیسه ای شده در آن جا جمع می شود .

• رادیو تراپی .
• شیمی درمانی : داروهایی که در درمان سرطان مقعد کاربرد دارند عبارتند از ۵ فلورواوراسیل و میتومایسین یا ۵ فلورواوراسیل و سیس پلاتین .

سرطان حنجره

حنجره و ساختار آن :

حنجره که آن را جعبه مولد صدا می نامند ، عضوی لوله ای شکل است که طول آن دواینچ و در قسمت قدامی گردن قرار دارد . از حنجره در اعمال مهمی نظیر تنفس ، تکلم و بلع غذا استفاده به عمل می آید .

حنجره در منتهی الیه فوقانی لوله تنفسی یا نای قرار دارد و دیواره های آن از جنس غضروف است . برجستگی قسمت پیشین حنجره که از بخش پهن غضروف تشکیل می شود را زمانی سیب ادم می نامیدند . دو نوار عضلانی به شکل حرفV انگلیسی که در داخل حنجره تعبیه شده اند تارهای صوتی یا طناب های صوتی را تشکیل می دهند .

زمان دم یا زمانی که نفس می کشیم هوا از راه بینی یا دهان و بعد از راه حنجره به طرف نای و بالاخره به ریه ها فرستاده می شود و زمان بازدم ، هوا مسیر یاد شده را به طرف خارج طی می کند . تارهای صوتی هنگام تنفس فعالیت نداشته و در استراحت هستند و هوا از فضای میان تارهای صوتی بدون آن که صدائی به وجود آورد عبور می کند .

وقتی سخن می گوئیم تارهای صوتی به سمت بالا منقبض شده به سوی هم حرکت می کنند ، در چنین حالتی هوایی که از ریه ها خارج می شود در میان تارهای صوتی فشرده شده و آن ها را به ارتعاش درمی آورد ، ارتعاش حاصله از فشردگی هوا صوت یا صدا را به وجود می آورد . زبان ، لب ها و دندان ها صدای ایجاد شده را به کلمات تبدیل می کنند .

لوله ای که غذا را از دهان به معده می رساند و مری نامیده می شود دقیقا در قسمت خلفی حنجره و نای قرار دارد . مدخل مری و حنجره در حلق بسیار به هم نزدیک هستند و زمانی که غذا بلعیده می شود زبان کوچک که اپی گلوت نام دارد به سمت پایین و روی حنجره حرکت کرده و با بستن حنجره مانع ورود غذا به نای می شود .

سرطان حنجره که سرطان حنجره ای نیز نامیده می شود ممکن است به بخش های دیگر حنجره مانند دهانه حنجره ( قسمت میانی حنجره یا جایی که تارهای صوتی در آن در حین بلع نای را می پوشاند و مانع ورود غذا به نای می شود .) و یا به قسمت تحتانی دهانه حنجره یعنی منطقه ای که حنجره به نای مرتبط می شود انتشار یابد .

اگر سرطان حنجره به بخش های خارج حنجره منتشر شود معمولا ابتدا غدد لنفاوی ناحیه گردن را مورد هجوم قرار می دهد . هم چنین ممکن است به قسمت های خلفی زبان و یا قسمت های دیگر حلق و گردن یا ریه ها و گاهی نقاط دور دست بدن گسترش پیدا کند .

علائم سرطان حنجره :

علائم سرطان حنجره اساسا به حجم تومور و محل استقرار آن بستگی دارد . در بسیاری از موارد محل بروز و ظهور سرطان حنجره در تارهای صوتی است .

این سرطان ها به ندرت دردناک هستند اما تقریبا همیشه خشونت صدا و تغییرات دیگر را موجب می شوند . غده هایی که در منطقه فوقانی تارهای صوتی به وجود آمده اند ممکن است موجب برآمدگی درگردن ، زخم گلو یا درد گوش گردند .

غددی که در قسمت تحتانی تارهای صوتی قرار دارند و بسیار نادر هستند می توانند در عمل تنفس اختلال ایجاد کرده و تنفس صدادار به وجود آورند .

از نشانه های هشدار دهنده سرطان حنجره احساس وجود جسم خارجی و برآمدگی در گلو و همچنین وجود سرفه های مداوم است که برطرف نمی شوند . به تدریج که غده سرطانی رشد می کند ممکن است دردگلو ، کاهش وزن ، اشکال در تنفس و غالبا احساس خفگی هنگام عبور مواد غذایی از مری به وجود آید . در برخی موارد سرطان حنجره موجب می شود بلع غذا به دشواری صورت گیرد .

تشخیص سرطان حنجره :

در معاینه بالینی با لمس ناحیه گردن نشانه هایی از قبیل برجستگی ، تورم و سفتی و یا تغییرات ظاهری دیگر را جستجو می کند و همچنین قسمت های درونی حنجره را به دو طریق معاینه و مشاهده می کنند .

معاینه و مشاهده داخل حلق را اصطلاحا لارنگوسکپی می گویند .

• لارنگوسکپی با معاینه غیر مستقیم داخل حنجره : در این روش پزشک با آینه کوچک که دسته بلندی دارد حلق و بخصوص قسمت های تحتانی حلق را برای یافتن شرایط غیر طبیعی و یا بروز تغییرات در تارهای صوتی و این که حرکت تارها طبیعی یا غیر طبیعی است معاینه و مشاهده می کند .
• لارنگوسکپی با معاینه مستقیم داخل حنجره : در این روش پزک با عبور لوله ای که در راس آن چراغی تعبیه شده است و از راه بینی یا دهان به قسمت های پایین هدایت می شود حلق و حنجره را مورد معاینه قرار می دهد .

تنها نمونه برداری و آسیب شناسی مطمئن ترین راه برای تشخیص و احراز وجود سرطان در بیمار است .

تقریبا تمام سرطان های حنجره از نوع کارسینوما اسکوآموز هستند ( سرطانی که منشاء آن از سلول های پهن و سنگفرشی شکل در پوست و یا در بافت هایی که برخی از اعضاء بدن از جمله حنجره را می پوشانند است .

این نوع سرطان از سلول های پهن و سنگفرشی شکلی که زبان کوچک ( اپی گلوتیس ) ، تارهای صوتی و بخش های دیگر حنجره را می پوشانند شروع می شود .

پزشک معمولا به منظور شناخت و آگاهی از اندازه غده سرطانی و این که بیماری گسترش یافته است یا خیر آزمایش های تکمیلی نظیر عکس برداری با اشعه ایکس و سی تی اسکن و یا MRI را پیشنهاد می کند . در حین انجام سی تی اسکن عکس برداری هم انجام می شود .

روش های درمان سرطان حنجره :

سرطان حنجره معمولا با استفاده از اشعه که به آن رادیو تراپی می گویند و یا انجام عمل جراحی درمان می شود .

رادیو تراپی یا درمان با اشعه :

برای تخریب سلول های سرطانی و متوقف کردن رشد آن ها از اشعه با قدرت تابش بالا استفاده میشود . هدف و تمرکز تابش اشعه ، محل و موضعی که غده سرطانی در آن جای دارد و نواحی اطراف آن است .

اشعه درمانی ممکن است با جراحی همراه گردد . استفاده از اشعه قبل از عمل جراحی می تواند حجم غده سرطانی را کاهش داده و دامنه آن را محدود نماید .

درمان جراحی :

انجام عمل جراحی و یا راحی همراه با اشعه درمانی برای بیمارانی که به تازگی تشخیص بیماری در آن ها داده شده است پیشنهاد می شود.

برداشتن و خارج کردن غده سرطانی حنجره از طریق جراحی را لارنگکتومی (Laryngectomy) می نامند که ممکن است شامل بخشی از حنجره و یا تمام حنجره باشد .

در شکل اول آن را لارنگکتومی جزئی و در صورت برداشتن تمام حنجره آن را لارنگکتومی کامل می نامند .

تراکئوستومی (trachestomy) یعنی تعبیه مدخل در لوله تنفس و در جلوی گردن برای ورود هوا که آن را استوما (Stoma) یا مدخل نیز می نامند انجام دهد .

هوا از طریق استوما یا مدخل تعبیه شده به نای و ریه ها هدایت می شود . لوله تراکئوستومی را که تراکنه آ (trache) می گویند لوله ای است که وظیفه آن باز نگه داشتن مجرای هوا است .

برداشتن بخشی از حنجره صدا و تکلم بیمار را حفظ خواهد کرد . در این صورت استوما یا مدخل تعبیه شده نیز موقتی خواهد بود و بعد از دوره ای کوتاه اوله تراکئا خارج شده و استوما یا مدخل مصنوعی بسته می شود و بیمار می تواند طبق معمول تنفس کرده و تکلم کند .

شیمی درمانی :

پزشک ممکن است از یک یا چند دارو در شیمی درمانی استفاده نماید . در بسیاری موارد قبل از انجام جراحی و یا اشعه درمانی از داروهای ضد سرطان یا شیمی درمانی به منظور محدود کردن و کاهش حجم و اندازه غده سرطانی استفاده به عمل می آید .

همچنین در موارد انتشار و گسترش سرطان حنجره به قسمت های دیگر بدن از شیمی درمانی استفاده می شود .

عوارض جانبی درمان با اشعه :

پزشکان از بیماران می خواهند اختلالات دندان و لثه را قبل از شروع اشعه درمانی ترمیم نمایند .اشعه درمانی سرطان حنجره تغییراتی در ترشح بزاق به وجود می آورد و ممکن است مقدار ترشح بزاق را کاهش دهد و چون بزاق به طور طبیعی حمایت کننده و محافظ مخاط دهان و دندان ها ست پوسیدگی دندان می تواند از مشکلات و عوارض اشعه درمانی باشد .

مراقبت ویژه از دهان در تامین بهداشت و سالم نگهداشتن دندان ها و لثه ها و احساس آرامش بیشتر بیمار موثر خواهد بود . بیماران باید سعی کنند تا حد امکان دندان هایشان پاکیزه و سالم باقی بماند .

اگر استفاده از نخ مخصوص پاک کردن دندان ها و یااستفاده از مسواک به طریق عادی مشکل به نظر می رسد ، بیماران می توانند از گاز ، مسواک نرم و ملایم یا مسواکی که به جای موی زبر از نوک نرم و اسفنجی ساخته شده است استفاده نمایند .

دهان شویه ای که از پراکسید رقیق شده ( پراکسید به اکسیدی که قسمت اعظم آن را اکسیژن تشکیل می دهد گفته می شود ) ، آب نمک و جوش شیرین ساخته شده است می تواند دهان و مخاط آن را با طراوت نگه داشته و از پوسیدگی و فساد دندان ها پیشگیری نماید .

همچنین استفادهاز خمیر دندان حاوی فلوئور کمک می کند تا احتمال ایجاد ضایعات حفره دهانی کاهش یابد .

تغییرات ایجاد شده در صدا و احساس برآمدگی و وجود جسم خارجی در حلق ممکن است نتیجه تورم حنجره متعاقب اشعه درمانی باشد .

اشعه درمانی ممکن است بعضا زخم حلق ایجاد کند . تاجایی که پزشک ناگریز است برای کاهش تورم و تخفیف درد دارو تجویز کند . در طول درمان را اشعه بیماران ممکن است احساس خستگی مفرط به خصوص در هفته های آخر درمان داشته باشند .

بروز خشکی و قرمزی در پوست ناحیه ای که در معرض تابش اشعه قرار گرفته است ازعوارض شایع اشعه درمانی است .

لازم است پوست درمعرض هوا قرار گیرد ولی از تابش اشعه آفتاب محافظت گردد و همچنین لازم است بیماران از پوشیدن لباس هایی که با پوست ناحیه ای که در معرض تابش اشعه قرار گرفته است اصطکاک پیدا میکند اجتناب نماید .

معمولا درجریان اشعه درمانی مو در ناحیه ای که تحت تابش قرار گرفته است رشد نمی کند و اگر رشد کرد مردان باید از اصلاح ( تراشیدن ) آن خودداری کنند .

قبل از انجام اشعه درمانی ازگذاردن چیزی ( مثلا پماد ) روی پوست خودداری نمایند و اصولا بدون تجویز پزشک چه قبل و چه بعد از درمان از پماد یا لوسیون استفاده نکنند .

بعضی بیماران از حساسیت زبان بعد از درمان با اشعه شکایت دارند ، آن ها ممکن است احساس بویایی و چشایی ( به ویژه طعم و بوی غذا ) را از دست بدهند و یا ممکن است در دهان خود طعم تلخی احساس کنند آشامیدن مایعات می تواند احساس تلخی مزه را کاهش دهد .

عوارض جانبی درمان جراحی :

تا چند روز بعد از عمل جراحی بیمار قادر به خوردن و آشامیدن نیست . ابتدا از راه ورید مایعات موردنیاز بیمار تامین می شود. طی یک الی دو روز با استفاده از لوله گوارش ( لوله ای که از راه بینی یا دهان به داخل معده هدایت می شود ) تغذیه بیمار به شرایط عادی برمیگردد .

به زودی بیمار سرفه کردن را می آموزد و یاد می گیرد بدون کمک پرستار ترشحات مخاطی را از استوما خارج کند .

همچنین به علت آن که حلق متورم است و بلع غذا مشکل می شود ممکن است برای مدت کوتاهی نیاز به مکش ( ساکشن ) به منظور خارج کردن بزاق دهان باشد .

چند روزی بعد از برداشتن بخشی از حنجره یا لارنگکتومی ناقص بیمار از راه استوما یا مدخل مصنوعی تنفس می کند و ظرف چند هفته بعد لوله تراکه برداشته شده مدخل مصنوعی یا استوما بسته می شود . آن گاه بیمار از راه معمولی تنفس و تکلم می کند اگرچه صدای بیمار آنچنان که قبل از جراحی بوده است طنین مناسب نداشته و رسا نیست .

لوله تراکه آ حداقل چند هفته ( تا بهبودی پوست اطراف استوما ) در محل خود باقی می ماند .

بعد از عمل برداشتن حنجره بخش هایی از گردن و حلق به دلیل آسیب یا قطع رشته های عصبی منطقه عمل ممکن است دچار بی حسی گردند . همچنین متعاقب جراحی غدد لنفاوی گردن و برداشتن آن ها ممکن است شانه ها و گردن دچار ضعف و سفتی عضلات شوند .

عوارض جانبی شیمی درمانی :

سلول هایی نظیر گلبول های خونی که وظیفه آنان مقابله و مبارزه با عفونت است ، و نیز سلول های لوله گوارش و سلول های ریشه مو تحت تاثیر قرار می گیرند . نتیجه اثرات یاد شده به صورت کاهش دفاع و مقاومت در مقابل عفونت ها ، ازدست رفتن اشتها ،تهوع و استفراغ و یا زخم دهان بروز می کند . همچنین بیماران ممکن است دچار ضعف عمومی و ریزش مو شوند .

تاثیر درمان بر تغذیه :

یکی از مشکلات بیمارانی که درمان سرطان حنجره شده اند از دست دادن اشتها است .

بعد از عمل جراحی امکان بلع غذا به طور طبیعی و بازگشت به شرایط عادی ممکن است مستلزم اجرای برنامه های آموزشی با کمک و دستیاری پرستار و متخصص در اختلال گویایی یا گفتار درمانگر باشد .

برای بعضی بیماران خوردن مایعات آسانتر و برای بعضی دیگر از بیماران خوردن مواد غذایی سفت راحت تر به نظر می رسد . اشکال در خوردن غذاناشی از خشکی دهان در اثر اشعه درمانی است. بیماران مایل هستند غذاهای نرم و ملایم که با سس یا شیره گوشت خیس شده است بخورند . و برخی بیماران از سوپ غلیظ ، پودینگ ( غذایی مرکب از آرد ، گوشت و میوه ) و غذاهای حاوی پروتئین زیاد بهره مند می شوند .

سرطان لوز المعده

سرطان لوزالمعده ( پانکراس ) چیست ؟

لوز المعده غده ای است که در پشت معده قرار دارد . این عضو اندکی شبیه یک ماهی با سری پهن ، شکمی مخروطی و دمی باریک است . طول آن تقریبا ۶ اینچ ( ۱۵ سانتی متر ) و پهنای آن اندکی کمتر از ۲ اینچ (۵سانتی متر ) می باشد و به طورافقی در حفره شکم قرار گرفته است .

سر لوزالمعده در سمت راست شکم در محل تلاقی معده با ددئودنوم ( بخش اول روده کوچک ) قرار گرفته است . تنه لوزالمعده در پشت معده قرار دارد و بخش دمی لوزالمعده در سمت چپ حفره شکم و در مجاورت طحال قرار می گیرد .

لوزالمعده ( پانکراس) شامل دو بخش مجزاست : غدد اگزوکرین ( درون ریز ) و غدد اندوکرین ( برون ریز ) غدد برون ریز مواد را به درون مجاری لوزالمعده ترشح می کنند و غدد درون ریز مواد را به درون خون ترشح می کنند .

سلول های اندکرین درصد کمی از سلول های موجود در پانکراس را تشکیل می دهند . این سلول ها تجمعات کوچکی به نام جزایر لانگرهانس را تشکیل می دهند . این جزایر ۲ نوع هورمون ترشح می کنند به نام های انسولین و گلوکاکن . انسولین برای کاهش قند خون ، زمانی که گلوکاکن آن را افزایش می دهد ، مهم است .

انواع تومورهای لوزالمعده :

تقریبا ۹۵% از سرطان های بخش برون ریز پانکراس آدنوکارسینوما هستند .

تومورهای بخش درون ریز کمتر شایع اند آن ها تومورهای غدد درون ریز یا به طور اختصاصی تر تومورهای سلول های جزیره ای نام دارند .

تومورهای سلول های جزیره ای که انسولین تولید می کنند به عنوان مثال انسولین شناخته می شوند و تومورهایی که گلوکاکن تولید می کنند گلوکاگوما نام دارند .

آمارهای کلیدی ( مهم ) درباره سرطان لوزالمعده کدامند ؟

تخمین زده شده است که در سال ۲۰۰۴ ، ۳۰۷۰۰آمریکایی ( ۱۴۹۰۰مرد و ۱۵۸۰۰ زن ) مبتلا به سرطان لوزالمعده طی سال ۲۰۰۴ تشخیص داده خواهند شد . تخمین زده شده است که در سال ۲۰۰۴ ، ۳۰۰۰۰آمریکایی شامل ۱۴۷۰۰ مرد و ۱۵۳۰۰ زن به علت همین سرطان خواهند مرد ، این نوع سرطان چهارمین علت مرگ ناشی از سرطان در مردان و زنان می باشد .

عوامل خطرزای سرطان لوزالمعده چه هستند ؟

• سن : خطر بروز سرطان لوزالمعده باافزایش سن ، زیاد می شود . تقریبا تمام بیماران بیشتر از ۵۰ سال سن دارند . سن ۷۵% این بیماران بالای ۶۵ سال است .
• جنس : مردان ۲۰% بیشتر از زنان به سرطان لوزالمعده مبتلا می شوند .
• نژاد : آمریکایی های آفریقایی الاصل ۴۰ تا ۵۰% بیشتر از سفید پوستان به این نوع سرطان مبتلا می شوند .
• سیگاری ها .
• رژیم غذایی .
• دیابت شیرین : بیمارانی که بیش از ۵ سال دیابت آن ها تشخیص داده شده در معرض خطر بیشتری قرار دارند .
• پانکراتیت مزمن : التهاب طولانی مدت لوزالمعده می باشد .
• خطرات شغلی : قرار گرفتن در معرض آفت کش ها ، رنگ ها و مواد شیمیایی خانواده گازوئیل ممکن است عاملی برای ابتلا به سرطان لوزالمعده باشد .
• سابقه خانوادگی : در افرادی که حامل ژن جهش یافته سرطان پستان یعنی BRCA2 می باشند نیز میزان بیشتری از سرطان پانکراس دیده شده است .
• مشکلات معده ای : عفونت معده ناشی از باکتری عامل زخم معده یا همان هلیکوباکترپیلوری ( اچ پایلوری نیز نامیده می شود ) می تواند خطر ابتلا به سرطان لوزالمعده راافزایش بدهد . همچنین برخی محققین باور دارند که ترشح بیش از حد اسید معده نیز می تواند این خطر را افزایش دهد .

علائم و نشانه های سرطان لوزالمعده :

• یرقان ( زردی ) : اگر سرطان در ناحیه آمپول واتر باشد زردی حتما رخ می دهد ، زرد شدن پوست و چشم به دلیل انباشته شدن بیلی روبین ( ماده ای که در کبد ساخته می شود ) در این بافت و نیز در کبد می باشد .زمانی که سطح بیلی روبین در خون افزایش می یابد ، مقداری از این ماده به داخل ادرار ترشح شده و سبب می شود که رنگ ادرار قهوه ای یا سبز مایل به قهوه ای شود .
• درد : درد در ناحیه شکم یا پشت یک علامت عادی در مراحل پیشرفته سرطان لوزالمعده می باشد . سرطانی که گسترش یافته و به رشته های عصبی اطراف لوزالمعده رسیده ممکن است درد شدیدی در ناحیه میانی یا فوقانی پشت ایجاد کند .
• کاهش وزن : کاهش وزن به طور ناخواسته یاغیر منتظره در طی چندماه در بیماران مبتلا به سرطان لوزالمعده شایع می باشد . این مسئله ناشی از بی اشتهایی یا خستگی شدید است .
• سوء هاضمه : اگر سرطان مانع از ورود شیره معده به روده شود ، بیماران در هضم غذای چرب دچار مشکل خواهند شد . هضم ناکامل چربی ها باعث می شود که مدفوع به طور غیر عادی بی رنگ ، تکه تکه ، چرب شده و در توالت به صورت شناور باشد .
• بزرگ شدن کیسه صفرا : گاهی اوقات انسداد مجرای صفراوی سبب انباشته شدن صفرا در کیسه صفرا شده در نتیجه کیسه بزرگ می شود .
• غیرطبیعی بودن لخته های خونی یا چربی های بدن : گاهی اوقات مواد ترشح شده از سلول های سرطان سبب ایجاد لخته های خونی در سیاهرگ ها و یا غیر طبیعی شدن بافت چربی زیر پوست می شود .
• دیابت شیرین : در برخی موارد نادر سرطان های غدد برون ریز لوزالمعده سبب دیابت شیرین می شود ( افزایش قندخون ) به طور معمول ، اشکالاتی در متابولیسم قندها وجود دارد که علایم آن مثل بیماری قند نیست . اما می توان آن را با آزمایش خون تشخیص داد .

تاریخچه و معاینه فیزیکی :

یک معاینه فیزیکی کامل عموما به لمس توده شکمی یا بررسی مایع انباشته شده در شکم می پردازد . پوست و سفیدی چشم نیز برای مشخص شدن موردبررسی قرار می گیرد . گاهی اوقات سرطان لوزالمعده به غدد لنفاوی یا کبد نیز گسترش می یابد و باعث بزرگ شدن آن ها می شود به نحوی که زیر پوست قابل لمس است .

آزمایشات تصویری :

• CT اسکن
• PET
• سونوگرافی
• MRI
• ERCP آندوسکوپی : در این روش یک لوله قابل انعطاف دراز از سمت گردن بیمار به طرف مری و معده و روده کوچک او حرکت می کند . پزشک می تواند با کمک این روش محل اتصال مجرای صفراوی به رود کوچک را به آسانی مشاهده کند .
• آنژیوگرافی
• آزمایش های خون : بیشترین فایده این آزمایشات در این است که نشان می دهد آیا زردی بیمار به کبد او مربوط است و یا مربوط به توقف جریان صفرا بین کبد و روده می تواندباشد .همچنین سطح خونی نشانگر ویژه ای به نام CA 19-9 و یا آنتی ژن کارسینوآمپریونیک (CEA) ممکن است اندازه گیری شود .
• نمونه برداری : در این روش نمونه ای از بافت لوزالمعده شخص برداشته می شود چندین روش نمونه برداری وجود دارد . روشی که اغلب برای تشخیص سرطان لوزالمعده به کار می رود نمونه برداری سوزنی نام دارد .

سرطان لوزالمعده چگونه درمانی می شود ؟

جراحی : ۲ نوع درمان جراحی برای سرطان لوزالمعده وجود دارد .

در مواردی که گسترش تومور به بافت های اطراف بسیار زیاد باشد ، جراحی برای تخفیف علایم یا برای جلوگیری از انسداد مجرای صفراوی یا فشرده شدن روده در اثر سرطان صورت می گیرد .

جراحی برای درمان : اغلب زمانی که سر لوزالمعده دچار سرطان شده باشد این نوع جراحی صورت می گیرد .

درمان با اشعه: در این روش =از مقادیر زیادی اشعه ایکس برای کشتن سلول های سرطانی استفاده می شود .

شیمی درمانی : در شیمی درمانی از داروهای ضد سرطان خوراکی یا تزریقی از راه رگ ( وریدی ) استفاده می شود . مطالعات اخیر نشان داده اند در مواردی که سرطان گسترش یافته است داروی جم سیتابین موثر تر از ۵ فلوئورواوراسیل خواهد بود .

سایر داروهای مورداستفاده عبارتند از : سیس پلاتین ، ایرینوتکان ، پک لی تکسل ، کاپسی تابین ، اگزالیپ لاتین و استرپتوزوسین .

دستاوردهای ( یافته های ) جدید درباره سرطان لوزالمعده و درمان آن :

ژنتیک و یافته های جدید : هر روز دانشمندان اطلاعات تازه ای درباره تغییرات به وجود آمده بر روی DNA در سلول های سرطانی کشف می کنند . تغییرات به ارث رسیده در ژن هایی مثل BRCA4 و P16 و ژن هایی مسئول در برخی سرطان های روده خطر سرطان لوزالمعده را نیز افزایش می دهد . این گروه از ژن ها باعث افزایش خطر بروز سرطان پستان ، تخمدان و روده بزرگ نیز می شوند .

انجام ۲ آزمایش آندوسکوپی سونوگرافی (EUS) و آندوسکوپی رتروگرید لوزالمعده و مجرای صفراوی (ERCP) می توانند به کشف تغییرات ایجاد شده در سلول ها به سمت سرطانی شدن در خانواده هایی که در معرض خطر این سرطان قرار دارند کمک کنند .

ژن درمانی : چون در بسیاری موارد ژن های غیر طبیعی مسئول ایجاد این نوع سرطان می باشند ، اغلب دانشمندان سعی می کنند ژن های طبیعی را جایگزین این ژن های غیر طبیعی کنند . یکی از گسترده ترین مطالعات بر روی ژن P53می باشد . در حالت عادی این ژن رشد تومور را متوقف می کند .

ایمن شناسی : در آزمایشات تجربی برای مبارزه موثرتر با سرطان گاهی از روش سرکوب کردن سیستم ایمنی بدن استفاده می شود . در این روش ، به بیمار واکسنی تزریق می شود که سبب شناسایی تغییرات شیمیایی موجود در سلول های سرطانی و کشتن این سلول های می شود .

شیمی درمانی : بسیاری از آزمایشات بالینی در صدد یافتن داروهای ترکیبی هستند . موثربودن برخی از این داروها ، از جمله جم سیتابین و ۵ فلئورواوراسیل اثبات شده و نیز می توان برخی از این داروها را با یکدیگر ترکیب کرد نظیر سیس پلاتین ، میتومایسین ، لوکوورین ، دی پیریدامول و دکسوروبیسین .

هورمون درمانی : سلول های روده هورمون هایی آزاد می کنند که باعث تحریک رشد سلول های لوزالمعده می شوند . یکی از این داروها اکتروتیدات این دارو باعث مهار فعالیت هورمون سوماتواستاتین می شود . سایر هورمون هایی که بر روی رشد سرطان لوزالمعده اثر می گذارد شامل CCK ، سکترتین و بوم سبین می باشند .

عامل مهار کننده رشد رگ ها : تمام سلول های سرطانی برای رشد به عروق خونی نیاز دارند تا موادغذایی را به آن ها برسانند . عاملی که باعث رشد رگ ها در این سلول ها می شود کشف شده است .

مهار کننده ماتریکس متالوپروتئیناز : از این داروهای جدید برای مهار توانایی گسترش سلول های سرطانی استفاده می شود . آن ها بر روی آنزیم های ساخته شده توسط سلول های سرطانی که باعث حل شدن ماده اطراف سلول و گسترش سلول های سرطانی به اطراف می شون عمل می کنند .

عامل مهار کننده رشد : در بسیاری از سرطان ها از جمله سرطان لوزالمعده مولکول های خاصی وجود دارد که رشد این سلول ها را تحریک می کند . این مولکول ها همان گیرنده های رشد می باشند .

سرطان تخمدان

تخمدان ها

تخمدان ها منشاء سرطان تخمدان است . تخمدان ها در طرفین رحم در حفره لگن قرار دارند . لوله های فالوپ آن ها را به رحم وصل می کند . تخمک از راه لوله ها برای بارور شدن به رحم منتقل می شود .

تخمدان ها از دو نوع بافت تشکیل شده اند . ژرم سل که تخمک تولید می کند . هر ماه از زمان بلوغ تا یائسگی به طور طبیعی ماهانه یک تخمک تولید می شود که وارد لوله فالوپ می شود وتخمدان ها از سلول های دیگری نیز تشکیل شده اند که سلول های استرومایی نام دارند و مقدار زیادی از هورمون های استروژن و پروژسترون را تولید می کنند . لایه پوشاننده تخمدان ها اپی تلیوم است . منشاء بیشتر سرطان های تخمدان از این لایه است .

انواع سرطان تخمدان

تومورهای اپی تلیالی خوش خیم

تومور با درجه بد خیمی

علت سرطان تخمدان چیست ؟

• پیری .
• سابقه تولید مثلی .
• داروهای محرک باروری : استفاده از داروی محرک باروری کلومیفن سیترات به مدت چند سال ، به ویژه اگر منجر به باروری فرد نشده باشد .
• سابقه خانوادگی سرطان تخمدان ، پستان یا سرطان کولورکتال .
• سرطان پستان : اگر در خانواده کسی به سرطان پستان مبتلا شده باشد احتمال به ارث رسیدن ژن های معیوب BRCA1 و BRCA2 وجود خواهد داشت .
• پودرتالک : به نظر می رسد پودر تالک استفاده شده بر روی پوشک های بهداشتی یا پودری که مستقیما بر روی ناحیه تناسلی استفاده می شود سرطان زا می باشد .
• درمان جایگزینی با هورمون ها : زنانی که بیش از ۱۰ سال استروژن استفاده کرده اند ۲ برابر بیشتر در معرض ابتلا به سرطان تخمدان قرار می گیرند .

آیا سرطان تخمدان قابل پیشگیری است ؟

• قرص های ضد بارداری .
• بستن لوله یا برداشتن رحم .
• بارداری و شیردهی .
• رژیم غذایی : تحقیقات نشان می دهد که مصرف زیاد چربی خطر ابتلا به سرطان تخمدان را افزایش می دهد .

تشخیص زودهنگام سرطان تخمدان :

• معاینات مکرر لگنی : معاینه سالانه لگنی و پاپ اسمیر به منظور بررسی ناحیه لگن باید از سن ۱۸ سالگی یا زمانی که فرد فعالیت جنسی اش را آغاز کرد شروع شود در این معاینه پزشک تخمدان ها را لمس کرده و رحم را از لحاظ اندازه و شکل و قوام آن بررسی می کند .
• مراجعه به پزشک در صورت بروز علائم بیماری : سرطان تخمدان در مراحل اولیه اش علائمی مرتبط با عصب واگ دارد . این علائم شامل تورم شکم ( به دلیل توده یا انباشته شدن مایع ) خونریزی غیر عادی واژینال ، فشار لگنی ، کمر درد ، پادرد ، مشکلات گوارشی مثل تجمع گاز ، سوء هاضمه یا درد مزمن معده ، اغلب این علائم را مشکلات یا بیماری های غیر جدی دیگر نیز ایجاد می کنند .
• غربالگری سرطان تخمدان : افرادی که سابقه خانوادگی این بیماری را دارند باید توسط سونوگرافی واژینال ( سونوگرافی توسط دستگاه کوچکی که در واژن قرار داده می شود ) و آزمایش خون غربالگری شوند . آزمایش خون شامل اندازه گیری CA- 125 می باشد . در خون بسیاری از زنان مبتلا به سرطان تخمدان مقدار این پروتئین بسیار زیادتر است .

تست ها و آزمایشات تشخیصی سرطان تخمدان :

شرح حال و معاینه : هنگام گرفتن شرح حال پزشک از شما سوالاتی درباره علائم و ریسک فاکتورها می پرسد . این علائم عبارتند از :

۱٫                  تورم طولانی مدت شکم ( به دلیل تومور یاانباشته شدن مایع که آسیت نام دارد ) .

۲٫                  مشکلات گوارشی شامل تجمع گاز ، بی اشتهایی ، نفخ ، درد مزمن شکم ، یا سوء هاضمه .

۳٫                  خونریزی غیرعادی واژنیال یک علامت نادر است که یک هشدار جدی برای وجود یک حالت غیر عادی است که البته لزوما به معنی سرطان تخمدان نیست .

۴٫                  فشار لگنی ( احساس اینکه در تمام مدت ادرار یا دفع دارید ) .

۵٫                  درد لگنی یک علامت غیر اختصاصی است . این حالتی در اثر سرطان تخمدان یا سرطان های دیگر و یا چندین بیماری خوش خیم می تواند ایجاد شود .

۶٫                  پادرد .

۷٫                  کمر درد .

• ·                   مطالعات تصویر برداری :

این روش شامل CT اسکن و سونوگرافی می باشد که وجود توده لگنی را اثبات می کند .

• سونوگرافی : این روش در شناسایی تومورها و نیز تشخیص توپر بودن ( جامد بودن ) یا حاوی مایع بودن ( کیستیک بودن ) تومورها کمک کننده است .
• CT اسکن : CT اسکن اطلاعات دقیقی درباره اندازه ، شکل و محل تومور ارائه می دهد و گسترش تومور به گره های لنفاوی خارج از تخمدان را نشان می دهد .
• MRI .
• عکس برداری با اشعه X از قفسه سینه : از این روش برای تعیین گسترش تومور ( متاستاز) به ریه ها استفاده می شود . در این صورت ممکن است تومور در ریه نیز دیده شود و یاریه ها پر از مایع شوند . این مایع که پلورال افیوژن نام دارد با اشعه X قابل رویت است .
• باریم انما : از این روش برای تعیین گسترش سرطان به کولون ( روده بزرگ ) یا رکتوم استفاده می شود .

سایر آزمایشات :

• لاپارسکوپی : در این روش از یک لوله باریک نورانی برای دیدن تخمدان ها ، سایر اندام های لگنی و بافت اطراف کیسه صفرا استفاده می شود .
• بیوپسی ( نمونه گیری از بافت ها ) : تنها روش قطعی برای اثبات رشد سرطان در ناحیه لگن ، برداشت نمونه از بافت مشکوک و مطالعه آن در زیر میکروسکوپ است . این روش بیوپسی نام دارد .

مرحله بندی سرطان تخمدان به چه معناست ؟

در مرحله بندی سرطان تخمدان از سیستم AJCC و  FIGOاستفاده می شود . AJCC مخفف کمیته الحاقی سرطان آمریکا و FIGO مخفف فدراسیون بین المللی زنان و مامایی است .

مرحله I: سرطان تخمدان فقط در تخمدان است ( یک یا هر دوتخمدان ) .

مرحله IA: سرطان در یک تخمدان گسترش یافته اما به سطح خارجی آن نرسیده است .

مرحله IB : سرطان در هر دو تخمدان پخش شده اما به سطح خارجی آن نرسیده است .

مرحله IC : سرطان در یک یا هر دو تخمدان وجود دارد و یک مورد یا بیشتر از موارد زیر نیز وجود دارد :

۱٫                  سرطان حداقل روی سطح خارجی یکی از تخمدان ها وجود دارد .

۲٫                  در مواردتومورکیستیک ( پر از مایع ) ، کپسول ( دیواره خارجی تومور ) پاره شده است ( ترکیده است ) .

۳٫                  مطالعات آزمایشگاهی وجود سلول های سرطانی در مایع یا شکم را اثبات کرده اند .

۴٫                  مرحله II: سرطان در یک یا هر دو تخمدان وجود داشته و به سطح خارجی سایر اندام های داخل لگن مثل ( حالب ها ، لوله های فالوپ ، مثانه ، کولون سیگموئید یا رکتوم ) رسیده است .

۵٫                  مرحله IIA: سرطان به حالب ها یا لوله های فالوپ یا هر دو رسیده و در آن جا رشد کرده است .

۶٫                  مرحله IIB : سرطان به خارج یا درون اندام های مجاور لگن مثل مثانه ، کولون سیگموئید یا رکتوم رسیده است .

۷٫                  مرحله IIC: سرطان به خارج یا درون اندام های لگنی مثل آن چه درمرحله IIA و  IIB بود رسیده و سلول های سرطانی در شکم نیز دیده شده اند .

۸٫                  مرحله III: یک یا هر دو تخمدان درگیر شده اند و یک یا بیشتر از موارد زیر وجود دارد :

• سرطان به خارج لگن و لایه پوشاننده شکم گسترش یافته است .
• سرطان به گره های لنفاوی گسترش یافته است ( غددی که با عفونت می جنگند و برخی انواع سلول های خونی را تولید می کنند .

۹٫                  مرحله IIIA: در طی جراحی ، جراح می تواند سرطان را در یک یا هر دو تخمدان ببیند اما بیماری در خارج از تخمدان ها قابل مشاهده نیستند .

۱۰٫             مرحله IIIB : سرطان در یک یا هر دو تخمدان وجود دارد و نقاط سرطانی کوچکتر از ۲ سانتی متر در شکم قابل مشاهده است . سرطان به گره های لنفاوی گسترش نیافته است .

۱۱٫             مرحله IIIC :سرطان به یک یا هر دو تخمدان رسیده است و یک یا هر دو مورد زیر وجود دارد :

• سرطان به گره های لنفاوی رسیده است .
• نقاط سرطانی بزرگتر از ۲ سانتی متر در شکم قابل رویت است .

۱۲٫             مرحله IV : این پیشرفته ترین مرحله سرطان تخمدان است . سرطان به نواحی دور مثل درون کبد ( گسترش تومور به شکم غیر از کبد جزء مرحله III می باشد ) ریه ها یا نواحی ( اندام های ) خارج از لگن و شکم رسیده است . در این مرحله میتوان سلول های سرطانی را در مایع پلور ( مایع اطراف ریه ها ) نیز دید .

عود سرطان تخمدان : این بدان معناست که سرطان پس از درمان کامل ، مجددا برگشته است .

انواع درمان های سرطان تخمدان :

جراحی : جراحی سرطان تخمدان به ۳ منظور انجام می شود . نخست تشخیص سرطان تخمدان ، دوم تعیین مرحله بیماری و سوم ، برداشتن سرطان تا جایی که امکان دارد ( این کار توده برداری نامیده می شود .)

شیمی درمانی : در شیمی درمانی اینتراپریتونئال داروها مستقیما به درون شکم تزریق می شوند . این روش باعث می شود مقدار داروی شیمی درمانی به لایه شکمی برسد . اما بیشتر دارو از طریق شکم وارد جریان خون می شود .

هورمون درمانی : داروی تاموکسی فن که برای سرطان پستان استفاده می شود گاهی سبب کوچک شدن سرطان تخمدان می شود . این دارو به شکل قرص است مهمترین اثر جانبی آن افزایش کرگرفتگی است .

رادیو تراپی .

 

پیگیری یا درمان پس از درمان اصلی سرطان تخمدان :

باید هر ۲-۴ ماه طی ۲ سال و هر ۶ ماه تا ۳ سال به پزشک مراجعه کنید . در این ویزیت ها ، پزشک شما را معاینه می کند که شامل معاینه لگنی ، آزمایشات روتین و تست های شیمیایی خون در صورت لزوم و نیز CA-125 در صورت افزایش آن می باشد . ممکن است CT اسکن از شکم و لگن و یا انجام عکسبرداری از قفسه سینه لازم باشد . اگرCA – ۱۲۵ در سال افزایش یا اگر علائم فیزیکی نشان دهند که سرطان برگشته یا قبلا شیمی درمانی انجام نشده باشد .

سرطان غدد بزاقی

عمل غدد بزاقی :

غدد بزاقی مایع لغزنده ای در داخل گلو و دهان ترشح می کنند . در بزاق موادی وجود دارد که به هضم غذا کمک می کند . ضمنا در بزاق مواد ضد عفونی کننده نیز وجود دارد که ازدهان و گلو در برابر عفونت ها محافظت می کند .در نوع غدد بزاقی وجود دارد ، غدد بزاقی بزرگ و کوچک .

غدد بزاقی بزرگ شامل سه غده به نام ها غدد بناگوشی ، غدد زیر فک و غدد زیر زبان می باشند .

تقریبا ۶۰۰ تا ۱۰۰۰۰غده کوچک نیز در زیر لب ها ، زبان ، کام نرم و سخت و در داخل گونه ها ، بینی ، سینوس ها و حنجره قرار دارند . ۸۰% از تمام تومورهای به وجود آمده در قسمت بناگوشی هستند .

انواع تومورهای غدد بزاقی :

• نوع درجه ۱ بسیار شبیه غدد بزاقی طبیعی است و به آرامی رشد کرده ، پیش آگهی خوبی دارد.
• پیش آگهی و ظاهر درجه ۲ چیزی بین درجه ۱و۳ است .
• در نوع درجه ۳ سلول ها با حالت طبیعی کاملا تفاوت دارند و اغلب سریع رشد کرده و به نقاط دیگر بدن منتشر می شوند . آن ها به راحتی قابل درمان نیستند .

آمارهای مهم در مورد سرطان غدد بزاقی :

این سرطان شیوع زیادی ندارد و ۱ % تمام سرطان ها و ۷ درصد از سرطان های ناحیه سر و گردن را شامل می شود .

چه عواملی خطر ایجاد سرطان بزاقی در افراد را افزایش می دهد ؟

• قرار گرفتن در معرض اشعه ایکس .
• قرار گرفتن در برابر مواد صنعتی .
• رژیم غذایی .
• سابقه خانوادگی .

علایم و نشانه های سرطان غدد بزاقی چیست ؟

• وجود یک توده در صورت ، گردن یا دهان .
• دردی که به تدریج در صورت ، دهان و گردن بیشتر شود .
• بوجود آمدن تفاوت دراندازه یا شکل سمت چپ و راست صورت یا گردن .
• احساس گزگز در بخشی از صورت .
• احساس کرختی در بخشی از عضلات صورت .

روش های تشخیصی برای سرطان غدد بزاقی :

• معاینه فیزیکی : معاینه اطلاعات زیادی درباره علائم وجود این سرطان به ما می دهد . پزشک باید ناحیه غدد بزاقی و گردن را به دقت معاینه کند . ضمنا باید به وجود کرختی در عضلات ناحیه صورت نیز توجه داشته باشد .
• CT اسکن .
• MRI.
• اسپیره کردن توسط سوزن FNA .

مرحله بندی سرطان غدد بزاقی چگونه انجام می شود ؟

رایج ترین روش برای مرحله بندی سیستم TNM است که توسط انجمن سرطان آمریکا ابداع شده است .

مرحله I : اندازه تومور کوچکتر از ۴ سانتی متر است و محدود به غدد بزاقی است .

مرحله II : سرطان به بافت صورت یا گردن گسترش یافته ، گاهی هم اندازه آن بین ۴ تا ۶ سانتی متر است اما در خارج از غده دیده نمی شود .

مرحله III : تومور کوچکتر از ۵/۳ سانتی متر است اما به گره های لنفاوی همان سمت گسترش یافته است یا از ۳ سانتی متر کوچکتر است .

مرحله IV : تومور از ۶ سانتی متر بزرگتر بوده یا به اعصاب و استخوان های ناحیه صورت هم رسیده است یا اندازه تومور بین ۴ تا ۶ سانتی متر بوده ، به گره های لنفاوی مجاور در همان سمت گردن گسترش یافته است .

سرطان غدد بزاقی چگونه درمان می شود ؟

• جراحی : در بسیاری موارد غدد بزاقی سرطانی شده و بافت های اطراف آن را توسط جراحی بر میدارند . در مراحل پیشرفته سرطان یا وقتی سرطان به گره های لنفاوی ، سر یا گردن رسیده باشد ، جراح معمولا گره های لنفاوی را نیز بر می دارد . بهتر است قبل از جراحی با جراح مشورت کنید .
• جراحی غدد بزاقی : چون ۸۰% تومورها در ناحیه بناگوشی رخ می دهد . این جراحی مهم تر است . این جراحی ممکن است بر روی اعصاب ناحیه صورت که از کنار این غده می گذرند اثر بگذارد . بیشتر سرطان های غده بناگوشی از لب سوپرفشیال ( بخش سطحی ) شروع می شوند . اگر سرطان از نوع زیر فکی یا زیر زبانی باشد ، جراح تمام غده و مقداری از بافت های اطراف آن و یا استخوان را نیز بر می دارد . برخی اعصاب مهم از این نواحی عبور می کنند که حرکات و حس زبان را کنترل می کنند . سرطانهای غدد بزاقی ریز در لب ها ، کام سخت یا نرم ، حفره دهان ، گلو ، حنجره ، بینی ، و سینوس ها به وجود می آید . جراح به طور معمول برخی از این بافت ها را نیز در طی جراحی برمی دارد . گاهی ر طی جراحی اعصاب قطع می شوند یا به غدد عرق آسیب وارد می شود . در چنین حالتی سندرم فری به وجود می آید که در آن ، عرق از بخشی از صورت در موقع جویدن خارج می شود . این حالت را می توان با تجویز دارو یا جراحی درمان کرد .
• برش کردن : اگر سرطان در مراحل پیشرفته باشد یا به غدد لنفاوی رسیده باشد ، جراح از طریق گردن عمل جراحی را انجام می دهد .
• اشعه درمانی : رادیو تراپی می تواند حالتی مثل آفتاب سوختگی یا پوست برنزه یا چروکیده در فرد به وجود آورد . بعضی آثار جانبی مثل خشکی دهان و آسیب به غده تیروئید قابل پیشگیری هستند . در موارد کمی لازم است که درمان صورت گیرد مثلا می توان از قرص برای جبران هورمون های تیروئید استفاده کرد . خشکی دهان می تواند باعث آسیب به سایر غدد بزاقی و فساد دندان ها شود . رادیوتراپی می تواند موجب زخم های موقتی در گلو ، خشونت صدا و اشکال در بلع ، از دست دادن نسبی یا کامل حس چشایی ، درد استخوانی آسیب به استخوان ها و نیز احساس خستگی در فرد شود .
• بررسی دندان ها : لازم است ضمن رادیو تراپی ، دندان های فرد بررسی شوند ، گاهی اوقات باید دندان ها را کشید .
• شیمی درمانی .

سرطان غده هیپوفیز

تومورهای هیپوفیز کدامند ؟

غده هیپوفیز در داخل جمجمه و درست در بالای مسیر سوراخ بینی و در بالای قسمت پشتی بدون استخوان ( گوشتی ) سقف دهان قرار دارد . این غده در داخل فضای استخوانی کوچکی به نام سلاتورسیکا قرار گرفته است . این غده کوچک مستقیما با بخشی از مغز یعنی هیپوتالاموس ، ارتباط دارد . این ارتباط تاثیر زیاد و پراهمیتی در ارتباط بین فعالیت مغز و سیستم اندوکرین ( ترشح هورمون) ایفا می کند .

هورمون های غده هیپوفیز :

غده هیپوفیز از دو بخش قدامی ( جلوئی ) و خلفی ( عقبی ) تشکیل شده که هر کدام آن ها عملکردهای مجزایی دارند . بخش خلفی آن کوچکتر بوده و در واقع ادامه بافت مغز می باشد . دو هورمون به نام های وازوپرسین یا همان ADH یا به عبارت دیگر هورمون ضد ادرار ( آنتی دیورتیک ) و اکسی توسین در قسمت خلفی ساخته و ترشح می شوند .

تومورهای هیپوفیز :

اغلب تومورهای هیپوفیز خوش خیم هستند . تقریبا تمام تومورهای خوش خیم غده هیپوفیز آدنوما ( آدنوم ) نام دارد .( آدن به معنی غده و اما به معنی تومور است ) . تومورهای بدخیم غده هیپوفیز نادر هستند .

• در این قسمت از جمجمه برای رشد تومور فضای بسیار اندکی موجود می باشد بنابراین اگر چه تومور از یک تومور ( ۵/۲ سانتی متر ) بزرگ تر شود ، باعث فشار و آسیب به نواحی مجاور مغز می گردد .
• بسیار از آدنوم ها مقادیر زیادی از یک یا چند هورمون هیپوفیز را تولید و آزاد می کنند ، که می تواند سبب ایجاد علائم جدی شود .
• گاهی آدنوم هیپوفیزی هیچ نوع هورمونی ترشح نمی کند و گاهی فقط برخی هورمون ها را ترشح می کند . این امر منجر به کمبود سایر هورمون های غده هیپوفیز می شود که تومور آن ها را تولید نمی کند .
• تومورهایی که کوچکتر از یک سانتی متر می باشند ، میکروآدنوم نامیده می شوند .
• تومورهای بزرگتر از یک سانتی متر ماکروآدنوم نامیده می شوند . ماکروآدنوم ها به دو صورت بر روی سلامت فرد اثر می گذارند . نخست آن که سبب ایجاد علائمی می شوند . دوم آن که آن ها علائمی ایجاد می کنند که سبب آسیب به بافت ها یا اعصاب مجاور می شود که بیشتر بر روی اعصاب بینایی تاثیر می گذارد .
• بر این اساس آدنوم ها به گروه های زیر طبقه بندی می شوند :

۱٫                  آدنوم تولید کننده پرولاکتین ( پرولاکتینوما )

۲٫                  آدنوم ترشح کننده هورمون رشد

۳٫                  آدنوم ترشح کننده هورمون کورتیکوتروپ (ACTSH)

4.                  آدنوم ترشح کننده گنادوتروپ

۵٫                  آدنوم ترشح کننده تیروتروپ (TSH)

6.                  آدنومی که هورمون ترشح نمی کند .

۷٫                  آدنومی که چند هورمون ترشح می کند که اغلب پرولاکتین و هورمون رشد می باشد .

کرانیوفارنژیوم :

این تومور در واقع تومور غده هیپوفیز نیست بلکه قابلیت گسترش به هیپوفیز یا سایر نواحی جمجمه را دارد . این تومور عموما در اطفال و جوانان رخ می دهد اما در سایر سنین نیز دیده شده است . کرانیوفارنژیوم هورمون های هیپوفیزی را به هیپوتالاموس اتصال می دهد ، سبب اختلال در تولید هورمون می شود ، مانند آدنوم ، این تومور نیز اغلب خوش خیم خواهد بود اما گاهی به هیپوتالاموس و نواحی مجاور گسترش یافته ، سبب اختلال در بینایی یا ایجاد سایر اختلالات در سیستم عصبی می شود . بچه هایی که به این تومور مبتلا هستند علیرغم چاق بودن ، رشد کندی دارند . آن ها اغلب دچار اختلال بینایی هستند .

آمارهای مهم درباره تومورهای هیپوفیز :

اغلب این تومورها از نوع آدنوم هستند. موارد بسیار اندکی از تومورهای هیپوفیزی سبب مرگ می شوند .

• تقریبا ۴/۱ از آدنوم ها پرولاکتین تولید می کنند .
• ۴/۱ دیگر از تومورها هیچ هورمونی تولید نمی کنند .
• آدنوم تولید کننده هورمون رشد ۱۵% تا ۲۰% از آدنوم های هیپوفیز را شامل می شود .
• آدنوم کورتیکوتروپ ( تولید کننده ACTH) 10% تا ۱۵% آدنوم های هیپوفیزی را شامل می شود .
• آدنوم ترشح کننده گنادوتروپ ها ( تولید کنندهFSH و یا LH ) حدود ۱۰% از این موارد را شامل می شود .
• آدنوم ترشح کننده تیروتروپ ( هورمون محرک تیروئید ) نادر است .
• کرانیوفارنژیوم شامل ۱۰% از تومورهای داخل جمجمه ای در اطفال می شود . هر ساله تقریبا ۲۰۰ مورد از این نوع تومور در آمریکا تشخیص داده می شود .

عوامل خطر زا تومورهای هیپوفیز چیست ؟

مالتیپل نئوپلازی اندوکرین نوع یک (MEN1) عاملی است که باعث افزایش ابتلای فرد به سرطان هیپوفیز ، پاراتیروئید و لوزالمعده می شود . این عامل به نیمی از بچه هایی که والدین شان به آن مبتلا هستند به ارث می رسد . اگر خانواده فردی سابقه ای از سندرم MEN1 وجود داشته باشد او بایستی با پزشک خود مشورت کند .

علت تومورهای هیپوفیز چیست ؟

جهش در DNA باعث ایجاد مالتیپل نئوپلازی اندوکرین نوع ۱ (MEN1) می شود این حالت تقریبا دلیل تمام موارد تومورهای هیپوفیزی است که در افراد یک خانواده دیده می شود اما این تومور فقط شامل ۳% از تومورهای هیپوفیز می شود .

مطالعات اخیز نشان داده است که در حدود ۴۰% از آدنوم هایی که هورمون رشد ترشح می کنند ، یک اختلال اکتسابی در پروتئین ویژه ای به نام GS آلفا دیده می شود . اختلال در این پروتئین در سایر آدنوم های هیپوفیزی کمتر است .

علائم و نشانه های تومورهای هیپوفیزی :

علائم و نشانه های ناشی از ماکروآدنوم و کارسینوم هیپوفیز :

۱٫      فلج شدن حرکت چشم که سبب دوبینی یا تاری دید می گردد .

۲٫      فقدان بینایی محیطی .

۳٫      کوری ناگهانی .

۴٫      سردرد .

۵٫      سرگیجه .

۶٫      فقدان هوشیاری .

اختلالات بینایی زمانی رخ می دهد که تومور بر روی عصب بینایی فشار وارد آورد . فقدان ناگهانی هوشیاری و حتی مرگ به دلیل خونریزی ناگهانی داخل تومور نیز ممکن است رخ بدهد .

فقدان هر نوع هورمون علامت خاص خود را ایجاد می کند که شامل موارد زیر خواهد بود :

۱٫      تهوع

۲٫      ضعف

۳٫      کاهش یا افزایش بی دلیل وزن

۴٫      قطع قاعدگی در خانم ها

۵٫      ناتوانی جنسی به صورت اختلال در نعوظ

۶٫      کاهش میل جنسی

علائم و نشانه های ناشی از آدنومی که هورمون رشد ترشح می کند :

در بچه ها مقادیر زیاد هورمون رشد باعث تحریک رشد تمام استخوان های بدن می شود . این حالت ژیگانتیسم نام دارد . علائم بالینی آن عبارتند از :

• قد بسیار بلند ( گاهی بند تر از ۷پا یا حدود ۲ متر و ۱۰ سانتی متر ).
• رشد بسیار سریع
• درد مفاصل
• افزایش تعریق .

در بالغین استخوان دراز به ویژه در ناحیه بازوها و ساق ها و ران ها قادر به رشد نیستند اما در استخوان های دست ها ، پا ، جمجمه و آرواره رشد زیادی خواهند داشت . به همین دلیل این افراد بلند قد نمی شوند ، در عوض دچار حالتی به نام آکرومگالی می شوند که علائم و نشانه های زیر را دارد :

• رشد جمجمه ، دست ها ، پاها که منجر به افزایش سایز کلاه ، کفش ، دستکش و حلقه می شود .
• کلفت شدن صدا .
• تغییر در ظاهر صورت که به دلیل رشد بی رویه استخوان صورت به وجود می آید .
• بدلیل رشد آرواره فاصله بین دندان ها زیاد می شود .
• درد مفاصل .
• افزایش تعریق .
• سنگ های کلیوی .
• بیماری کلیوی .
• سردرد .
• دیابت شیرین ( افزایش قند خون ) .

علائم و نشانه های آدنوم ترشح کننده کورتیکوتروپ ( ACTH) :

• افزایش وزن بی دلیل به ویژه در ناحیه قفسه سینه و شکم .
• خطوط ارغوانی رنگ بر روی شکم .
• افزایش رشد مو ( بر روی صورت ، قفسه سینه و یا شکم .)
• تورم صورت .
• رسوب چربی در محل اتصال مفاصل پشت گردن به مهره ها .
• بدخلقی یا افسردگی .
• کبود شدن بدن به سادگی .
• دیابت شیرین ( افزایش قند خون )
• افزایش فشار خون .
• بی نظمی یاقطع دوره های عادت ماهیانه ( قاعدگی )
• پوکی استخوان ( ضعف استخوان که گاهی منجر به شکستگی می شود .)

علائم و نشانه های ناشی از ترشح پرولاکتین توسط آدنوم – علائم و نشانه های وجود آدنومی که پرولاکتین تولید می کند : ( پرولاکتینوما ) :

پرولاکتینوما شایع ترین تومور این گروه در زنان جوان و مردان مسن است . در زنان بالغ ، افزایش میزان پرولاکتین سبب قطع شدن دوره های قاعدگی شده ، تولید غیر طبیعی شیر از پستان را که گالاکتوره ، نام دارد سبب می شود . در مردان ، ناتوانی جنسی و نیز کاهش میل جنسی از نخستین علائم به شمار می روند . اگر این بررسی های لازم صورت نگیرد و رشد تومور ادامه یابد ، سردرد و اختلالات بینایی رخ خواهد داد .

علائم و نشانه های آدنومی که تیروتروپسین ترشح می کند : ترشح بیش از حد هورمون محرک تیروئید (TSH) سبب می شود که غده تیروئید هورمون های زیادی ترشح کند . چنین بیمارانی معمولا علائم ها هایپر تیروئیدی از خودشان نشان می دهند که عبارت است از :

• افزایش ضربان قلب .
• لرزش.
• کاهش وزن .
• افزایش اشتها .
• احساس گرما.
• اختلال دربخواب رفتن (اختلال در خوابیدن ) .
• اضطراب .
• حرکات مداوم روده .
• تورم غده تیروئید در جلوی گردن .

علائم و نشانه های آدنومی که گنادوتروپ ترشح می کند : این آدنوم هورمون لوتیزه کننده (LH) و یا هورمون محرک فولیکول (FSH) را می سازد . این تومور چندان شایع نیست . افزایش دو هورمون فوق باعث بی نظمی قاعدگی در زنان می شود . گاهی آدنوم پس از آن که آن قدر بزرگ شد که باعث سر درد یا اختلال در بینایی شد ، تشخیص داده می شود .

تومورهای هیپوفیز چگونه تشخیص داده می شوند ؟

اولین قدم گرفتن یک شرح حال دقیق و بررسی علائم خطر و نشانه های بیماری است . پزشک در مورد وجود سابقه تومور هیپوفیز در خانواده شخص ، پرکاری تیروئید ، سنگ های متعدد کلیوی ، زخم های معده ، کاهش قند خون یا تومورهای غده فوق کلیه از بیمار سوالاتی می پرسد .

آزمایش بیو شیمیایی برای آدنومی که هورمون رشد ترشح می کند . اندازه گیری میزان هورمون رشد و عامل رشد شبه انسولینی ۱ (IGF -1 ) در نمونه های خونی است که صبح ناشتا از بیمار گرفته شده باشد .

اگر مقدار هر دو هورمون ذکر شده بالا باشد وجود تومور هیپوفیز قطعی است . اگر مقدار آن ها اندکی افزایش یافته باشد ، تست مهارگلوکز انجام می شود . در این حالت شخص یک نوشیدنی شیرین میخورد و اندکی پس از آن میزان هورمون رشد خونش اندازه گیری می شود . در حالت طبیعی میزان هورمون رشد کاهش می یابد اما اگر مقدار هورمون رشد همچنان بالا باقی بماند ، وجود آدنوم هیپوفیزی مطرح می گردد .

آزمایش بیوشیمیایی برای تشخیص آدنومی که هورمون کورتیکوتروپ ترشح می کند (ACTH) : در چنین آزمایش هایی مقدار کورتیزول و هورمون ACTH در نمونه های خونی در اوقات مختلف روز سنجیده می شود . یک نمونه از ادرار ۲۴ ساعته اغلب تولید روزانه کورتیزول و سایر هورمون های استروئیدی را مشخص می کند .

آزمایش دیگر شامل اندازه گیری میزان ACTH است . این آزمایش گاهی پس از دریافت یک دوز از داروهای قوی شبیه کورتیزون نظیر دگزامتازون انجام می شود . این آزمایش به تشخیص آدنوم ترشح کننده که کورتیکوتروپ ترشح می کند از سایر بیماری ها نظیر تومور غده فوق کلیه که علائم مشابهی دارد کمک میکند .

آزمایش بیوشیمیایی برای آدنومی که پرولاکتین ، گنادوتروپ و تیروتروپ ترشح می کند .

MRI.

نمونه برداری از سیاهرگ ها :

در این حالت یک لوله بسیار باریک از طریق سیاهرگ کشاله ران وارد سینوس متروسال ( استخوان خاره ) شده و از سیاهرگ های کوچک طرفین هیپوفیز نمونه خونی بر می دارد . پس از تزریق هورمون آزاد کننده کورتیکوتروپ

، نمونه های خونی برداشته شده و میزان ACTH سمت دیگر غده مقایسه می شود . در سمتی که میزان هورمون ACTHبالا باشد ، تومور هیپوفیز وجود دارد .

درمان تومورهای هیپوفیز :

• جراحی : جراحی عموما از طریق استخوان اسفنوئید انجام شده و غده هیپوفیز برداشته می شود . گاهی براشتن تومور با روش کرانیوتومی انجام می شود . به این ترتیب که جراح از طریق ایجاد شکاف در جمجمه تومور را برمی دارد . این روش فقط برای تومورهای بزرگ و پیچیده انجام می شود .
• رادیو تراپی .
• رادیوتراپی کان ون تیونال : از این روش در مواردی استفاده میشود که تومور پس از انجام جراحی مجددا عود کرده یاعلائم ناشی از آن با دارو تسکین نیابد . در این روش اشعه مستقیما به تومور تابانده می شود . این کار ۵ بار در هفته و به مدت ۴-۶ هفته انجام می گیرد .
• رادیو تراپی استروتاکتیک : این یک روش جدید رادیوتراپی است که در آن از اشعه گاما استفاده می شود که مستقیما به تومور تابانده و بر روی آن متمرکز خواهد شد .
• رادیوتراپی را ذرات پروتون : فایده این روش آن است که مستقیما بر روی تومور هیپوفیز متمرکز می شود .

درمان تومورهایی که هورمون ترشح می کنند :

درمان پرولاکتینوما ( آدنومی که هورمون پرولاکتین ترشح می کند ) بر خلاف سایر تومورهای هیپوفیز در مورد پرولاکتینوما ، جراحی نخستین روش درمان نیست . برای درمان این آدنوم ۲ داروی بروموکریپتین ( پارالودل ) و کابرگولین ( دوستینکس) بسیار موثرند که هم از ترشح پرولاکتین و هم از رشد تومور جلوگیری می کنند .

عوارض جانبی این داروها عبارتند از : خواب آلودگی ، گیجی ، تهوع ، استفارغ ، اسهال یا یبوست و افسردگی .

درمان آدنوم های مترشحه هورمون رشد :

بهترین درمان برای این نوع تومورها جراحی است . اگر جراحی موفقیت آمیز نبود از رادیو تراپی استفاده می شود . اگر این روش هم برای جلوگیری از ترشح هورمون توسط تومور بی اثر بود . می توان از دارو درمانی کمک گرفت . داروهایی نظیر بروموکریپ تین یا کابرگولین میزان هورمون رشد را در ۲۰ درصد از بیماران کاهش می دهند .

داروی اکتروتید تولیدهورمون رشد توسط آدنوم را مهار کرده و باعث برگشت مقدار عامل رشد شبه انسولین ۱ (IGF-I) به مقدار طبیعی اش در ۶۵% از بیماران می شوند . متاسفانه تجویز این دارو به صورت زیرپوستی و ۳ بار در روز خواهد بود . داروی جدیدتری به نام لانروتید در جلوگیری از ترشح هورمون رشد موثر بوده است . هر دو این داروها آثار جانبی دارند که عبارتند از : تهوع ، استفراغ ، اسهال ، درد معده ، سرگیجه ، سردرد و درد در محل تزریق .

درمان آدنومی که هورمون کورتیکوتروپ ترشح می کند (ACTH) :

درمان انتخابی جراحی است . اگر جراحی موثر نبود ، رادیوتراپی توصیه می شود . در صورت عدم موفقیت جراحی و رادیوتراپی ، از داروها برای درمان استفاده خواهد شد . داروی سیپروهپتادین ( پری اکتین ) تولید ACTH را در ۵۰% از این نوع تومورها مهار می کند .

این داروها عبارتند از : کتوکونازول ، آمینوگلوتامید و میتوتان .

درمان آدنوم هایی که تیروتروپین (TSH) ترشح می کنند :

درمان انتخابی جراحی است . اگر این روش موثر نباشد رادیوتراپی انجام میشود . در صورت عدم موفقیت در درمان توسط جراحی یا رادیوتراپی ، استفاده از داروهایی که قادرند تولیدهورمون توسط تیروئید را کاهش دهند توصیه می شود .

درمان آدنومی که گنادوتروپین ترشح می کند :

درمان انتخابی به ویژه در مواردی که تومور بزرگ بوده یا علائمی ایجاد کرده جراحی است . اگر جراحی نتواند از طریق جراحی تمام تومور را بردارد ، رادیوتراپی توصیه می شود .

درمان تومورهایی که هورمون ترشح نمی کنند ( تومورهایی که علائم زیادی ایجاد می کنند ) :

در این حالت درمان ، جراحی است ، اگر جراحی موفقیت آمیز نبود ، از رادیوتراپی استفاده می شود . در این حالت از دارو برای درمان استفاده نمی شود .

درمان کرانیوفارنژیوم :

تومورهای کوچک این گروه را می توان از طریق یک جراحی ساده به طور کامل برداشت . تومورهای بزرگ این گروه توسط جراحی و رادیوتراپی قابل درمان خواهند بود . هدف از جراحی ، تخلیه مایع داخل تومور و برداشتن بخشی از تومور است .

سرطان هوچکین و نان هوچکین :

بیماری هوچکین و نان هوچکین چگونه بیماری هایی هستند ؟

بیماری هوچکین از گروه سرطان هایی است که لنفوم نامیده می شوند . لنفوم یک واژه عمومی است که به سرطان هایی اطلاق می شود که در سیستم لنفاوی به وجود می آیند .

سیستم لنفاوی بخشی از سیستم ایمنی بدن است . این سیستم به بدن کمک می کند تا با بیماری ها و عفونت ها مقابله کند . سیستم لنفاوی شامل شبکه ای از عروق باریک لنفاوی است که مانند عروق خونی در تمام بافت های بدن منشعب می شوند . عروق لنفاوی درون خود ، لنف راحمل می کنند که یک مایع آبکی بی رنگ است که حاوی سلول های مقابله کننده با عفونت ، به نام لنفوسیت می باشد . در طول این شبکه عروقی ، اندام های کوچکی به نام غده لنفاوی وجود دارد . خوشه هایی از غدد لنفاوی در زیر بغل ، کشاله ران ، گردن ، قفسه سینه و شکم یافت می شوند . بخش های دیگر سیستم لنفاوی طحال ، تیموس ، لوزه ها و مغز استخوان می باشند . بافت های لنفاوی همچنین در سایر قسمت های بدن نظیر معده ، روده ها و پوست یافت می شوند .

در بیماری هوچکین ، سلول های سیستم لنفاوی غیر طبیعی می شوند . آن ها با سرعت زیاد تقسیم می شوند و بدون هیچ نظم و کنترلی رشد می کنند از آن جا که بافت های لنفاوی در بیشتر قسمت های بدن حضور دارند بیماری هوچکین تقریبا از هر جایی می تواند شروع شود . بیماری هوچکین ممکن است در یک غده لنفاوی ، منفرد یا گروهی از غدد لنفاوی یا برخی اوقات در سایر قسمت های سیستم لنفاوی مثل مغز استخوان یا طحال رخ دهد . این نوع سرطان تمایل دارد که به طریقی نسبتا منظم از یک گروه غدد لنفاوی به گروه دیگر انتشار یابد به عنوان مثال ، بیماری هوچکینی که از غدد لنفاوی گردن شروع می شود . نخست به غدد فوق ترقوه ای و سپس به غدد زیر بغل و داخل قفسه سینه گسترش می یابد و نهایتا می تواند به هر جای بدن گسترش یابد .

لنفوم نان هوچکین هم ممکن است علاوه بر مغز استخوان ، طحال یا کبد و یا هر اندام دیگر رخ دهد .

عوامل خطر آفرین هوچکین و نان هوچکین :

• سن / جنس : بیماری هوچکین غالبا در رده سنی ۱۵ تا ۳۴ سال و یا در سنین بالای ۵۵ سال بروز می کند و در مردان شایع تر از زنان است .
• سابقه خانوادگی : برادران و خواهران اشخاصی که مبتلا به بیماری هوچکین هستند نسبت به دیگران از خطر بالاتری برای ابتلای به این بیماری برخوردارند .
• ویروس ها : ویروس ابشتاین بار یک عامل عفونی است که ممکن است با افزایش خطر ابتلای به بیماری هوچکین مرتبط باشد .

علائم بیماری هوچکین و نان هوچکین :

• بزرگ شدن غیر دردناک غده های لنفاوی گردن ، زیربغل یا کشاله ران .
• تب راجعه غیر قابل توجیه .
• تعریق شبانه .
• کاهش وزن غیر قابل توجیه .
• خارش پوست .
• ضایعات پوستی در بیماران مبتلا به نان هوچکین .

تشخیص و مرحله بندی بیماری هوچکین و نان هوچکین :

• معاینات فیزیکی شامل لمس غدد لنفاوی گردن ، زیربغل و کشاله ران جهت بررسی آن ها از نظر بزرگی این غدد می باشد .
• اشعه ایکس : تصاویری از قسمت های درونی بدن که توسط تشعشات پرانرژی ایجاد می شود .
• CT اسکن .
• MRI : تصاویری با ارایه جزئیات از قسمت های درونی بدن که توسط یک آهن ربای قوی متصل به کامپیوتر به وجود می آید .

تشخیص بیماری بر اساس نمونه برداری صورت می گیرد . یک جراح ، نمونه ای از بافت لنفاوی ( تمام یا بخشی از یک غده لنفاوی ) را خارج می کند تا آسیب شناس بتواند آن را در زیر میکروسکوپ از نظر وجود سلول های سرطانی بررسی کند .

آسیب شناس بافت را مطالعه می کند و آن را از نظر وجود سلول های ریداشتنبرگ بررسی می کند . این سلول ها ، سلول های غیر طبیعی بزرگی هستند که معمولا با بیماری هوچکین یافت می شوند.

برای مرحله بندی بیماری ، پزشک از آزمایشاتی مشابه آنچه برای تشخیص بیماری هوچکین استفاده می شود ، کمک می گیرد ، اقدامات اضافه تر ، برای مرحله بندی بیماری میتواند شامل ، نمونه برداری های اضافه از غدد لنفاوی ، کبد ، مغز استخوان یا سایر بافت ها باشد .

انواع لانفوم نان هوچکین :

اکثر این طبقه بندی ها بر اساس شکل سلول های سرطانی در زیر میکروسکوپ و سرعت رشد و تکثیر و انتشار آن ها می باشد . لنفوم های مهاجم تحت عنوان لنفوم های درجه متوسط یا بالا تقسیم بندی شده اند . این لنفوم ها تمایل زیادی به رشد و انتشار سریع دارند . لنفوم های غیرفعال به مواردی اطلاق می شود که درجه پایین هستند و رشدی کاملا آهسته دارند و علایم کمتری را هم ایجاد می کنند .

روش های درمانی :

رادیوتراپی یا پرتودرمانی و شیمی درمانی شیوه های معمول درمان بیماری هوچکین هستند .

• پرتودرمانی : که رادیو تراپی هم نامیده می شود ، استفاده از پرتوهای پرانرژی برای نابود کردن سلولهای سرطانی می باشد بسته به مرحله بیماری تصمیم گرفته می شود که پرتو درمانی به تنهایی یا همراه با شیمی درمانی صورت گیرد . پرتوی مورداستفاده برای درمان بیماری هوچکین از نوع پرتو خارجی است که از دستگاهی بیرون می آید که اشعه را روی قسمت های خاص بدن متمرکز می کند .
• شیمی درمانی : استفاده از داروها برای نابودکردن سلول های سرطانی است . شیمی درمانی مورداستفاده برای بیماری هوچکین معمولا شامل ترکیبی از چندین دارو است ، شیمی درمانی ممکن است به تنهایی استفاده شود یا به دنبال آن پرتو درمانی هم صورت گیرد .
• پیوند مغز و استخوان در نان هوچکین : یکی از روش های درمان لنفوم نان هوچکین به ویژه در مواردی که سرطان عود کرده باشد . پیوند مغز و استخوان است . در این روش سلول های سالم ریشه ای ( سلول های پیش ساز نابالغ خونی ) جایگزین سلول های تخریب شده سرطانی با مقادیر بالای شیمی درمانی یا پرتو درمانی می شود .
• درمان بیولوژیکی یاایمونوتراپی در نان هوچکین : شیوه ای از درمان است که در آن سیستم ایمنی بدن به طور مستقیم یا غیر مستقیم ، جهت مقابله با سرطان یا به حداقل رساندن عوارض جانبی سایر روش های درمانی استفاده می شود .
• جراحی در مبتلایان به نان هوچکین : جراحی ممکن است برای خارج کردن تومور انجام گیرد . در طی جراحی ، بافت های اطراف تومور و نزدیک غدد لنفاوی نیز خارج می شوند .

مراقبت های پیگیرانه :

اشخاصی که مبتلا به بیماری هوچکین بوده اند باید پس از پایان درمان نیز به طور منظم تا آخر عمر تحت معاینات پیگیرانه قرار گیرند . بیمارانی که به دلیل بیماری هوچکین تحت درمان قرار گرفته اند ، خطر بالایی برای ابتلا به لوسمی ، لنفوم نان هوچکین ، سرطان های روده ، ریه ، استخوان ، تیروئید و پستان دارند .

سرطان نوروبلاستوما

نوروبلاستوما چیست ؟

نوروبلاستوما نوعی سرطان است که در شیرخواران و کودکان و به ندرت در بالغین هم دیده می شود . معمولا سلول های این سرطان ، سلول های عصبی اولیه و در حال تکامل هستند که در رویان یا جنین یافت می شوند .( واژه نورو به معنی عصب بوده و بلاتوما اشاره به سرطانی دارد که سلول های نارس یا در حال رشد را درگیر می کند .)

نورون ها ( سلول های عصبی ) اجزای اصلی مغز و طناب نخاعی بوده و به وسیله اعصاب به هم مربوط می شوند . این سلول ها برای اعمالی چون فکر کردن ، حس و حرکت لازم هستند .

تمام تومورهای سیستم عصبی سمپاتیک دوره طفولیت بدخیم نیستند . برخی از گانلیون ها بدرستی رشد نمی کنند . آن ها می توانند تومورهای خوش خیم را به وجود بیاورند . بر این تومورهای خوش خیم گانگلیونوروما نام نهاده اند .

گانگلیونوروبلاستوما ، یک تومور سرطانی است که حاوی نوروبلاست ( سلول های عصبی که در رویان یافت می شود ) های نارس بوده که می تواند به صورت غیر طبیعی گسترش یابد .

گانگلونوروما : بافت کاملا تکامل یافته ای است که معمولا با جراحی برداشته می شود .

این بیماری از معدود سرطان های اطفال است که هورمون هایی ترشح شده از آن باعث تغییرات ناخواسته ای چون اپسوکلونوس ( حرکات چرخشی چشم ها ) ، میوکلونوس ( پرش استاتیک و سفت عضلات ) و اسهال می شوند .

نوروبلاستوما سویم سرطان شایع اطفال است ، به نظر میرسد از ۹۱۰۰ کودک سرطانی که در سال ۲۰۰۲ تشخیص داده شده ۳/۷% آن ها به این بیماری گرفتار شده باشند . شیوع این بیماری در کودکان زیر ۱۵ سال ۱ تا ۸۰هزار در هر سال می باشد و هر ساله ۵۵۰ مورد جدید بیماری تشخیص داده میشود .

نوروبلاستوما در پسران بیش از دختران دیده می شود .

عوامل خطرساز نوروبلاستوما کدامند ؟

علت نوروبلاستوما چیست ؟

علت ایجاد این بیماری به طور کامل شناخته نشده است .بسیاری از محققین بر این باورند که هر گاه اختلالی در روند بلوغ سلول های نوروبلاست طبیعی جنینی و تبدیل آن ها به سلول های عصبی یا مدولای فوق کلیه به وجود آید ، این سلول ها هم چنان به رشد و تقسیم خودادامه دهند ، نوروبلاستوما به وجود می آید .

آیا می توان نوروبلاستوما را زود تشخیص داد ؟

در موارد نادر ، می توان نوروبلاستوما را قبل از تولد و با استفاده از سونوگرافی ( روشی که از امواج صوتی برای تصویرسازی اعضای داخلی جنین استفاده می کنند ) تشخیص داد . روش های سونوگرافی معمولا برای تخمین سن جنینی یاپیش بینی زمان تولد و مراقبت از نقایص معمول تولد به کار می رود . پیشرفت های به عمل آمده در تکنولوژی سونوگرافی و یا روش های دیگر می تواند منجر به پیدایش روش های دقیق تری برای کشف پیش از تولد این بیماری شود .

علایم و نشانه ها :

شایع ترین علامت نوروبلاستوما ، وجود یک توده یا برآمدگی غیرمعمول است که معمولا در شکم کودک یافت شده و باعث برجستگی در آن قسمت می شود . کودک ممکن است از احساس پری شکم ، ناراحتی و یا درد شکایت کند که اثرات مستقیم وجود تومور در آن ناحیه می باشند .

زمانی که متاستاز استخوانی رخ دهد ، کودک قادر به تکلم از درد استخوان ها شکایت خواهد کرد و اگر به استخوان های پشت گسترش یابد می تواند باعث فشار روی طناب نخاعی شده و علایمی چون ضعف ، فلج و یا کرختی به وجود آورد .

در یک چهارم موارد ممکن است کودک دچار تب شده باشد . نشانه های کمتر شایع عبارتند از : اسهال مقاوم ، فشارخون بالا ( به دلیل تحریک پذیری ) ،ضربان سریع قلب ، سرخی پوست ، گر گرفتگی و تعریق .

نوروبلاستوما ، آن گاه که اعصاب را در قفسه سینه یا گردن تحت فشار قرار دهد ، علایم دیگری نیز ایجاد می کند . از جمله افتادن پلک و مردمک های تنگ و کوچک ، فشار روی اعصاب دیگر نزدیک نخاع می تواند باعث از دست رفتن توان حرکتی بازوها و ساق ها شود .

لکه های آبی یا بنفش شبیه کبودشدگی های کوچک ، می تواند نشانگر گسترش بیماری به پوست باشد .

چشمان کودک به شکلی غیر طبیعی حرکت می کنند . این وضعیت با نام نشانگان اپسوکلونوس – میوکلونوس شناخته می شود .

نوروبلاستوما چگونه تشخیص داده می شود ؟

• آزمایش های خون و ادرار : سلول های عصبی طبیعی مواد شیمیایی خاصی به نام نوروترانسمیتر از خود آزاد می کنند که فعالیت اعصاب را تحت کنترل دارند . یک گروه اصلی نوروترانسمیترها که به وسیله سلول های سیستم عصبی سمپاتیک تولید می شوند ، کاته کولامین نام دارند . زمانی که بدن مولکول های کاته کولامین را به متابولیت های آن ( قطعات کوچکتر ) تجزیه می کند ، این مواد از طریق ادرار از بدن دفع می شوند . در حدود ۹۰% موارد نوروبلاستوما ، سلول ها کاته کولامین ها را به حدی ترشح می کنند که در ادرار و خون قابل سنجش باشند . بعضی علایم مرتبط با نوروبلاستوما هم چون فشار خون بالا ، ضربان سریع قلب یا اسهال ، مستقیما به دلیل افزایش کاته کولامین ها می باشند .
• بیوپسی : تشخیص قطعی نیازمند دیدن سلول های نوروبلاستوما در نمونه های بافتی زیر میکروسکوپ است . به منظور بیوپسی مغز استخوان ، از سوزن بزرگی استفاده می کنند ه قطعه استوانه ای شکلی از مغز استخوان را به طول تقریبی یک دوم اینچ و قطر یک شانزدهم اینچ بر می دارد . در آسپیراسیون مغز استخوان از سوزنی ظریف تر استفاده می شود و با استفاده از یک سرنگ ، بافت نرم داخل حفره استخوانی رامی کشیم .

آزمون های تصویربرداری در مرحله بندی نوروبلاستوما :

• اشعه ایکس .
• توموگرافی کامپیوتری (CT اسکن ) .
• تصویر سازی تشدید مغناطیسی (MRI) .
• اسکن رادیونوکلئید یا سینتی گرافی .

سیستم های مرحله بندی :

سیستم مرحله بندی بین المللی نوروبلاستوما نام دارد (INSS) در شکل ساده آن ، مراحل عبارتند از :

مرحله اول ( موضعی و قابل برداشت ) : سرطان فقط در محل اولیه و منشاء وجود دارد و به واسطه جراحی می توان کل تومور قابل رویت را برداشت .

مرحل دوم : تومور فقط در محل اولیه دیده می شود ولی به دلیل اندازه اش ، محل و یا مجاورت آن با احشاء دیگر ، نمی توان آن را به طور کامل و از طریق جراحی برداشت . این مرحله به دو دسته تقسیم می شود :

مرحله ۲A: تومور موضعی غیرقابل برداشت در یک سمت بدن است .

مرحله ۲B: تومور موضعی غیرقابل برداشت در یک طرف بدن ، به غدد لنفاوی در همان طرف بدن گسترش داشته به علاوه گره های لنفاوی چسبیده به تومور هم درگیرند . این تومور به غدد لنفاوی سمت دیگر بدن گسترش ندارد .

مرحله سوم ( ناحیه ای ) : سرطان از خط وسط تجاوز کرده و به سمت دیگر بدن هم گسترش یافته است . یا این که غدد لنفاوی مجاور منشاء سرطان ، در سمت دیگر بدن نیز درگیر شده اند .

مرحله چهارم : سرطان به گره های لنفاوی دور دست ، استخوان ، کبد ، پوست، مغز استخوان یا اعضاء دیگر گسترش یافته است .

شاخص های پیش آگهی :

• درجه تومور : درجه تومور (GRADE) بر اساس ظاهر میکروسکوپیک نوروبلاستوما تعیین میشود وجود سلول های در حال مرگ و یا در حال تکثیر ( میتوز ) نشان دهنده پیش آگهی بد است .
• DNA پلوئیدی : مقدار DNA موجود در هر سلول را می توان با فلوسیتومتری یا سیتومتری تصویری اندازه گیری کرد . سلول هایی که مقدار DNA آن ها به اندازه DNA سلول های طبیعی باشد دیپلوئید و در آن هایی که این مقدار کاهش یافته باشد ، هیپودیپلوئید نامیده می شود . سلول های نوروبلاستوما با DNA افزایش یافته را هیپرددیپلوئید گویند که مراحل مراحل پایین تر گسترش بیماری و پاسخ بهتر به شیمی درمانی را نشان می دهد .
• سیتوژنتیک ؛ ژنتیک سلولی : هر سلول طبیعی ۴۶ کروموزوم دارد که از DNA و پروتئین ساخته شده است . نوروبلاستوما با تعداد کروموزوم های طبیعی میل تهاجمی بیشتری داشته و انواعی که کروموزوم های بیشتری دارند کمتر مهاجمند .
• تقویت انکوژن : انکوژن ها مناطثی از DNAهستند که در تنظیم رشد سلولی اهمیت دارند . محققین دریافته اند نوروبلاستوما همراه با کپی های زیاد از انکوژن N-meg تمایل زیادی به رشد بیشتر و بلوغ کمتر دارند . کودکانی که نوروبلاستومای آن ها چنین الگویی دارد ، پیش آگهی بدتری از سایر انواع نوروبلاستوما خواهند داشت .
• گیرنده های نوروتروفین : نوروبلاستوما با گیرنده های نوروتروفین بیشتر ( معمولا گیرنده NGF و یا محصول ژن TRK-A نامیده می شوند ) ، پیش آگهی بسیار بهتری دارند .
• شاخص های سرمی : بیماران با سطح سرمی بالاتر فریتین پیش آگهی بدتری دارند ، رانولاز اختصاصی نورونی (NSE) و لاکتات دهید روناژ موادی هستند که علاوه بر سلول های نوروبلاستوما از برخی سلول های عادی بدن نیز ساخته می شوند . سطوح افزایش یافته NSE و LDH در سرم نشان گر پیش آگهی بد برای کودکان نوروبلاستومی است .

چگونه کودک نوروبلاستومایی را درمان کنیم ؟

• جراحی : در برخی موارد ، جراحی می تواند باعث برداشت کل تومور شده و درنتیجه بهبودی کامل حاصل شود .
• شیمی درمانی: داروهای اصلی که برای درمان کودکان نوروبلاستومی به کار می روند عبارتند از : سیکلوفسفامید ، سیسپلاتین ، وین کریستین ، دوکسوروبی سین ، اتوپوساید ، و توپوتکان . به طور کلی این داروها در دو سوم کودکان کاملا جواب خواهند داد . ترکیبی که امروز به کار می رود عبارت است از : سیکلوفسفامید به علاوه دوکسوروبیسین و سیس پلاتین به علاوه اتوپوساید .
• پرتودرمانی : این روش همچنین به خوبی برای جداکردن تومورها قبل از جراحی و برای تسهیل برداشتن جراحی تومور کاربرد داشته است .
• پیوند مغز و استخوان و پیوند سلول های ریشه ای خون محیطی : دو روش برای پیوند مغز و استخوان وجود دارد . یک راه استفاده از سلول های ریشه ای خونی و یامغز استخوان خود کودک می باشد ( که تحت عنوان BMT یا PBSC اتولوگ نامیده می شود ) راه دیگر استفاده از مغز استخوان یک فرد دهنده می باشد ( که به نام BMT آلوژنیک معروف است ) که اصطلاحا دهنده نامیده می شود .

پس از درمان نوروبلاستوما چه اتفاقی می افتد ؟

بعضی از این کودکان مشکلاتی از قبیل ناتوانی یادگیری ، تاخیر در تکامل عضلات و مهارت های حرکتی ، مشکلات گفتاری و نیز اختلالات رفتاری دارند . این مسائل علی الخصوص در کودکانی که خاستگاه تومور ناحیه گردن یا سینه بوده و مشکلات چشمی یا انقباض عضلانی را تجربه کرده اند بیشتر دیده می شوند . این کودکان ممکن است نیازمند استفاده از استروئیدها و یا هورمون های دیگر برای سرکوب سیستم ایمنی شان باشند .

سرطان مجرای صفراوی

سرطان مجرای صفراوی چیست ؟

مجرای صفراوی یک لوله به طول ۵/۱۲ – ۱۰ سانتی متر است که کبد را به روده کوچک وصل می کند . در کبد تعداد زیادی مجاری ریز صفرا را از سلول های کبدی جمع آوری می کنند . سپس این مجراها به هم متصل شده ، یک مجرا را می سازند ( این بخش از مجرای صفراوی ، مجرای هپاتیک نام دارد ) لوله ای که از اتصال این دو لوله به هم به وجود می آید مجرای صفراوی نامیده میشود . انتهای این قسمت از مجرا به درون قسمت اول روده کوچک تخلیه می شود کار اصلی این مجرا انتقال صفرا به روده کوچک یعنی جایی است که به هضم غذا کمک می کند .

تقریبا دو سوم از سرطان های مجرای صفراوی در قسمت هپاتیک یعنی جایی که مجاری صفراوی به هم متصل شده و از کبد خارج می شوند به وجود می آید . این سرطان دورنافی نام دارند که اولین بار توسط دکتر گرهالد کلات اسکین در سال ۱۹۶۵ توضیح داده شده است . گاهی این تومورها را تومور کلات اسکین می نامند .

بیشتر از ۹۵% سرطان های مجرای صفراوی آدنوکارسینوم نام دارند ، آدنوکارسینوم ، سرطان سلول های غده ای است که می تواند در چندین عضو بدن به وجود بیاید . این سرطان از غدد موکوسی که در لایه داخلی مجرا قرار دارند به وجود می آید . نام دیگر این سرطان کول آنژیوم کارسینوم است .

آمارهای مهم درباره سرطان مجرای صفراوی :

تقریبا هر ساله ۳۰۰۰نفر در آمریکا به این سرطان مبتلا می شوند این سرطان در آسیا و خاورمیانه از فراوانی بیشتری برخوردار است ، معمولا افراد ۵ تا ۷۰ ساله به این نوع سرطان مبتلا می شوند .

عوامل خطر ایجاد سرطان مجرای صفراوی :

• بیماری مجاری صفراوی : افرادی که به التهاب مزمن مجاری صفراوی مبتلا هستند بیشتر در معرض ابتلا به سرطان این مجاری قرار دارند . اهی این التهاب بدون دلیل رخ می دهد سختی صفراوی کلانژیت اسکلروزینگ نامیده می شود . کولیت اولسراتیو به دلایل ناشناخته ای باعث ایجاد التهاب در روده بزرگ می شود . سنگ های مجاری صفراوی کمی از سنگ های صفراوی کوچک تر هستند . بیماری پلی کیستیک کبدی ، کیست صفراوی ، گشادی مادرزادی بخشی از مجرای صفراوی و سیروز کبدی ، سیروز کبدی باعث ایجاد کلانژیت اسکلروزیس مزمن می شود که نهایتا خطر ایجاد سرطان مجرای صفراوی را در فرد افزایش می دهد .
• سن : افراد مسن بیشتر به این نوع سرطان مبتلا می شوند .
• مواد شیمیایی : ماده ای به نام دی اکسید توریدم که در گذشته در رادیوگرافی استفاده می شد ، می تواند خطر ابتلا به انواع سرطان های کبدی از جمله سرطان مجرای صفراوی را افزایش دهد . بعضی از مواد شیمیایی که میتوانند باعث ایجاد این نوع سرطان شوند عبارتند از : دی اکسین ، نیتروزآمین و پلی کلرنیاتدبای فنیل (PcBs)

جراحی  سرطان مجرای صفراوی بسیار پیچیده و مشکل است این کار باید توسط یک جراح ماهر و در بیمارستان بزرگ انجام شود .

سرطان داخل کبدی مجرای صفراوی :

اگر سرطان از داخل کبد شروع شده باشد جراح باید بخشی از کبد را که سرطانی شده بردارد . گاهی باید یک لب کامل کبد برداشته شود .

سرطان مجرای صفراوی بخش دور نافی :

این یک جراحی وسیع است و معمولا باید بخشی از کبد به همراه مجرای صفراوی ، کیسه صفرا و بخشی از لوزالمعده و روده کوچک را برداشت . جراح باید مجرای صفراوی را به روده کوچک وصل کند که کار دشواری است . این عمل به بیمار نیز فشارزیادی می آورد . تقریبا ۵ تا ۱۰% بیماران به دنبال جراحی می میرند و ۲۵ تا ۴۵% آن ها دچار مشکلات جدی می شوند .

سرطان بخش دیستال مجرای صفراوی ( دور از مرکز ) :

محل این سرطان نزدیک لوزالمعده و روده کوچک است . جراح باید بخشی از لوزالمعده و روده کوچک را بردارد مانند سایر جراحی ها ، این یک جراحی مهم بوده و به مهارت جراح و تیم همراهش بستگی دارد .

• جراحی تسکینی : برای این کار بخشی از مجرای صفراوی را که قبل از محل انسداد قرار دارد به قسمتی که پس از محل انسداد قرار دارد متصل می کند . جراح گاهی از بخشی از کیسه صفرا برای این کار استفاده می کند .
• پیوند کبد : گاهی برای درمان سرطان مجرای صفراوی تمام کبد و مجرای صفراوی را برداشته و کبد جدیدی به بدن بیمار پیوند می زنند .
• رادیوتراپی ( اشعه درمانی ) .
• شیمی درمانی .

پی گیری بیماران :

پی گیری معمولا شامل معاینه فیزیکی و انجام تست های خونی برای مشخص شدن عملکرد کبد و آشکار شدن نشانگرهای تومور در خون مثل CEA و CA19-9 است . اگر این آزمایشات علائمی از عود سرطان به ما بدهند بایستی بررسی های بیشتری مثل عکس قفسه سینه ، اسکن و MRIانجام شود .

سرطان کیسه صفرا

سرطان کیسه صفرا چیست ؟

کیسه صفرا یک عضو کوچک گلابی شکل است که در زیر لب راست کبد قرار دارد . کبد و کیسه صفرا هر دو در زیر دنده های پائینی سمت راست قرار گرفته اند .

کیسه صفرا ۵/۷ تا ۱۰ سانتی متر طول داشته ، در حالت طبیعی بیشتر از ۵/۲ سانتی متر پهنا ندارد . کیسه صفرا ، صفرا را تغلیظ کرده و آن را در خودش ذخیره می کند ، صفرا مایعی است که در کبد تولید شده ، به هضم چربی ها در روده کوچک کمک می کند . زمانی که غذا در حال هضم شدن است ، کیسه صفرا منقبض شده و صفرا را از طریق مجرای به نام مجرای صفراوی به درون روده کوچک می ریزد .

انواع تومورهای کیسه صفرا :

بیش از ۸۰% سرطان های کیسه صفرا آدنوکارسینوما هستند . ممکن است سلول های سرطانی از درون رگ های خونی و بافت همبندی به شکل انگشت رشد کنند که این حالت سرطان پاپیلاری نامیده می شود . به طور کلی سرطان پاپیلاری تمایلی ندارد که به کبد یا گره های لنفاوی نزدیک گسترش پیدا کند ، به همین دلیل درمان این نوع سرطان آسانتر است . اما بیشتر از ۷۵% از آدنوکارسینوم ها غیر پیلاری هستند . ۶% سرطان های کیسه صفرا پاپیلاری بوده و تقریبا بقیه آن ها آدنوکارسینوم موسینو ، آدنواسکوآموس کارسینوم ، اسکوآموسل کارسینوم یا اسمال سل کارسینوم هستند .

آمارهای مهم درباره سرطان کیسه صفرا :

حدود ۶۹۵۰ مورد جدید این سرطان در سال ۲۰۰۴ در آمریکا تشخیص داده شد . این سرطان از لحاظ شیوع پنجمین سرطان دستگاه گوارش است . حدود ۳۵۴۰ نفر در سال ۲۰۰۴ به دلیل این سرطان خواهند مرد .زنان ۲ برابر مردان به این سرطان مبتلا می شوند .

فقط یک چهارم سرطان های کیسه صفرا در مراحل اولیه قابل تشخیص هستند .

عوامل خطر برای ایجاد سرطان کیسه صفرا :

• سنگ و التهاب در کیسه صفرا : سنگ کلیه صفرا شایع ترین عامل برای به وجود آمدن سرطان کیسه صفرا است . این سنگ های سخت و صخره ای شکل از تجمع کلسترول و مواد دیگر در کیسه صفرا به وجود می آیند .
• رسوبات روی دیواره کیسه صفرا : در این حالت دیواره کیسه صفرا با رسوبات کلسیم پوشانده شده است .
• حصبه ( تیفوئید ): افراد مبتلا به باکتری عامل بیماری حصبه ( سالمونلا ) و کسانی که حامل این باکتری هستند ، ۶ برابر سایرین در معرض ابتلا به سرطان کیسه صفرا قرار دارند . بیماری حصبه در آمریکا نادر بوده ، کمتر از ۶۰۰۰ مورد در سال است .
• کیست صفراوی : این کیست در مسیری که صفرا را از کبد و کیسه صفرا به قسمت اول روده کوچک می برد به وجود آمده پر از صفرا می شود .
• سیگار کشیدن .
• مواد شیمیایی صنعتی و محیطی : مطالعه بر روی حیوانات نشان داده که مواد شیمیایی صنعتی مثل آزوتولون ( ترکیبات نیتروژن دار ) و ترکیبات شیمیایی مثل نیتروزآمین ها می توانند باعث ایجاد سرطان کیسه صفرا شوند . کارگران کارخانجات لاستیک و فلزات بیشتر به این سرطان مبتلا می شوند .
• سن : بیشتر افراد مبتلا به این سرطان بالای ۷۰ سال سن دارند .
• سابقه خانوادگی : این سرطان در خانواده ها موروثی است .
• جنس : تقریبا زنان ۳ برابر مردان به این سرطان مبتلا می شوند . سنگ ها و التهاب کیسه صفرا ۲ عامل مهم هستند که خطر این سرطان را افزایش می دهند .
• پولیپ های کیسه صفرا : در این حالت توده ای از سطح لایه داخلی دیواره کیسه صفرا به سمت خارج رشد می کند .پولیپ های بزرگ تر از ۱ سانتی متر عموما بدخیم بوده و پزشک توصیه می کند که آن ها برداشته شوند .
• چاقی : این سرطان در افراد چاق یا کسانی که اضافه وزن دارند بیشتر دیده می شود .
• نژاد : بومیان آمریکا به ویژه ساکنان جنوب غربی آمریکا و مکزیک بیشتر به این سرطان مبتلا می شوند .
• رژیم غذایی : رژیم غذایی که حاوی کربوهیدرات زیاد و فیبر ( سبزی ، میوه و غلات ) کم است احتمال ابتلا به این سرطان را زیاد می کند .
• عفونت ناشی از هلیکوباکتر عامل زخم معده : این یک عفونت باکتریایی شایع است که خطر سرطان معده و نیز خطر زخم های معده و اثنی عشر ( بخشی از روده ) را افزایش می دهد .

علائم و نشانه های سرطان کیسه صفرا :

• درد شکم : بیشتر از نیمی از افراد مبتلا به این سرطان در ناحیه شکم احساس درد می کنند . محل این درد در قسمت فوقانی سمت راست شکم است .
• تهوع ، استفراغ : در زمان تشخیص این سرطان بیشتر از نیمی از افراد تهوع و استفراغ دارند .
• زردی : در این حالت پوست بدن ، سفیدی چشم و بافت های مختلف بدن زرد رنگ می شوند . یک چهارم تا یک دوم افراد در هنگام تشخیص زرد هستند .
• بزرگ شدن کیسه صفرا .
• سایر علایم : که شیوع کمتری دارند و عبارتند از بی اشتهایی ، کاهش وزن ، تورم شکم ، خارش شدید بدن و مدفوع سیاه قیری .

تست های آزمایشگاهی :

انجام این تست ها برای تشخیص میزان بیلی روبین خون لازم است . بهتر است مقدار ۲ آنزیم دیگر نیز در خون بررسی شوند که عبارتند از : آلکالین فسفاتاژ و آمینوترنس فرین آسپارتات . در مراحل پیشرفته سرطان ،CEA و CA19-9  نیز در خون وجود خواهند داشت .

روش های تصویربرداری :

• سونوگرافی .
• CT اسکن .
• MRI .
• آنژیوگرافی .
• کلانژیوگرافی .
• آندوسکوپی تروگرید کلانژیوپانکراتوگرافی .
• لاپاراسکوپی .
• نمونه برداری .

روش های درمان این سرطان :

• جراحی : دو روش جراحی وجود دارد : جراحی درمانی ، جراحی تسکینی . جراحی درمانی زمانی انجام می شود که مطالعات تصویربرداری نشان دهند که جراح قادر است تمام بافت های سرطانی را بردارد . در این حالت پزشک برداشت همه بافت های سرطانی را اعلام می دارد . جراحی تسکینی برای کاهش درد بیمار یا از بین بردن انسداد مجاری صفراوی استفاده می شود که باعث درمان بیماری نمی شود .
• درمان با اشعه ( رادیوتراپی ).
• شیمی درمانی : داروهایی مثل میتومایسین یا ترکیب ۵ فلورواوراسیل دوکسوروبیسین و میتومایسین می توانند باعث کوچک شدن سرطان کیسه صفرا شوند .
• تزریق الکل : به منظور کاهش درد بیمار ممکن است پزشک ، اعصابی را که احساس درد را از کیسه صفرا به مغز انتقال می دهند ، توسط تزریق الکل بی حس نماید ، پزشک این کار را حین جراحی یا به کمکCT اسکن انجام می دهد .

سرطان پستان

سرطان پستان چیست ؟

تومور پستان معمولا سلول های کیسه های شیری یا لوله های شیری را گرفتار می سازد .

این سرطان ممکن است در درون مجرای لوله رشد کند و خیلی زود ، نشانه خود را به صورت خونریزی از نوک پستان آشکار نماید . همچنین ممکن است این نوع سرطان به صورت توده ای در داخل بافت پستان رشد کند که در این صورت معمولا سفت و سخت خواهد بود . هرچند ممکن است توده سرطانی مانند بعضی ازانواع تومورها نرم باشد . سرطان پستان در زنان ، صدبار شایع تر از مردان است . این نوع سرطان در زنان کمتر از ۳۰ سال نادر است و پس از ۴۰ سالگی شیوع آن بیشتر می شود .

عوامل خطر زا :

۱٫      سابقه قبلی سرطان پستان در فرد .

۲٫      سابقه مشهود سرطان پستان در فامیل .

۳٫      سن نامناسب دراولین بارداری : بخصوص اگر پیش از ۲۵ سالگی باشد .

۴٫      رژیم غذایی .

۵٫      خونریزی ماهانه : شروع زودهنگام دوره های ماهانه ( قاعدگی زودهنگام ) و ختم دیر هنگام آن ( یائسگی دیر رس) احتمال خطر سرطان پستان را افزایش می دهد .

البته هیچ دلیلی برای دخالت آسیب های موضعی پستان در بروز سرطان وجود ندارد .

چگونه می توان در برابر سرطان پستان از خود محافظت کرد ؟

• ماموگرافی : کلیه زنان ۵۰ تا ۶۹ ساله کانادایی باید هر ۲ سال یکبار همراه با معاینه فیزیکی پستان ها که توسط یک فرد حرفه ای انجام می شود تحت ماموگرافی ( پستان نگاری ) نیز قرار بگیرند .
• خودآزمایی پستان (BSE) : همه زنان ۴۰ ساله به بالا باید به طور منظم هر ماه در یک روز معین پستان های خود را معاینه کنند و این کار را حتی بعد از یائسگی نیز ادامه دهند . اصول و پایه این کار شامل معاینه تمام بافت پستانها و زیربغل ها است که با کف انگشتان دست اجرامی شود . مواردی را که باید در پی یافتن آن ها باشید به شرح زیر است :

۱٫      شایع ترین نشانه سرطان برآمدگی یا توده ای است که خود فرد آن را کشف می کند و به ندرت دردناک است .

۲٫      نشانه دیگر ، خونریزی از نوک پستان است و در سرطان هایی که به درون مجاری شیری گسترش می یابد رخ می دهد .

۳٫      بروزتغییراتی در حاشیه ها و کناره های پستان که قبلا وجود نداشته مانند اختلاف اندازه یا شکل دو پستان ، فرو رفتن نوک پستان به داخل ، و یا به درون کشیده شدن پوست روی پستان به نحوی که پستان را دو پشته کند نیز از نشانه های مهم سرطان پستان محسوب می شود .

• ·                   رژیم غذایی :

۱٫از انواع مختلف غذاها لذت ببرید .

۲٫ حبوبات ، نان ، محصولات دانه های خوراکی ، سبزی و میوه ها را تا می توانید مصرف کنید .

۳٫ از انواع محصولات لبنی ، کم چرب آن ها را انتخاب کنید و گوشت های حاوی چربی کمتر و فرآورده های غذایی کم چربی یا بی چربی را مورد استفاده قرار دهید .

۴٫ ضمن لذت بردن از فعالیت های بدنی منظم و تغذیه سالم ، به وزن مناسب برای سلامتی تان برسیدو آن را همان طور حفظ کنید .

۵٫ مصرف نمک ، الکل ، و کافئین را محدودکنید .

تشخیص :

در صورتی که واقعا توده ای در کار باشد یکی از دو روش زیر اعمال می شود :

۱٫      اگر این توده ظاهرا یک کیست باشد ( کیست ، کیسه ای پر از مایع است ) احتمالا پزشکان پس از بی حس کردن محل ، سوزنی را وارد نموده و مایع کیست را بیرون می کشد .

۲٫      اگر توده به نظر جامد برسد احتمالا یک بیوپسی ( نمونه برداری از بافت ) انجام خواهد شد . برای این کار ممکن است بی حسی موضعی یا بیهوشی عمومی لازم باشد و طی آن تمام یا قسمتی از توده برای بررسی میکروسکوپی از بدن بیرون آورده می شود .

تدابیر درمانی :

• جراحی: طیفی از انواع مختلف روش های جراحی برای سرطان پستان وجود دارد که در یک سر این طیف عملی موسوم با لامپکتومی جای دارد و طی آن خود تومور و مقدار کمی از بافت طبیعی اطرافش رااز پستان خارج می کنند . درسر دیگر این طیف ، یک جراحی عمده رادیکال ماستکتومی ( پستان برداری ریشه ای ) وجود دارد که طی آن تمام پستان به انضمام عضلات جدار قفسه سینه که در زیر آن واقع هستند و همچنین بافت های چربی و لنفی زیر بغل بیمار را بر میدارند . مابین دو سر طیف نام برده ، دو روش جراحی دیگر به اسامی ماستکتومی ساده و ماستکتومی تعدیل شده نیز وجود دارند که در اولی فقط پستان و در دومی ، کل پستان به همراه بافت های ناحیه زیر بغل را درمی آورند و به عضلات جدار سینه کاری ندارند .
• هورمون درمانی : بعضی وقتها عضوی از بدن را ( نظیر تخمدان یا غده فوق کلیوی ) که به طور طبیعی هورمون مربوطه را تولید می کند ، به وسیله اشعه ایکس یا جراحی منهدم کرده تا این هورمون ها در بدن کاهش یابند و به این ترتیب رشد تومور هم سرکوب شود . از طرف دیگر گاهی می توان با تجویز بعضی هورمون ها به صورت دارو ، مقدار آن ها را در بدن افزایش داد و به این طریق رشد تومور را سرکوب کرد .
• ·                   پرتو درمانی ( رادیو تراپی ) :

۱٫      در بسیاری از سرطان های پستان که در مرحله اولیه هستند ، همراه با لامپکتومی و معاینه حین جراحی از گره های لنفی زیربغل ، از پرتوتابی هم استفاده می شود .

۲٫      در سرطان های بزرگ که هنوز به پستان محدود شده و گسترش نیافته است می توان پس از جراحی، نواحی زیربغل ، پستان و قفسه سینه را مور پرتوتابی قرار داد .

۳٫      تعدادی از عوارض ناشی از گسترش سرطان پستان به نواحی دورتر بدن ( مانند درد ) را می توان با پرتوتابی ، با موفقیت درمان کرد . در این موارد ، از درمان دارویی یا هومونی نیز می شود بهره گرفت .

• شیمی درمانی ( کموتراپی ) : از شیمی درمانی اساسا در دو مورد زیر استفاده می شود که در مورد دوم نقش آن کمکی است و به عنوان کامل کننده جراحی یا پرتوتابی به کار می رود :

۱٫      در مواردی که تومور اولیه توسط جراحی یا پرتودرمانی ، تحت کنترل درآمده است ، اما تشکیلات توموری ثانویه هنوز وجود دارد . ثابت شده است که شیمی درمانی به بیمار کمک می کند .

۲٫      در بعضی موارد که سرطان ظاهرا محدود به یک محل از بدن است ، باز هم می توان با ادغام شیمی درمانی و درمان اولیه ( جراحی / پرتوتابی ) نتایج درمان را در دراز مدت ، بهبود بخشید .

اهمیت معاینه پستان :

زمان معاینه :

خانم ها می بایست یک هفته و بعد از پایان دوره قاعدگی هرماه پستان های خود را معاینه کنند این کار برای خانم های بالای ۲۰ سال کاملا لازم است . شما باید در این معاینه پستان های خود را از نظر ضخامت و وجود برجستگی و یا تغییرات دیگر مورد توجه قرار دهید .

چگونگی معاینه پستان :

۱٫      لمس پستان در زیر دوش : یک بازو را بالا ببرید و پستان را به طور کامل لمس کنید تا ببینید که آیا توده سفتی در آن وجود دارد ؟ با دست راست پستان چپ و با دست چپ پستان راست را معاینه کنید .

۲٫      ایستادن جلوی آینه : در جلوی آینه دست ها را طوی بر کمر خود بگذارید که بازوها در اطراف قرار گیرند . به این ترتیب می توانید اندازه ، شکل و حدود هر پستان را مشاهده کنید ، در این صورت قادر خواهید بود فرورفتگی ، برجستگی ، تورم و قرمزی را ببینید . آن گاه نوک پستان را به آرامی از نظر وجود ترشح فشار دهید .

۳٫      بالا بودن دست ( بازو ) و کنترل هرگونه تغییر شکل در پستان : دراز بکشید و یک بالش کوچک زیر شانه راست بگذارید به طوری که دست راست زیر سر قرار گیرد . با دست چپتان پستان راست و با دست راست پستان چپ را معاینه نمایید .

۴٫      لمس پستان با کف انگشتان : با کف انگشتان از خارج دایره وار به طرف نوک پستان بیایید و آن را لمس کرده به طرف دنده فشاردهید ، به این ترتیب شما می توانید متوجه هر گونه برجستگی غیرطبیعی در پستان های خود بشوید .

انواع سرطان پستان :

۱٫      کارسینوم درجا : درجا بدان معناست که سرطان محدود به مجاری و لوبول هاست و به بافت های چربی پستان یا سایر ارگان های بدن حمله نکرده است . دو نوع کارسیینوم در جای پستان وجود دارد .

۲٫      کارسینوم لوبولار درجا : این کارسینوم که نئوپلازی لوبولار نیز خوانده می شود از لوب ها شروع می شود ، اما در دیواره لوبول نفوذ نمی کند .

۳٫      کارسینوم مجاری درجا : شایع ترین شکل سرطان غیر تهاجمی پستان است . سلول های سرطانی در داخل مجاری بوده و از دیواره مجاری به بافت چربی پستان گسترش نیافته اند .

۴٫      کارسینوم مجاری منتشر ( یا تهاجمی ) : این نوع سرطان از مسیر راه شیری یا مجاری پستان شروع شده ، از طریق نفوذ به دیواره مجاری به بافت چربی پستان حمله می کند . می تواند از راه خون و یا لنف به سایر قسمت های بدن منتشر شود . کارسینوم مجاری تهاجمی ۸۰% کارسینوم های پستان را شامل می شود.

۵٫      کارسینوم لوبولار منتشر ( یا تهاجمی ) : این نوع سرطان از غدد مولد شیر شروع می شود .

۶٫      کارسینوم مدولاری : این نوع سرطان تهاجمی پستان ، تقریبا دارای حدود مشخصی بین بافت تومور و بافت طبیعی پستان است و حدود ۵% سرطان های پستان را شامل می شود . پیش آگهی کارسینوم مدولاری از سرطان مجاری و لوبولار تهاجمی بیشتر است .

۷٫      کارسینوم کولوئید : این شکل نادر بیماری های تهاجمی که متشکل از موکوس سلول های سرطانی می باشد . به کارسینوم موسینوز نیز معروف است . پیش آگهی این کارسینوم از شکل کارسینوم مجاری و لوبولار تهاجمی بهتر است .

۸٫      کارسینوم توبولار : حدود ۲% از کارسینوم های پستان، کارسینوم توبولار می باشد که نوع اختصاصی از کارسینوم های تهاجمی پستان است . این سرطان نیز پیش آگهی بهتری نسبت به سرطان لوبولار و مجاری تهاجمی دارد.

۹٫      کارسینوم التهابی پستان : حدود ۱% سرطانهای تهاجمی پستان را تشکیل می دهد . پوست پستان مبتلا قرمز ، گرم ، ضخیم شبیه به پوست پرتقال است .

۱۰٫ کارسینوم آدتئئید کیستیک : این شکل سرطان به ندرت در پستان رشد می کند و بیشتر در غدد بزاقی پیدا می شود . کارسینوم آدنوئید کیستیک پستان پیش آگهی بهتری از کارسینوم مجاری و لبولار تهاجمی دارد .

انواع درمان های سرطان پستان :

• ماستکتومی ( برداشت کامل پستان ) : در برداشتن ساده ( کامل ) پستان ، جراح تمام پستان را با بدون گره های لنفاوی زیر بغل و عضلات زیر پستان بر می دارد . در برداشت اساسی پستان ( رادیکال ماستکتومی ) جراح نه تنها پستان ، بلکه گره های لنفی زیر بغل و عضلات قفسه صدری زیر پستان را نیز بر می دارد . در یک مرحله زمانی این نوع جراحی بسیار شایع بود . عوراض جانبی احتمالی برداشت پستان و یا برداشت تومور عبارتند از : عفونت محل زخم ، هماتوم ( تجمع خون در محل زخم ) و تجمع مایع روشن در محل زخم .
• اعمال جراحی اضافی : پزشکان بر این باورند که برداشت گره های لنفاوی تا حد قابل ملاحظه ای خطر انتشار سرطان در سراسر بدن را کاهش می دهد و امکان بهبودی را افزایش می بخشد . به طور ایده آل جراحان می خواهند گره سنتینل یعنی اولین گره لنفاوی که تومور به آن تخلیه می شود و احتمال می رود که حاوی سلول های سرطانی باشد را پیدا نمایند . این یک روش جدیداست که فقط یک تیم جراحی مجرب باید به انجام آن بپردازند . هر گاه بیمار مورد عمل جراحی در ناحیه گره های زیر بغل قرار گرفته باشد ، ممکن است در ناحیه داخلی بالای بازویش احساس گرمی ، بی حسی زودگذر یا مداوم کند . این فرآیند می تواند حرکات بازو و شانه را نیز محدود کند بدون تخلیه لنف ، مایع می تواند تجمع یافته و منجر به ورم بازو و دست گردد که به آن اصطلاحا لنفادم می گویند .

احتیاط لازم برای پیشگیری از بروز لنفادم :

۱٫      باید از خون گیری از بازوی سمتی که گره های لنفی آن عمل شده اند جلوگیری گردد .

۲٫      بازوبند فشارسنج را روی این بازو نگذارید . اگر قرار است در بیمارستان بستری شوید ترتیبی اتخاذ کنید که تمامی مراقیبین بهداشتی از شرایط شما آگاه باشند .

۳٫      در مورد احساس تنگی و یا ورم در اطراف بازو و دست غفلت نورزید و آن را سریعا به پزشک گزارش کنید .

۴٫      اگر نیاز بود ، یک بازوبند مناسب فشارنده بپوشید .

۵٫      وقتی که مشغول باغبانی و یا فعالیت های دیگر هستید که احتمالا منجر به بریدگی می شوند از دستکش استفاده کنید .

• پرتودرمانی : پرتو درمانی قبل از جراحی می تواند تومور را کوچک کرده یا سلول های سرطانی باقیمانده پس از جراحی در پستان، دیواره قفسه صدری و یاقله بازو را از بین ببرد . این درمان معمولا هفته ای ۵ روز به مدت ۶ تا ۸ هفته انجام می گیرد .عوارض جانبی احتمالی عبارتند از تورم ، احساس سنگینی در ناحیه پستان ، تغییرات پوستی شبیه به آفتاب سوختگی در ناحیه تحت درمان و خستگی ، تغییرات پوستی معمولا بعد از گذشت ۶ تا ۱۲ ماه ناپدید می شود .
• شیمی درمانی : ترکیباتی که بیشتر از بقیه مورد استفاده قرار می گیرند عبارتند از :

۱٫      سیکلوفسفامید ، متوتروکساید ، فلورواوراسیل .(CMF)

2.      سیکلوفسفامید ، دکستروبایسین ( آدریامایسین ) ، فلورواوراسیل (CAF).

3.      دکستروبایسین ( آدریامایسین ) ، سیکلوفسفامید (AC) همراه یا بدون پاکلیتاکسل ( تاکسل ).

۴٫      دکستروبایسین ( آدریامایسین ) بعد از رژیم (CMF).

• هورمون درمانی : استروژن که هورمون مترشحه از تخمدان می باشد ، رشدتعدادی از سلول های سرطانی را افزایش می دهد .متداولترین داروی ضد استروژن ، تاموکسیفن است که به صورت قرص روزانه ، به مدت ۵ سال استفاده می شود . یکی از اثرات جانبی شایع تر تاموکسیفن ، ترومبوزیس وریدهای عمقی است که عبارت است از تجمع خون در عروق خونی عمق ساق پا و کشاله ران . سایر عوارض جانبی احتمالی شامل گرگرفتگی ، اختلالات خونی و آب مروارید چشم ( کاتاراکت ) است .

جراحی بازسازی پستان :

این فرآیند سرطان را درمان نخواهد کرد ، اما نمای ظاهری پستان را پس از برداشت کامل آن ( ماستکتومی) به آن برخواهد گرداند . جراحان ممکن است از بافت های سایر قسمت های بدن برای کاشتن استفاده نمایند که آن را بازسازی بافت خودی می نامند .

مرحله بندی سرطان پستان :

• مرحله صفر : سرطان پستان درجا یا غیر تهاجمی : در کارسینوم مجاری درجا (DCIS) سلول های سرطانی در مجرا مستقر بوده و به بافت های چربی اطراف پستان تهاجم نکرده اند . در کارسینوم لبولار درجا (LCIS) که به نام نئوپلازی لبولار و گاه به عنوان مرحله صفر سرطان پستان نیز طبقه بندی می گردد . سلول های غیر طبیعی در داخل لبول ها ( غدد مترشحه شیر ) رشد می کنند اما از دیواره لبول ها نفوذ نمی نمایند .
• مرحله یک : اندازه تومور کمتر از ۲ سانتی متر (۷۵/۰ یک اینچ یا کمتر ) می باشد و به نظر نمی رسد که فراتر از پستان منتشر شده باشد .
• مرحله دو : اندازه تومور بیشتر از ۲ سانتی متر و یا تومور به گره های لنفی زیر بازوی همان سمت سرطان پستان منتشر شده است . گره های لنفی چسبندگی به یکدیگر یا بافت های اطراف ندارند ، که علامتی است نشان دهنده این که هنوز تومور به مرحله III نرسیده است .
• مرحله سوم : به دو گروه A و B تقسیم می شود :

A : تومور بزرگتر از ۵ سانتی متر ( بیشتر از ۲ اینچ ) بوده و یا به گره های لنفی منتشر شده که گره ها به یکدیگر یا بافت های اطراف چسبندگی دارند .

B : سرطان پستان به هر اندازه ای به پوست و دیواره قفسه صدری و یا گره های لنفی پستانی داخلی ( در زیر پستان و مجاور دیواره قفسه صدری ) منتشر شده اند .

• مرحله چهار : سرطان به هر اندازه ای که باشد ، به بافت های دور دست مثل استخوان ها ، ریه و گره های لنفی دور از پستان منتشر گردیده است .

توده های خوش خیم پستان :

بسیاری از توده های پستان خوش خیم ( غیر سرطانی ) می باشند . تغییرات فیبروکیستیک معمولا عامل این توده ها هستند . فیبروزیس به تشکیل بافت همبندی فراوان شبه اسکاروکیست ها به ساک های پر از مایع اطلاق می شوند . زنان با تغییرات فیبروکیستیک معمولا مبتلا به درد و ورم پستان می باشند . پستان ها ممکن است تومورال بوده و ترشحات روشن و یا کمی کدر از نوک پستان خارج گردد .

توده های خوش خیم پستان مثل فیبروآدنوما و یا پاپیلوما ، توده های کاملا معمولی هستند ، آن ها نمی توانند از پستان به سایر ارگان ها انتشار یابند .

پیگیری تشخیصی سرطان پستان :

شرح حال و معاینات کلینیکی :

• هر گونه حالت غیر طبیعی پستان با توجه به شکل و اندازه و ارتباط آن به پوست و عضلات قفسه سینه .
• هر گونه تغییری در نوک و پوست پستان .
• گره های لنفی زیر قله بازو ( آگزیلاری ) زیر بغل و بالای کلاویکول ( فوق ترقوه ) ، ( بزرگی و کاهش نرمی گره های لنفی که ممکن است به علت انتشار سلول های سرطانی پستان باشد ) .
• بررسی های ارگان های دیگر از نظر انتشار سرطان پستان برای ارزیابی وضعیت سلامتی شما .

بیوپسی ( نمونه برداری ) :

اگر یک زن و یا پزشک وی توده ای را در پستان پیدا کردند و یا در عکسبرداری با اشعه ایکس ، کانون غیر طبیعی مشاهده گردید ، پزشک باید نمونه برداری انجام داده و نمونه بافتی را زیر میکروسکوپ مورد بررسی قرار دهد .

Fine Needle Aspiration Biopsy :

در نمونه برداری تخلیه ای با سوزن نازک (FNAB) ، از یک سوزن نازک ، کوچک تر از سوزنی که برای آزمایش های خونی به کار می رود ، استفاده می شود . در حالی که پزشک توده را لمس می کند ، سوزن را با دست هدایت می کند . اگر نتواند توده را به راحتی حس کند ، باید سوزن را با کمک اولتراسوند هدایت نماید .

اگر توده توپر باشد ، پزشک معالج قطعه کوچک بافتی با یک سوزن توخالی بر می دارد . این یک نمونه برداری از مرکز توده نامیده می شود . انجام این تکنیک مستلزم استفاده از سوزنی بزرگ تر از (FNAB) می باشد . آن قطعه کوچک بافت لوله ای ( حدود ۱۶/۱ اینچ در قطر و ۵/۰ اینچ درازا ) از ناحیه غیرطبیعی پستان بر می دارد .

تصویربرداری :

• ماموگرافی دو طرفه ( عکس برداری از پستان ، دو طرفه ) : این رادیو گرافی پستان به خصوص برای پیدا کردن سرطان های پستانی که حس نمی شوند به کار می رود .
• ماموگرافی نمایشی : با عکس برداری از جوانب بالا ، پایین و طرفین برای پیدا کردن سرطان های پستانی که علامت مشخصی ندارند به کار می رود .
• ماموگرافی تشخیصی : با عکس برداری از جهات مختلف در شناسایی توده های پستانی یا تعیین علت سایر علائم ایجاد شده در آن به ما کمک می کند .
• رادیوگرافی قفسه صدری : انتشار سرطان در ریه را بررسی می نماید .
• اولترا سوند پستان : در این روش از امواج صوتی با طول موج بلند برای ایجاد تصویری از بافت پستان بر روی صفحه رایانه استفاده می شود . رادیولوژیست ها این روش بدون درد را برای تشخیص کیست های پر از مایع ، از تومورهای تو پر به کار می برند .
• اسکن استخوان : در این روش تصویری ، اطلاعات مهمی درباره استخوان ها و محلی از استخوان که ممکن است تومور در آن منتشر شده باشد ، به دست آید .
• سی تی اسکن .
• ام آر آی .
• آزمایش های خونی .
• آزمایش های گیرنده ها :آزمایش های گیرنده های هورمونی تومور در تعیین درمان کمک می کنند . دو هورمون تولیدشده از تخمدان خانم ها استروژن و پروژسترون رشد سلول های طبیعی و گاه سرطانی پستان را تحریک می کنند . گیرنده های استروژنی و پروژسترونی به عنوان محل اولیه اتصال هورمون های موجود در جریان خون است . اگر سرطان پستانی فاقد این گیرنده ها باشد ، دانشمندان آن را گیرنده استروژنیک منفی و یا گیرنده های پروژسترونی مثبت و یا به طور خلاصه گیرنده منفی هورمونی می نامند .
• HER-2/NEU TESTING : HER-2/neu  نام ژنی است که گیرنده هایی تولید می کند که به سلول های امکان رشد می دهد . سلول های سرطانی پستان با گیرنده های فراوان HER -2/neuتمایل به رشد سریعی دارند . یک داروی جدید به نام (Herceptin ) Trastuzumab هرسپتین که اخیرا توسط اداره غذا و داروی آمریکا تایید شده است برای درمان تومورهایی که توسط HER_2/neu ایجاد شده اند ، مفید می باشد .

سرطان مثانه

آن چه درباره سرطان مثانه باید بدانیم :

تشخیص سرطان مثانه در آمریکا هر سال تقریبا به ۵۵۰۰۰نفر می رسد .

مثانه :

مثانه یک عضو توخالی در قسمت پایین شکم است که ادرار ( مواد زایدی که بعد ازتصفیه خون در کلیه ها تولید می شوند .) در آن جمع می شود . مثانه دیواره عضلانی دارد و به همین دلیل ، برای ذخیره یا تخلیه ادرار بزرگ تر و کوچک تر می شود . دیواره مثانه از چندین لایه سلول های ترانزیشنال پوشیده شده است .ادرار از طریق دو کلیه و به وسیله دو لوله به نام میزنای وارد مثانه شده توسط لوله دیگری به نام پیشابراه از مثانه خارج می شود.

سرطان مثانه :

اکثر سرطان ها بر اساس محل درگیری اولیه یا نوع سلول درگیر نام گذاری می شوند . حدود ۹۰% سرطان های مثانه کارسینوم سلول ترانزشینال هستند . سرطان هایی که در سلول های پوشاننده مثانه شروع می شوند . سرطانی که منحصر به لایه داخلی مثانه است سرطان سطحی مثانه نامیده می شود .

علایم :

• وجود خون در ادرار ( اندکی کهنه و به رنگ قرمز تیره ) .
• درد هنگام ادرار کردن .
• تکرر ادرار یا احساس دفع ادرار بدون ادرار کردن .

تشخیص و مرحله بعدی :

معاینه فیزیکی شامل معاینه رکتال و یا واژینال می باشد که با لمس پزشک میتواند توده را پیدا کند . به علاوه نمونه های ادرار را جهت بررسی خون و سلول های سرطانی به آزمایشگاه بفرستد .

پزشک یک لوله باریک ، نوری به نام سیستوسکوپ را از طریق پیشابراه وارد مثانه می کند . پزشک می تواند توسط این لوله از بافت مثانه نمونه برداری کند .

روش های درمان :

جراحی معمولی ترین روش درمان سرطان مثانه است . سرطان مثانه اولیه ( سطحی ) ممکن است در زمان تشخیص با روش رزکسیون از طریق پیشابراه tur درمان شود . هنگامTUR ، پزشک سیستوسکوپ را از طریق پیشابراه به داخل مثانه وارد میکند و سپس توسط ابزاری که در انتها یک حلقه سیمی کوچک دارد جهت برداشتن بافت سرطانی یا سوزاندن سلول های سرطانی توسط جریان الکتریکی Fulgurationاستفاده می کند . TUR احتیاج به بی حسی دارد و ممکن است در بیمارستان انجام شود .

به جراحی که جهت برداشت کامل یا قسمتی ازمثانه انجام می گیرد ، سیستکتومی نام دارد . شایع ترین روش جراحی برای سرطان مثانه مهاجم سیستکتومی نام دارد . در رادیکال سیستکتومی تمام مثانه ، غدد لنفی مجاور و هر عضو محیطی که دارای سلول سرطانی باشد برداشته می شود . در بعضی موارد ، ممکن است قسمتی از مثانه حین عمل باقی بماند . به این روش سیستکتومی گفته می شود .

اشعه درمانی : تشعشعات با انرژی زیاد جهت کشتن سلول های سرطانی مورد استفاده قرار می گیرند .

شیمی درمانی : مصرف دارو برای کشتن سلول های سرطانی است . در روش شیمی درمانی داخل مثانه ای ، داروهای ضد سرطان از طریق یک کاتتر از مسیر پیشابراه وارد مثانه شده داخل مثانه و سلول های مثانه را تحت تاثیر قرار می دهند .

درمان بیولوژیک( زیست درمانی ) ( ایمونو تراپی ) : شکلی از درمان است که از توان طبیعی بدن ( سیستم ایمنی ) برای جنگیدن با سرطان استفاده می شود . در این روش درمان یک محلول از BCG یا ماده ای که سیستم ایمنی را تحریک می کند داخل مثانه قرار می دهند . این دارو برای ۲ ساعت داخل مثانه می ماند و بعد آن بیمار می تواند مثانه خود را با ادرار کردن خالی کند . این روش درمان معمولا هفته ای یک بار برای ۶ هفته انجام می شود و معمولا احتیاج به طول درمان یا تکرار درمان دارد .

عوارض درمان :

• جراحی : TUR چند اختلال ایجاد می کند . ممکن است موجب بروز خون در ادرار و یا بروز درد هنگام ادرار کردن در چند روز بعد آن شود . بعد از سیستکتومی شگمنتال ، بیمار نمی تواند ادرار را در مثانه خودبه میزان زیاد نگه دارد .در اکثر موارد این مشکل موقتی است اما بعضی بیماران برای به دست آوردن ظرفیت مثانه مدت زیادی را باید طی کنند . زمانی که مثانه برداشته می شود ، بیمار احتیاج به مسیری برای ذخیره و عبور ادرار دارد . روش های متفاوتی استفاده می شوند که در یک روش متداول ، جراح برای ایجاد لوله مجرای ادرار از قسمتی از روده باریک بیمار استفاده می کند . حالب ها دریک انتها به آن متصل می شود و در انتهای دیگر از سطح شکم به بیرون باز می شوند . به این منفذ استوما گفته می شود .  زنانی که رادیکال سیستکتومی شده اند قادر به بچه دار شدن نیستند چون رحم آن ها برداشته شده است . به علاوه ممکن است واژن کوتاه تر یا باریک تر شده باشد که در انجام آمیرش جنسی مشکلاتی را ایجاد می کند .
• اشعه درمانی : به علاوه ریزش مو در محل درمان و قرمزی ، خشکی ، حساسیت ، و خارش پوست شایع است . اشعه درمانی شکم موجب تهوع ، استفراغ و اسهال و یا اختلالات ادراری می شود . اشعه درمانی برای سرطان مثانه روی تمایلات جنسی زنان و مردان میتواندموثر باشد . زنان دچار خشکی واژن و مردان دچار اختلال در نعوظ می شوند .
• شیمی درمانی : وقتی که سلول های خونی با داروهای ضد سرطان مواجه می شوند بیمار بیشتر مستعد ابتلا به عفونت ، احتمال کبود شدگی یا خونریزی می باشد . این احتمال هم وجود دارد که از انرژی او کاسته شود . سلول های ریشه مو و لوله گوارش سریع تقسیم می شوند در نتیجه این احتمال وجود دارد که موهای بیمار بریزد و دچار بی اشتهایی ، تهوع ، استفراغ و یا زخم های دهان شود .
• زیست درمانی : درمان با BCG موجب التهاب مثانه به مدت چند روز بعد می شود که با درد خصوصا به هنگام ادرار کردن و احساس فوریت ادرار کردن همراه است . شاید ادرار بیماران با خون همراه باشد ، احتمال تب خفیف ، احساس خستگی یا تهوع وجود دارد .

عوامل خطر احتمالی و شناخته شده برای سرطان مثانه شامل :

۱٫      سیگار : این یک عامل اصلی است . سیگاری ها ۲ تا ۳ برابر غیر سیگاری ها مبتلا می شوند . قطع سیگار موجب کاهش خطر سرطان مثانه ، ریه و چندین نوع دیگر سرطان و تعداد زیادی از بیماری ها خواهد شد .

۲٫      عوامل شغلی : کارگران بعضی مشاغل امکان بالایی برای ابتلا به سرطان مثانه به علت قرار گرفتن در برابر مواد کارسینوژن درمحل کار خود دارند . خطر ابتلا در کارگران صنایع چرم و شیمی ، لاستیک سازی ، آرایشگران ، کارگران صنایع فلزی ، صنایع ماشین سازی ، چاپگرها ، نقاشان ، رانندگان کامیون ، کارگران نساجی دیده می شود .

سرطان ماهیچه در کودکان یا ( رابدومیا سار کوما )

رابدومیا سار کوما چیست ؟

رابدومیا سار کوما از سلول هایی ساخته شده است که زیر میکروسکوپ ، شبیه رابدومیوبلاست های جنین می باشند ( بچه ای که هنوز در زهدان است ) همزمان با رشد جنین ، رابدومیوبلاست ( سلول های سازنده بافت ماهیچه ای ) تبدیل به سلول های سازنده ماهیچه های استخوانی یا ماهیچه های ارادی بدن می شوند .

بدن دارای سه نوع ماهیچه اصلی است :

۱٫      ماهیچه های ارادی یا اسکلتی : این هاماهیچه هایی هستند که تحت اختیار ما هستند و با آن ها می توانیم اجزاء بدن را به حرکت درآوریم .

۲٫      ماهیچه های قلبی که توانایی عمل پمپاژ را به قلب می دهند .

۳٫      ماهیچه های صاف : در ارگان های درونی بدن وجود دارند . به عنوان مثال : ماهیچه های صاف درون روده غذا را برای هضم در طول روده حرکت می دهند ، فعالیت این ماهیچه ها غیر ارادی است .

ماهیچه های قلبی و صاف خارج از اراده و کنترل می باشند .

شروع تشکیل ماهیچه های اسکلتی در جنین حدود ۷ هفته بعد از باروری تخمک به وسیله یک سلول اسپرم می باشد . در این هنگام رابدومیوبلاست ها ( سلول هایی که نهایتا ماهیچه را تشکیل می دهند ) شروع به تولید دو نوع پروتئین خاص می کنند . آکتین و میوسین که در کنار هم گره هایOvelapping ( رویهم ) را به وجود می آورند . وقتی که مغز پیامی را برای حرکت ماهیچه می فرستد ، انرژی شیمیایی موجود در محدوده ماهیچه باعث ازدیاد اصطکاک این گره های پروتئینی می شوند طوری که ماهیچه کوتاه تر یا به عبارتی منقبض می شود .

ژن ها قطعات DNA هستند که روی کروموزوم درون سلول ها قرار دارند . مهمترین گروه ژن های شناسایی شده خانواده میو دی (MYO D) نام دارند . اگر تعداد خاصی از آنها مفقود باشند ، ماهیچه های اسکلتی یا اصلا به وجود نمی آیند ، یا اینکه خیلی کوچک و ضعیف تشکیل می شوند .

بیش از ۸۵% سرطان ماهیچه ها در نوزادان ، کودکان و نوجوانان ظاهر می شود ، اکثرا در محل هایی که ماهیچه های اسکلتی وجود دارند ، سر و گردن (۴۰%) ، دستگاه تناسلی و ادراری (۲۷%) ، بازو و پا (۱۸%) و تنه (۷%) .

رابدومیا سار کوماهای جنینی :

رابدومیا سار کومای جنینی ، شایع ترین نوع می باشد و بیشتر در نواحی سر و گردن ، مثانه، واژن ، و درون یا حواشی پروستات و بیضه ها به وجود می آیند . نوزادان و کودکان معمولا در معرض ابتلا به این نوع قرار دارند . سلول های رابدومیا سار کوما جنینی شبیه سلول های ماهیچه ای در حال تشکیل جنین ۶ تا ۸ هفته می باشد و نام خود را از این شباهت می گیرد .

رابدومیا سار کومای حفره ای :

سرطان ماهیچه های حفره ای اغلب در ماهیچه های بزرگ تنه ، بازوها و پاها ظاهر می شود و اغلب کودکان بزرگتر ونوجوانان را درگیر می کند . این نوع سرطان باین دلیل که سلول های بدخیم فضاهای گود افتاده یا حفره ایجاد می کند، رابدومیا سار کومای حفره ای نامیده می شود ، سلول های این نوع تومور شبیه سلول های ماهیچه ای در یک جنین ده هفته ای طبیعی هستند .

رابدومیا سار کوماپلیومرفیک یا ( چند شکلی ) :

این نوع رابدومیا سار کوما بیشتر در سنین بزرگسالی و بین سال های ۳۰ تا ۵۰ به وجود می آید و کودکان هرگز به این بیماری دچار نمی شوند .

آمارهای کلیدی در مورد رابدومیا سار کوما :

از هر ۳۰۰ مورد سرطان فقط یک مورد مربوط به سرطان کودکان می باشد . سالانه از هر یک میلیون کودک ، ۱۳۰ مورد جدید سرطان کودکان شناسایی می شود . با این وجود سرطان دومین عامل مرگ و میر در کودکان زیر ۱۴ سال است .

۴/۳% سرطان های کودکان مربوط به رابدومیا سار کوما می شود. حدود ۲۵۰ مورد جدید رابدومیا سار کوما هر سال در آمریکا شناسایی می شود و در نتیجه شایع ترین نوع سرطان می باشد که در نسج های صاف به وجود می آید .( نسج های صاف بین پوست و استخوان قرار دارند .).

عوامل خطر آفرین رابدومیا سار کوما چیست ؟

• شرایط و عوامل موروثی :
• * سابقه بیماری لی – فرامنی Li – Fraumeni : کودکانی که دچار سندرم بک ویدمن (beckwith – Wiedemann ) هستند خطر ابتلا به تومور ویلمز که نوعی سرطان کلیه است در آن ها بسیار خواهد بود . اما در کودکان دارای این سندرم احتمال ابتلا به رابدومیا سار کوما را نیز دارند .

 

• نوروفیبروماتور :
• که بیماری ون ریکن هاوزن (von recklinghausens) نیز نامیده می شود معمولا باعث به وجود آمدن چندین تومور عصبی می شود ولی در عین حال به مقدار ناچیز ابتلا به رابدومیا سار کوما رانیز بالا می برند .

عوامل ایجاد کننده رابدومیا سار کوما چیست ؟

اکثر بیماران مبتلا به رابدومیا سار کوما حفره ای نشانه جابه جایی کروموزومی دارند ، به این معنی که تکه کوچکی از کروموزوم ۲ به طرف کروموزوم ۱۳ تغییر مکان می یابد . محققین و پزشکان این جابه جایی را به جابه جایی مکانی بین کروموزوم ۲ و ۱۳ می نامند و به طور اختصاری آن را (۱۳,۲)t می نویسند . شواهد موجود بیانگر آن است که یکی از ژن ها جابه جا شده از کروموزوم ۲ ژن PAX3 می باشد . که به طور طبیعی نقش بسیار مهمی در جریان شکل گیری بافت ماهیچه ای جنین ایفا می کنند . ژن های PAX زمانی که از نظم و ترتیب مناسب برخوردار نباشند قادرند به عنوان آنکوژون ها ، یا ژن های ایجاد کننده تومور ، به فعالیت بپردازند ، وقتیPAX3 به سمت کروموزوم ۱۳ حرکت میکند ، موقعیت قرار گرفتن آن درست در کنار ژنی به نام FKHR قرار می گیرد . عملکرد طبیعی FKHR فعال کردن سایر ژن ها است . تحقیقات نشان می دهند که قرار گرفتن PAX در کنار FKHRژن PAX را فعال می کند که در نتیجه موجب رشد تومور می شود .

رابدومیا سار کوما چگونه تشخیص داده می شود ؟

علائم و نشانه های رابدومیا سار کوما :

اولین علامت رابدومیا سار کوما معمولا وجود توده یا تورم موضعی است که بدون درد است و مشکل خاصی ایجاد نمی کند . این مسئله به خصوص در موردتوده های ناحیه تنهextremities یا کشاله ران صادق است .

• تومورهای ناحیه چشم باعث بیرون زدگی چشم و یا چپ شدن می شود .
• در گوش ها و سینوس های بینی ، رابدومیا سار کوما علائمی شبیه گوش درد و عفونت سینوس ایجاد می کنند .
• وجود توده در مثانه یا واژن ممکن است باعث خونریزی بشوند، در صورتی که توده بزرگ باشد دفع ادرار و تخلیه مدفوع با مشکل و درد همراه خواهد بود .
• توده های واقع در ناحیه شکم و لگن خاصره حالت تهوع و استفراغ ، دردهای شکمی و یا یبوست ایجاد می کنند .
• به ندرت ، رابدومیا سار کوما در مجرای صفرا ممکن است باعث زردی چشم و یا یبوست بشود .

روش های نمونه برداری ( بیوپسی ) :

• نمونه برداری از طریق جراحی : معمولا در این روش به بیمار بیهوشی عمومی می دهند و تکه کوچکی از تومور را برمی دارند و بلافاصله بخشی از آن به وسیله یک پاتولوژیست یا آسیب شناس ( دکتری که متخصص در تشخیص بیماری از طریق یافته های آزمایشگاهی است ) با استفاده از روش بافت فریز شده مورد بررسی قرار می گیرد . چنان چه مشخص شود که تومور سرطانی است . مرحله بعدی برداشتن تومور به طور کامل می باشد . غدد لنفاوی مجاور در دسترس نیز ممکن است برداشته شوند و از نظر میزان گسترش بیماری مورد آزمایش قرار گیرند .
• نمونه برداری عمقی : در طریق سنتی بیوپسی ، از سرنگ نسبتا بزرگی استفاده می شود که مستقیما به داخل توده وارد می شود و یک تکه استوانه ای از بافت ( هسته مرکزی ) را که در حدود ۱۶/۱ اینچ قطر آن می باشد بیرون می کشد .
• نمونه برداری سوزنی مکشی : این روش از محبوبیت بیشتری برخوردار است زیرا ، همان طور که از نامش پیداست ، از سوزن خیلی کوچکی استفاده می شود ، که سریع است و رنج روانی کمتری را برای بیمار به همراه دارد . نمونه برداری با سوزن نازک و کوچک (FNA) برای توده های سطحی و در دسترس بسیار مناسب است .

طبقه بندی رابدومیا سار کوما چگونه مشخص می شود ؟

• تشخیص از طریق عکسبرداری : شیوه ای متداول اشعه x برای تشخیص توده های استخوان ، ریه یا توده های بزرگ نسج های نرم کاربرد مفیدی دارد .
• اسکن استخوان .
• آنژیو گرافی .

طبقه بندی پیشرفت رابدومیا سار کوما:

• CT اسکن .
• MRI .
• آنژیو گرافی .

 

درمان رابدومیا سار کوما چگونه است ؟

• درمان های عمومی : درمان همه افراد مبتلا به رابدومیا سار کوما ( کودک و بزرگسالان ) با جراحی ( حداقل برای انجام بیوپسی و خارج کردن غده ) و شیمی درمانی همراه خواهد بود . در مورد بعضی افراد انجام پرتو درمانی نیز ضرورت خواهد داشت .
• جراحی : اولین قدم در مداوای شخص مبتلا به رابدومیا سار کوما ، در صورت امکان ، برداشتن کامل تومور در مراحل ابتدایی است .
• شیمی درمانی :داروهای اصلی که در رابدومیا سار کومای جنینی مورد استفاده قرار می گیرند و کاملا موثرند . وینکریستین و داکتینومایسین هستند . سیکلوفسفامید معمولا برای رابدومیا سار کومای حفره ای و گروه ۲ و ۳ رابدومیا سار کوما اضافه می شود . امیدوار کننده ترین داروهای جدید ایفوسفامید ، اتوپوسید ، و توپوتکان می باشند .
• پرتو درمانی : رادیوتراپی در از بین بردن سلول های سرطانی که با جراحی قابل برداشتن نیستند بسیار موثر است . بیشترین اثر رادیوتراپی در بیمارانی است که بعد از اولین جراحی درمانی ( گروه ۲) مقداری از تومور اولیه باقی می ماند یا در بیمارانی که برداشت کامل تومور مستلزم از دست دادن عضو مهمی مانند چشم یا مثانه می شود یا این که از نظر زیبایی باعث بد شکل شدن می گردد . عوارض دراز مدت پرتودرمانی به خصوص در مورد کودکان ممکن است قابل توجه باشد . رشد استخوان ها و بافت های نرم که در معرض تشعشعات قرار گرفته اند خیلی خوب نیست . در نتیجه ، احتمال خمیدگی ستون فقرات ، کوتاهی عضو ، محدودیت حرکت یک مفصل ، سخت شدن اطراف بافت نرم ، رشد ضعیف استخوانهای صورت ، و بسیاری مشکلات دیگر وجود دارد .
• پیوند مغز و استخوان : قبل از شیمی درمانی مقداری از سلول های جوانه مغز استخوان را از خود بیمار می گیرند و نگهداری می کنند ، بعد از پایان شیمی درمانی این سلول ها را دوباره به بیمار منتقل می کنند .

امیدواری ها :

بیش از ۷۰% کودکان مبتلا به رابدومیا سار کوما زنده می مانند . حتی اگر بیماری عود کند ، حدود نیمی از کودکان با یک دوره دیگر درمان معالجه می شوند .

سرطان کلیه

کلیه ها

کلیه ها دو عضو لوبیایی شکل قهوه ای مایل به سرخ اند که درست در قسمت بالای کمر در دو طرف ستون فقرات واقع شده اند . این دو عضو بخشی از دستگاه ادراری می باشند و عملکرد اصلی آن ها تصفیه خون و تولید ادرار برای دفع مواد زاید از بدن است . در طی عبور خون از کلیه ها، مواد سمی و آب اضافی از خون برداشت می شود . این مایع اضافی که ادرار نامیده می شود در قسمت میانی هر کلیه و در محلی به نام لگنچه کلیه جمع می شود .

آن گاه توسط لوله بلندی به نام حالب از کلیه ها به مثابه منتقل شده و در آن جا ذخیره می شود . در پایان هم ادرار توسط لوله دیگری به نام مجرای ادراری از بدن خارج می شود .

همچنین کلیه ها موادی تولید می کنند که به کنترل فشار خون وخونسازی کمک می کند .

سرطان چیست ؟

سرطان به گروهی از بیماری های گوناگون گفته می شود که در برخی موارد باهم مشترکند و همه آن ها بر واحد بنیادی بدن انسان یعنی سلول تاثیر می گذارند . برای شناخت سرطان ها ، باید سلول های طبیعی و سالم و تغییر آن ها پس از سرطانی شدن را بشناسیم .

بدن از انواع زیادی سلول ساخته شده است .

به طور طبیعی ، هنگامی که بدن به سلول های جدید احتیاج داشته باشد ، سلول های دیگر رشد کرده و تکثیر می یابند تا سلول های جدید ساخته شوند .

این فرآیند منظم به سالم نگه داشتن بدن کمک می نماید . گاهی سلول هابدون آن که نیازی به آن ها باشد تکثیر می شوند . در این حالت یک توده بافت اضافی ایجاد میشود که به آن تومور می گویند .

تومورها می توانند خوش خیم یا بد خیم باشند .

تومورهای خوش خیم :

این گونه تومورها جزء سرطان ها نیستند .

آن ها اغلب قابل برداشتن بوده ، در بیشتر موارد عود نمی کنند . سلول ها در تومورهای خوش خیم به سایر اعضای بدن گسترش نمی یابند . مهم تر این که تومورهای خوش خیم به ندرت تهدیدی برای زندگی به شمار می آیند .

تومورهای بدخیم :

این گونه تومورها جزء سرطان هاهستند .

سلول ها در تومورهای بد خیم غیر عادی بوده و بدون هیچ گونه نظم و کنترلی تقسیم می شوند .

این سلول های سرطانی می توانند به بافت های اطراف خود حمله کرده و به آن ها آسیب برسانند .

همچنین ، سلول های سرطانی ممکن است از تومور بدخیم جداشده و وارد جریان خون و دستگاه لنفاوی شوند . در چنین حالتی ، سرطان از تومور اولیه گسترش پیدا کرده و در سایر نقاط بدن تومورهای جدیدی تشکیل دهد .

این تومورهای جدید دارای سلول های غیرعادی مشابه سلول های سرطان کلیه هستند و به همان نام اولیه خوانده می شود .

به عنوان مثال اگر سرطان کلیه به شش ها سرایت نماید ، به سلول های سرطانی آن ، همان سلول های سرطانی کلیه گفته می شود چرا که این بیماری سرطان کلیه فراگسترش یافته است و نه سرطان شش ها .

نشانه های بیماری

سرطان کلیه در مراحل اولیه خود ، معمولا هیچ گونه نشانه مشخص یا علائم مشکل ساز از خود نشان نمی دهد . گرچه با رشد سرطان ، علائم کم کم خود را بروز می دهند . از جمله نشانه های سرطان کلیه می توان به ندرت زیر اشاره کرد :

• وجود خون در ادرار : ممکن است یک روز در ادرار خون دیده شود و روز دیگر خیر ، در برخی موارد ، فرد مبتلا می تواند خون را در ادرار خود ببیند یا در موارد دیگر از طریق آزمایش ادرار وجود خون مشخص خواهد شد .
• بروز یک توده در ناحیه کلیه .

سایر نشانه های غیر معمول تر نیز از این قبیل اند :

• خستگی شدید
• کم اشتهایی
• کاهش وزن
• تب کردن های پیاپی
• درد ثابت در پهلوها
• احساس ضعف و عدم تندرستی

فشار خون بالا یامیزان کمتر از معمول گلبول های قرمز خون ( کم خونی ) همچنین می تواند بیانگر وجود تومور کلیه باشد ، گرچه این علائم اختصاصی نبوده و خیلی کم رخ می دهند .

این نشانه ها ممکن است در نتیجه سرطان یا سایر مشکلات کم اهمیت تر همچون عفونت یا کیست ها ایجاد شود . تنها پزشک قادر به تشخیص و افتراق این موارد خواهد بود .

اشخاصی که چنین علائمی را در خود مشاهده می نمایند باید آن را با پزشک خود یا با یک اورولوژیست ( متخصص بیماری های کلیه و مجاری ادراری ) در میان بگذارند . معمولا سرطان در مراحل اولیه ایجاد درد نمی نماید ، پس مهم است که برای دیدن پزشک منتظر بروز درد نشوید .

در بسیاری از مواردی که سرطان در مراحل اولیه خود تشخیص داده می شود ، شانس بیمار برای درمان قطعی بسیار بیشتر خواهد بود .

تشخیص :

برای کشف علت بروز نشانه های ذکر شده ، پزشک از تاریخچه پزشکی بیمار خواهد پرسید و برخی معاینات پزشکی رابه عمل خواهد آورد .

به علاوه برای بررسی برخی موارد ، وی ممکن است آزمایش خون و یا ادرار را هم تجویز کند .

همچنین پزشک شکم و پهلوهای بیمار را جهت بررسی توده های غیر عادی دقیقا لمس می کند .

همچنین امکان دارد عکسبرداری از کلیه ها و اندام های مجاور لازم باشد . این عکس ها اغلب تغییرات ایجاد شده در کلیه ها و بافت های اطراف را مشخص می کند . به عنوان مثالIVP(intravenous Pyelogram) به یک سری از عکس های گرفته شده با اشعه ایکس از کلیه ها ، حالب ها ومثانه پس از تزریق یک ماده رنگی مخصوص گفته می شود . این ماده رنگی ممکن است از طریق سوزن یا یک لوله ظریف به نام کاتتر وارد بدن شود.

عکس های تهیه شده بدین طریق می توانند تغییرات ایجاد شده در شکل این اندام ها و غدد لنفاوی اطراف را مشخص نمایند .

آزمایش دیگر ، آرتریوگرافی ، یعنی گرفتن عکس های اشعه ایکس از رگ های خونی است .

در این مورد نیز ماده رنگی از طریق یک کاتتر به داخل یک رگ خونی بزرگ تزریق می شود . اشعه ایکس می تواند حرکت این رنگ از رگ بزرگ به رگ های کوچکتر داخل و اطراف کلیه ها را نشان دهد .

سایر آزمایش های تصویری شامل سی تی اسکن ،MRI و اولترا سونوگرافی خواهد بود که تفاوت بین بافت های سالم و بیمار را مشخص می نمایند .

چنانچه نتایج آزمایشها بیانگر بروز سرطان باشد ،پزشک از سلول ها نمونه برداری ( بیوپسی ) خواهد کرد .

این آزمایش مطمئن ترین روش برای تشخیص سرطان است در طول این عمل سوزن بسیار ظریفی به داخل تومور وارد شده و نمونه ای از بافت آن برداشته می شود .

سپس آسیب شناس این نمونه را زیر میکروسکوپ ، بررسی خواهد کرد تا وجود سرطان را تشخیص دهد .

درمان :

بیمار مبتلا به سرطان کلیه باید بداند که ابتلا به این بیماری انتهای راه نیست . پیشرفت های بسیار زیاد در روش های تشخیصی و درمانی ، امروزه امیدهای بسیاری در جهت درمان این بیماری و سایر سرطان ها به وجود آمده است و هر روز افق های جدیدی در درمان این بیماری پیش روی پزشکان و بیماران قرار می گیرد و=.

درمان سرطان کلیه به مرحله بیماری ، سلامت عمومی بیمار ، سن و سایر عوامل بستگی دارد . پزشک بسته به نیاز هر بیمار برنامه درمان را طرح ریزی می نماید .

افراد مبتلا به سرطان اغلب توسط یک گروه متخصص معالجه می شوند که این گروه را یک اورولوژیست ، یک سرطان شناس و یک متخصص پرتودرمانی تشکیل می دهند .

سرطان کلیه اغلب به وسیله جراحی ، پرتودرمانی ، زیست درمانی یا هورمون درمانی معالجه می گردد .

پزشکان شاید تنها از یک روش یا ترکیبی از روش های فوق برای درمان استفاده کنند .

آماده شدن برای درمان :

بسیاری از بیماران دوست دارند تمام آنچه را که می توانند در مورد بیماری خود و شیوه های درمان آن یاد بگیرند تا بدینوسیله نقش فعالی در تصمیم گیری ها و مراقبت های پزشکی خود ایفا کنند . وقتی به بیمار گفته شود که مبتلا به سرطان است شوک روحی و استرس ، از واکنش های طبیعی وی خواهد بود .

این حالات ناگوار شرایط را برای بیمار سخت می کند ، به طوری که شاید نتواند هر آنچه را می خواهد از یک پزشک معالج خود بپرسد .

بنابراین اغلب لازم است که بیمار لیستی از پرسش های خود تهیه کند . همچنین وی می تواند به هنگام مشاوره با پزشک عضوی از افراد خانواده یا دوستان خود را به همراه ببرد تا از انچه پزشک می گوید یادداشت بردارد .

برخی از پرسش هایی که ممکن است بیمار در مورد درمان خود از پزشک بپرسد عبارتند از :

• چه نوع سرطان کلیه ای دارم ؟
• سرطان من در چه مرحله ای است ؟
• روش های درمانی من چه هستند ؟ شما چه پیشنهادی می کنید ؟ چرا ؟
• خطرات و اثرات جانبی ممکن هر شیوه درمانی چیست ؟
• شانس موفقیت آمیز بودن درمان چقدر است ؟
• درمان چه مدت طول خواهد کشید ؟
• آیا باید در بیمارستان بستری شوم ؟
• آیا درمان بر فعالیت های روزانه ام تاثیر خواهد گذاشت ؟
• اگر چنین است برای چه مدت ؟
• درمان چقدر هزینه در بر خواهد داشت ؟
• آیا شیوه درمان مورد نظر درد هم خواهد داشت ؟ آیا کمک خواهید کرد ؟
• در طی درمان چه مراقبت هایی را باید انجام دهم ؟
• از چه داروهایی برای درمان من استفاده خواهد شد ؟

شیوه های درمان :

جراحی :

معمول ترین شیوه درمان سرطان کلیه است ، عمل جراحی برداشتن کلیه ، نفرکتومی نامیده می شود . غالبا جراح تمام کلیه به اضافه غده آدرنال و بافت اطراف کلیه را بر می دارد . برخی غدد لنفاوی واقع در این ناحیه نیز ممکن است برداشته شود . این شیوه ، نفرکتومی رادیکال نامیده می شود . در برخی از موارد جراح فقط کلیه را برمیدارد ( نفرکتومی ساده ) کلیه باقیمانده عموما می تواند کار هر دو کلیه را انجام دهد . در روش دیگری که نفرکتومی جزئی ( پارشیال) نامیده می شود ، جراح فقط بخشی از کلیه را که در بردارنده تومور می باشد برمی دارد .

Arterial Embolization :

این روش گهگاه پیش از عمل جراحی انجام می شود تا انجام عمل را ساده تر نماید . همچنین از این روش برای ایجاد راحتی و کاهش درد و یا خونریزی به هنگامی که برداشتن تومور مقدور نیست استفاده می شود .

برای این کار ، مواد خاصی به داخل رگ کلیه تزریق می شوند تا آن را مسدود کنند . این روش باعث می شود که تومور از دسترسی خونی که حاوی اکسیژن و مواد غذایی است محروم شده و در نتیجه کوچکتر شود .

پرتودرمانی :

از اشعه هایی با انرژی بالا برای کشتن سلول های سرطانی استفاده می شود . پزشکان گاهی اوقات از پرتودرمانی برای کاهش درد ، در هنگامی که سرطان کلیه به استخوان ها سرایت کرده باشد استفاده می کنند .

پرتو درمانی برای سرطان کلیه پرتو درمانی خارجی را نیز در بر می گیرد که طی این روش پرتوها از مواد رادیواکتیو خارج از بدن تامین می شود .

ماشین مخصوصی ، این اشعه را به ناحیه خاصی از بدن می تاباند . اغلب این روش به صورت سرپایی در بیمارستان و یا کلینیک برای ۵ روز در هفته و برای چندین هفته انجام می شود . این برنامه به حفظ بافت های سالم کمک می کند و بیمار مجبور نیست برای پرتودرمانی در بیمارستان بستری شود .

جراحی و پرتودرمانی درمان های موضعی هستند . این نوع درمان ها صرفا بر سلول های سرطانی ناحیه درمان شده تاثیر می گذارد . زیست درمانی ، شیمی درمانی و هورمون درمانی که در پایین توضیح داده خواهد شد ، درمان های سیستماتیک می باشند ، چرا که از طریق جریان خون به سلول های سرطانی سرتاسر بدن دسترسی می یابند .

زیست درمانی ( ایمنی درمانی ) :

یک روش درمانی است که طی آن از توانایی طبیعی بدن ( سیستم ایمنی) برای مبارزه با سرطان استفاده می شود . استفاده از ۲ ماده موثر بر سیستم ایمنی بدن به نام های اینترلوکین -۲ و اینترفرون ها از انواع روش های زیست درمانی است که برای درمان سرطان پیشرفته کلیه استفاده می گردد .

شیمی درمانی:

استفاده از داروها برای کشتن سلول های سرطانی است . اگرچه شیمی درمانی در بسیاری از سرطان های دیگر مفید واقع شده اما در مورد سرطان کلیه چندان موثر واقع نشده است .

با این وجود پژوهشگران به مطالعه بر روی داروهای جدید و ترکیبات جدیدی از داروها ادامه می دهند .

هورمون درمانی :

این نوع درمان در شمار اندکی از بیمارانی که سرطان پیشرفته کلیه دارند استفاده میشود .

برخی از سرطان های کلیه را می توان به کمک هورمون ها درمان نمود .

این روش اغلب به عنوان یک درمان نگهدارنده و حمایتی استفاده می گردد .

عوارض جانبی درمان :

محدود نمودن روش درمانی به گونه ای که تنها سلول های سرطانی در طی درمان از بین بروند بسیار مشکل خواهد بود چرا که در اکثر روش های درمانی ، سلول ها و بافت های سالم نیز از بین خواهد رفت و در نتیجه عوارض جانبی ناخواسته ای را باعث خواهد شد .

عوارض جانبی درمان سرطان به طور کلی به نوع و وسعت درمان بستگی دارد .

همچنین عوارض جانبی از فردی به فرد دیگر تفاوت دارد و روش درمانی افراد مختلف به دلیل این تفاوت عوارض جانبی تغییر می کند .

پزشکان و پرستاران می توانند عوارضی جانبی ممکن هر درمان را برای بیمار توضیح دهند و همچنین می توانند به رفع مشکلاتی که ممکن است در طول درمان یا پس از آن رخ می دهد کمک کنند .

بیماران باید پزشک خود راسریعا از هر گونه عوارض جانبی مطلع سازند ، چرا که برخی از این عوارض به مراقبت های پزشکی فوری احتیاج دارند .

جراحی :

عوارض جانبی جراحی کلیه به نوع عمل جراحی ، سلامت عمومی بیمار و سایر عوامل بستگی دارد . عمل برداشتن کلیه یک عمل ماژو ( بزرگ ) می باشد و پس از این عمل بیماران احساس درد و ناراحتی خواهند داشت . شاید برای بیماران کشیدن نفس عمیق سخت باشد که آن هم به خاطر احساس ناراحتی پس از عمل جراحی است که در این صورت ممکن است مجبور باشد برای تمیز نگهداشتن شش های خود برخی تمرین های تنفسی مثل سرفه کردن و تنفس عمیق را انجام دهد .

همچنین احساس خستگی و ضعف در بیمارانی که تحت عمل جراحی قرار گرفته اند بسیار شایع است . به علاوه ممکن است بیماران برای چندین روز قبل یا پس از عمل جراحی به تغذیه و دریافت مایعات از طریق وریدی نیاز داشته باشند .

وقتی کلیه ای برداشته می شود ، کلیه دیگر کار هر دو کلیه را انجام خواهد داد . پرستاران میزان مایعی که شخص دریافت می کند و میزان ادراری که تولید می نماید را تحت نظر خواهند گرفت .

مدت زمان بهبودی پس از عمل جراحی برای هر شخص متفاوت است .

Arterial Embolization:

می تواند سبب تب ، درد ، حالت تهوع یا استفراغ گردد . اغلب ، افراد به دریافت مایعات وریدی نیاز پیدا می کند .

پرتو درمانی :

در پرتو درمانی ، عوارض جانبی به دوز درمان و بخشی از بدن که تحت درمان قرار گرفته است بستگی دارد . بیماران عموما بسیار خسته می شوند ، به ویژه در ماه های آخر درمان . در نتیجه استراحت کردن بسیار مهم است . اما معمولا پزشکان به بیماران توصیه می کنند که سعی کنند تا جایی که می توانند فعال باقی بمانند . به طور معمول پوست ناحیه درمان قرمز ، خشک و بی احساس خواهد شد که همراه با خارش خواهد بود . ممکن است پوست محل درمان برای همیشه کمی تیره یا برنزه شود .

پرتودرمانی کلیه و نواحی نزدیک آن ممکن است باعث تهوع ، استفراغ ، اسهال و مشکل در ادرار کردن شود . همچنین ممکن است کاهش تعداد سلول های خونی سفید که از بدن در برابر عفونت محافظت می کند را در پی داشته باشد .

زیست درمانی :

عوارض جانبی زیست درمانی ، بسته به نوع درمان متفاوت است . این نوع درمانها می توانند موجب بروز علائمی مانند نشانه های آنفولانزا همچون دردعضلانی ، تب ، ضعف ، کم اشتهایی ، تهوع ، استفراغ و اسهال شوند .

اغلب بیماران پس از درمان احساس خستگی شدیدی دارند و ممکن است به راحتی خونریزی کرده و یا دچار کبودی نواحی مختلف بدن شوند .

برخی افراد ممکن است دچار بثورات پوستی (rash) شوند . به علاوه درمان با اینترلوکین ممکن است باعث ورم شده و در کارکرد طبیعی کلیه کبد اختلال ایجاد نماید . این مشکلات می توانند بسیار جدی باشند ، اما پس از اتمام درمان به مرور از بین خواهد رفت .

شیمی درمانی :

عوارض شیمی درمانی به نوع داروهای مصرفی بستگی دارد . به طور کلی ، داروهای ضدسرطان بر سلول هایی که به سرعت رشد می کنند تاثیر می گذارند ، سلول هایی از قبیل سلول های خونی که با عفونت مبارزه می کنند و همچنین سلول های پیازچه مو . در نتیجه ممکن است بیماران دچار عوارض جانبی همچون اشکال در غذاخوردن شوند .

برای برخی از افراد ، غذا طعم متفاوتی پیدا می کند . همچنین ممکن است به هنگامی که بیمار خسته است یا احساس ناراحتی می کند ، اشتهایی برای غذاخوردن نداشته باشد .

پزشکان ، پرستاران و متخصصین امور تغذیه می توانند توصیه های بسیار خوبی برای تغذیه مناسب در طول درمان سرطان به بیمار بنمایند .

مراقبت های بعدی

مراقبت های منظم پس از درمان سرطان کلیه بسیار مهم است .

در این رابطه ممکن است پزشک دستور دهد بیمار آزمایش های فیزیکی ، عکسبرداری و تست های آزمایشگاهی را به انجام رساند . به همین نحو بیمار باید هر گونه مشکلی را به پزشک اطلاع دهد .

طبیعتا بیماران مبتلا به سرطان کلیه و خانواده آن ها نگران آنچه ممکن است در آینده اتفاق بیافتد هستند. گاهی اوقات بیماران از برخی آمار و ارقام برای تخمین شانس معالجه شدن خود استفاده می کنند .

بسیار مهم است که به یاد داشته باشیم این آمار و ارقام صرفا یک سری میانگین بر اساس شمار زیادی از افراد مختلف می باشد .

در نتیجه نمی توان از این آمار و ارقام برای پیش بینی آنچه ممکن است برای یک شخص اتفاق بیافتد استفاده کرد ، چرا که هیچ دو انسانی شبیه هم نیستند و به همین دلیل درمان ها و پاسخ به درمان در اشخاص مختلف بسیار متفاوت است .

به این ترتیب پزشکی که از بیمار مراقبت می کند، بهترین فردی است که می تواند شانس درمان بیمار را تخمین بزند .

اگر سرطان کلیه در مراحل اولیه خود شناسایی شود بسیار خوب است ، چرا که اغلب سرطان های کلیه ، اگر قبل از اینکه گسترش پیدا کرده باشند شناسایی شوند ، قابل درمان خواهند بود .

بسیاری از پژوهشگران در تلاش اند راه های بهتری برای شناسایی سرطان کلیه در مراحل اولیه خود پیدا کنند . آن ها همچنین به دنبال شیوه های جدید و بهتر برای درمان سرطان پیشرفته کلیه می باشند . با وجود این که بسیاری از بیماران مبتلا به سرطان کلیه معالجه می شوند اما هنگامیکه پزشکان درباره رهایی از سرطان سخن می گویند از عبارت بهبودی به جای درمان قطعی استفاده می کنند ، چرا که ممکن است بیماری پس از بهبودی دوباره عود نماید .

علل احتمالی و پیشگیری :

استفاده از توتون : بر اساس تحقیقات انجام شده افراد سیگاری در مقایسه با افراد غیر سیگاری حدود دو برابر بیشتر در معرض ابتلا به سرطان کلیه قرار دارند .

به علاوه مصرف طولانی مدت سیگار باعث افزایش عوامل خطر زا می گردد .

اگرچه که خطر سرطان کلیه در افرادی که سیگار را ترک می کنند ، کاهش می یابد .

چاقی ممکن است خطر ابتلا به سرطان کلیه را افزایش دهد . در چندین مطالعه نشان داده شده که چاقی در ارتباط با عوامل افزایش خطر در زنان می باشد .

یک گزارش نیز نشان داده است که افزایش بیش از حد وزن ممکن است عاملی خطر زا برای مردان باشد .

هنوز دلایل این ارتباطات احتمالی مشخص نیست .

موقعیت شغلی : پاره ای از مطالعات بر اساس موقعیت شغلی مورد آزمایش قرار گرفتند تا مشاهده شود آیا پیشرفت سرطان کلیه در کارگران وجود دارد یا خیر ؟

به عنوان مثال ، مطالعات نشان می دهند که کارگران کوره و افرادی که با دستگاه های فولادی سر و کار دارند بالاترین میزان میانگین سرطان کلیه را دارا هستند .

به علاوه شواهدی مبنی بر ابتلا به ناراحتی ریوی در محل کار که مربوط به سرطان شش و صفاق ( همان پرده ای که اعضای درونی بدن را احاطه می کند ) می باشد ، وجود دارد که خطر برخی از سرطان های کلیه را افزایش می دهند .

پرتو : زنانی که به علت اختلالات رحمی تحت درمان از طریق پرتودرمانی هستند ممکن است خطر پیشرفت سرطان کلیه در آنها مقداری افزایش یابد .

این مساله می تواند احتمال تاثیر پرتوهای رادیواکتیو را در بروز سرطان کلیه مطرح نماید .

فناستین : برخی از افراد بعد از استفاده طولانی مدت و زیاد این دارو مبتلا به سرطان کلیه می شوند . این داروی مسکن در ایالات متحده مدت زیادی نیست که به فروش می رسد .

دیالیز: بیمارانی که تحت درمان نارسایی مزمن کلیوی هستند و مدت زیادی از دیالیز استفاده می کنند در معرض خطر افزایش کیست ها و سرطان کلیه هستند .

مطالعات بیشتر راجع به تاثیرات طولانی مدت دیالیز روی بیماران مبتلا به نارسایی کلیوی مورد نیاز است .

بیماری von Hippel – Lindau ( VHL)  :

محققان دریافتند افرادی که مبتلا به این اختلال ارثی هستند بیشتر در معرض خطر پیشرفت سلول های سرطانی کیله هستند .

همچنین دانشمندان امیدوارند که کشف و جداسازی ژن مسبب این بیماری منجر به بهبود روش های تشخیص ، درمان و پیشگیری از برخی سرطان های کلیه شود .

افرادی که فکر می کنند ممکن است در معرض ابتلا به سرطان کلیه باشند باید در رابطه با نگرانی خود با پزشک مشورت کنند تا وی راهنمایی های لازم را به آنان نموده و برنامه مناسبی را برای معاینات و پیگیری آنان در نظر بگیرد .